Hoe zit het met stijgende armoede en 100 procent belasting betalen? Niet alles wat Timmermans en Yeşilgöz gisteravond beweerden klopte

Er wordt van alles gezegd en beweerd door politici in campagnetijd. Gisteravond in het EenVandaag Verkiezingsdebat vuurden vooral VVD-lijsttrekker Dilan Yeşilgöz en GroenLinks-PvdA-voorman Frans Timmermans de ene na de andere CPB-berekening op elkaar af.

Maar wat klopt er van wat Timmermans en Yeşilgöz tegen elkaar zeiden, gisteravond? Oud-CPB-econoom Wim Suyker, dook in de doorberekeningen van het CPB.

Timmermans: 'Bij de VVD gaat ook de armoede omhoog in de komende jaren terwijl wij die kunnen halveren met de maatregelen die we nemen'

Daarbij citeerde Timmermans zogezegd het Centraal Planbureau (CPB). Yeşilgöz reageerde daar direct op: "Dat is niet zo." Econoom Wim Suyker, dook in de doorberekeningen van het CPB. "Bij de VVD neemt het af van 5,7 procent in 2024 naar 5,3 procent in 2028. En bij GroenLinks-PvdA neemt het af van 5,7 procent naar 3 procent."

Op dit moment leeft 4,8 procent van de Nederlanders in armoede, 5,3 procent in 2028 is volgens Timmermans dus een stijging. Maar die redenering klopt niet volgens Suyker: "Die 4,8 procent, dat is inclusief de maatregelen die op Prinsjesdag bekend zijn gemaakt. Maar de periode waar de doorrekeningen op gebaseerd zijn, dat is al half augustus afgesloten. Als je die maatregelen meeneemt zal je ook in 2028 bij de VVD lager uitkomen dan die 5,3 procent."

Yeşilgöz: 'Die 25 miljard euro wordt bij de mensen thuis opgehaald'

Yeşilgöz verwees hiervoor naar het plan van GroenLinks-PvdA om de lasten voor bedrijven met 25 miljard euro te verhogen. Volgens de VVD wil GroenLinks-PvdA banen en zo dus ook mensen kapot maken. "Nou doet ze het weer", reageerde Timmermans vervolgens. Deze uitspraak heeft de VVD-lijsttrekker al eerder gedaan in Nieuwsuur.

"Het lijkt wel alsof de VVD een regeltje te laag zat in de tabel", zegt de econoom. "GroenLinks-PvdA heeft een lastenverhoging voor bedrijven van 25 miljard euro en een lastenverlichting voor gezinnen van 8,7 miljard euro. Ik wil daar wel een kantekening maken. Lastenverhogingen van bedrijven komen onder aan de streep toch ook bij de burger terecht."

Bij het bedrijfsleven wordt dus wel 25 miljard euro opgehaald en dat voelen de mensen misschien wel, maar je kan niet zeggen dat dit bij de mensen wordt opgehaald.

Yeşilgöz: 'Er komen zoveel nieuwe belastingen bij en de bestaande belastingen gaan zo omhoog, dat sommige mensen 100 procent belasting gaan betalen'

Een van de opvallendste uitspraken gisteravond werd gedaan door VVD-lijsttrekker Yeşilgöz. Zowel Wim Suyker als het CPB zelf vinden die '100 procent' niet terug in de doorberekeningen. Wat blijkt: Yeşilgöz citeert hier een uitspraak van hoogleraar economie en overheidsfinanciën aan de Vrije Universiteit Bas Jacobs.

Jacobs vertelt dat het gaat om een hele specifieke groep Nederlanders. Namelijk met een vermogen van meer dan 1 miljoen euro. "Stel een belegger heeft een aandeel in een bedrijf van 100 euro, met een rendement van gemiddeld 8 procent. Dus 8 euro. Allereerst betaalt het bedrijf waarin wordt belegd vennootschapsbelasting, bij GroenLinks-PvdA is dat 30 procent."

"Vervolgens betaalt de aandeelhouder 49 procent belasting", zegt Jacobs. "In box 3 blijft er vervolgens van die 8 euro nog 2,83 euro over en vervolgens betaalt die aandeelhouder nog 2 procent vermogensbelasting. In de plannen van GroenLinks-PvdA is wordt de vermogensbelasting hoger naarmate mensen nog vermogender zijn. In sommige gevallen zou het 'effectieve tarief' op vermogensinkomsten oplopen tot meer dan 100 procent."

De hoogleraar is ongelukkig met de manier waarop deze berekening in de campagne terecht is gekomen. "De linkse partijen hebben namelijk gelijk dat we die belasting op vermogensinkomsten moeten hervormen. Ze doen dat alleen niet op een goede manier. De rechtse partijen, met de VVD voorop, willen helemaal niets wezenlijks veranderen aan de belasting op vermogens inkomsten. Terwijl dat systeem zo rot als een mispel."