AVROTROSBron: EenVandaag
Mentale gezondheidsproblemen bij jongeren zijn nog niet afgenomen sinds corona

Hoe hulpverlening aan jongeren met mentale klachten volgens deze hoogleraar beter moet én kan

Dat de mentale gezondheid van jongeren nog niet is verbeterd sinds corona, is goed te verklaren. Dat zegt hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie Arne Popma van het Amsterdam UMC. "Een vertraagd effect van de crisis."

Vergeleken met vorig jaar is de mentale gezondheid van jongeren nauwelijks verbeterd, blijkt uit onderzoek van 3Vraagt onder ruim 1.500 jonge mensen van 16 tot en met 34 jaar.

Vertraagd effect

Het is een logisch gevolg van een crisis als corona, vertelt hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie Arne Popma van het Amsterdam UMC. "Een half jaar na zo'n crisis verslechtert de mentale gezondheid juist. Eerst zijn jongeren weerbaar, functioneren ze op adrenaline, wat zorgt voor grip op de situatie."

Maar zo kun je niet eeuwig doorgaan: "Op een gegeven moment worden ze somberder, denken ze dat het niet meer goedkomt. Dat is een vertraagd effect van een crisis."

Oorlog, wooncrisis en inflatie

Vervolgens komen daar nog nieuwe crises overheen, legt Popma uit, zoals de oorlog in Oekraïne, de wooncrisis en inflatie. Die verschillende crises doen iets met het gevoel van regie op je eigen leven, legt de hoogleraar uit.

"Kan ik zelf sturen wat ik wil worden, wat belangrijk voor mij is? Dat is een vraag die dan opkomt. Veel jongeren zien hun perspectief overschaduwd worden door de actuele ontwikkelingen."

Begeleiding van leeftijdsgenoten

Eén op de drie jongeren heeft last van depressieve gevoelens en bijna 80 procent heeft last van de verschillende crises die op dit moment spelen. Om te voorkomen dat die cijfers verder stijgen is volgens Popma andere hulpverlening nodig dan nu voornamelijk beschikbaar is.

Hij is ervan overtuigd dat jongeren veel baat kunnen hebben bij begeleiding van leeftijdsgenoten. "Jongeren willen gratis en anoniem ontdekken of er een klik is met de hulpverlener, of diegene bij ze past. Maar in de huidige hulpverlening wordt hulp vaak opgelegd: dit is ons aanbod. Dat moet anders. We moeten mét jongeren de mentale gezondheidszorg hervormen."

Positief over nieuwe plannen

De hoogleraar is positief gestemd over de plannen waar het Rijk mee bezig is, waarin ook aandacht is voor deze vorm van zorg. "Fijn om te zien dat de verschillende ministeries samenwerken en snappen dat je dit probleem niet alleen met geld kunt oplossen."

"Je moet op allerlei niveaus de handen ineenslaan." De jongeren die Popma erover spreekt zeggen hier ook enthousiast over te zijn. Driekwart van de mentale gezondheidsproblemen ontstaat voor het 25ste levensjaar, vertelt Popma. "Dus als we echt iets willen doen aan verbetering van de mentale gezondheid van Nederlanders moet dat starten bij hen."

AVROTROSBron: EPA
De grens tussen Litouwen en Rusland, een aantal jaar geleden

Litouwen investeert miljoenen in grensbeveiliging, maar de vraag is of dat nu echt nodig is

Litouwen trekt 1,1 miljard euro uit om de grens met Rusland en Wit-Rusland te versterken. Het land doet dit als reactie op tekst van Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov. Maar is dat ook nodig? "Alle mankracht zit in Oekraïne."

In het voorwoord van een boek over de geschiedenis van Litouwen, trekt de Russische minister van Buitenlandse Zaken de zelfstandigheid van het land in twijfel. Dat zagen we eerder: bij Oekraïne. Toch zien experts geen acute dreiging.

Zorgen bij verschillende landen

Eerder al vroegen Finland, Polen en de Baltische staten om extra steun van de NAVO. Ook stapten de landen uit het Ottawa-verdrag, dat het verbruik van antipersoneelmijnen verbiedt. Dat zijn mijnen die vlak onder de grond begraven worden en ontploffen als iemand eroverheen loopt. De NAVO-norm voor uitgaven aan defensie wordt in deze landen ruimschoots gehaald. En nu dus deze investering. Het is duidelijk dat er zorgen zijn, onder zowel de bevolking als regeringen van deze landen.

Toch verwacht Ruslandkenner Helga Salemon op korte termijn geen inval van Rusland. "Oorlog met de NAVO durft Poetin echt nog niet aan. Bovendien heeft hij er de mankracht niet voor: die gaat allemaal naar Oekraïne momenteel."

Geen grote troepen aan grens

Defensie-expert Peter Wijninga sluit zich daarbij aan. "Je vindt aan de grens met de Baltische Staten en Finland nu geen grote troepen. De Russen zijn met handen en voeten gebonden aan wat ze in Oekraïne aan het doen zijn."

Het grootste deel van de 1,1 miljard die Litouwen uittrekt, gaat naar de aanschaf van antitankmijnen, namelijk 800.000 miljoen euro. De overige 300.000 blijft over voor 'elektronische oorlogsvoering, anti drone-systemen en de versterking van het observatie- en waarschuwingssysteem'.

Tanden laten zien

Ondanks dat de dreiging van een inval over de grens klein is, snapt Salemon deze zet van Litouwen wel. "De Baltische staten weten heel goed: als je je tanden niet laat zien aan Rusland, ben je voer voor de beer."

Maar zouden deze landen zich niet meer bezig moeten houden met het beveiligen of verdediging van de (digitale) infrastructuur? "Dat doen ze in zekere zin ook wel", zegt Wijninga. "Het is de combinatie van middelen waar je je tegen moet wapenen. Je kan een invasie niet voorkomen met digitale oorlogsvoering. Mocht het ooit tot een inval komen, dan zijn antitankmijnen een goede manier om een Russische opmars te vertragen."