Hoe hulpverlening aan jongeren met mentale klachten volgens deze hoogleraar beter moet én kan

Dat de mentale gezondheid van jongeren nog niet is verbeterd sinds corona, is goed te verklaren. Dat zegt hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie Arne Popma van het Amsterdam UMC. "Een vertraagd effect van de crisis."

Vergeleken met vorig jaar is de mentale gezondheid van jongeren nauwelijks verbeterd, blijkt uit onderzoek van 3Vraagt onder ruim 1.500 jonge mensen van 16 tot en met 34 jaar.

Vertraagd effect

Het is een logisch gevolg van een crisis als corona, vertelt hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie Arne Popma van het Amsterdam UMC. "Een half jaar na zo'n crisis verslechtert de mentale gezondheid juist. Eerst zijn jongeren weerbaar, functioneren ze op adrenaline, wat zorgt voor grip op de situatie."

Maar zo kun je niet eeuwig doorgaan: "Op een gegeven moment worden ze somberder, denken ze dat het niet meer goedkomt. Dat is een vertraagd effect van een crisis."

Oorlog, wooncrisis en inflatie

Vervolgens komen daar nog nieuwe crises overheen, legt Popma uit, zoals de oorlog in Oekraïne, de wooncrisis en inflatie. Die verschillende crises doen iets met het gevoel van regie op je eigen leven, legt de hoogleraar uit.

"Kan ik zelf sturen wat ik wil worden, wat belangrijk voor mij is? Dat is een vraag die dan opkomt. Veel jongeren zien hun perspectief overschaduwd worden door de actuele ontwikkelingen."

Begeleiding van leeftijdsgenoten

Eén op de drie jongeren heeft last van depressieve gevoelens en bijna 80 procent heeft last van de verschillende crises die op dit moment spelen. Om te voorkomen dat die cijfers verder stijgen is volgens Popma andere hulpverlening nodig dan nu voornamelijk beschikbaar is.

Hij is ervan overtuigd dat jongeren veel baat kunnen hebben bij begeleiding van leeftijdsgenoten. "Jongeren willen gratis en anoniem ontdekken of er een klik is met de hulpverlener, of diegene bij ze past. Maar in de huidige hulpverlening wordt hulp vaak opgelegd: dit is ons aanbod. Dat moet anders. We moeten mét jongeren de mentale gezondheidszorg hervormen."

Positief over nieuwe plannen

De hoogleraar is positief gestemd over de plannen waar het Rijk mee bezig is, waarin ook aandacht is voor deze vorm van zorg. "Fijn om te zien dat de verschillende ministeries samenwerken en snappen dat je dit probleem niet alleen met geld kunt oplossen."

"Je moet op allerlei niveaus de handen ineenslaan." De jongeren die Popma erover spreekt zeggen hier ook enthousiast over te zijn. Driekwart van de mentale gezondheidsproblemen ontstaat voor het 25ste levensjaar, vertelt Popma. "Dus als we echt iets willen doen aan verbetering van de mentale gezondheid van Nederlanders moet dat starten bij hen."