Hoe haalbaar zijn de plannen van de 'asieldeal'? 'Moet nog blijken, Schoof denkt dat het kan'

Na het urenlange overleg van gisteren zijn coalitiepartijen PVV, NSC, VVD en BBB tot een 'asieldeal' gekomen. Maar hoe uitvoerbaar zijn de plannen in deze deal eigenlijk? Die vraag kregen we ook veel binnen via EenVandaag Vraagt.

Naast het versoberen van de huisvesting, alleen nog tijdelijke verblijfsvergunningen afgeven en grenscontroles, wil het kabinet Syriërs terugsturen naar 'veilige' delen van het land. Daarnaast vervalt de verplichting voor gemeenten om een bepaald aantal asielzoekers op te vangen. Het staat allemaal in de asielnoodmaatregelenwet die vandaag werd gepresenteerd.

Noodwet van tafel

Eerder deze week werd al duidelijk dat de noodwet, die de PVV graag wilde, na verzet van NSC van tafel is gegaan. In plaats daarvan komt er een gewone wet waarover het parlement - anders dan bij een noodwet - wel vooraf een oordeel velt. En daarin staan dus, naast de al bestaande maatregelen uit het regeerakkoord, deze nieuwe maatregelen om het aantal nieuwe asielzoekers in te dammen.

Maar of dit allemaal juridisch haalbaar en uitvoerbaar is, dat moet nog blijken, vertelt politiek commentator Joost Vullings.

'Weet niet of het makkelijker wordt'

Onderdeel van de nieuwe maatregelen is dat gemeentes niet meer een bepaald aantal statushouders hoeven te vestigen in de gemeente. "Dat gaat nu waarschijnlijk centraal gebeuren", vertelt Vullings. Maar hoe precies, is nog wel de vraag.

De asielzoekers moeten namelijk wel ergens naar toe. "Denk aan hele grootschalige locaties met heel veel containers waar mensen gehuisvest worden. Maar daar moet dus ook een plek voor worden gevonden, daar moet dus ook een gemeente de vinger voor opsteken. En dat is vooralsnog nog niet gebeurd. Dus of het echt makkelijker wordt, dat weet ik niet."

'Schoof denkt dat het wel kan'

Daarnaast gaan ze een 'serieuze poging' doen om Syriërs in Nederland terug te sturen naar delen van Syrië waarvan het kabinet vindt dat het veilig is. Ook bij dat punt heeft Vullings, evenals veel experts, twijfels of het kan.

"Dat werd ook voorgelegd aan Schoof tijdens de persconferentie, want er is recent een uitspraak geweest van het Europese Hof waarin werd gezegd: 'Een land is in zijn geheel veilig of is in het geheel onveilig, er is geen middenweg.'" Schoof reageerde hierop dat hij de uitspraak kende en ging bestuderen. "Maar hij wist al wel te vertellen dat het waarschijnlijk anders zit wat hem betreft. Hij denkt dat het wel kan."

Juridische zaken

Daarbij noemt Vullings nog dat de Nederlandse ambassade in Syrië gesloten is. "Waardoor je daar eigenlijk geen diplomatieke betrekkingen hebt."

Hij gaat verder: "En zo zijn er nog wel meer juridische zaken te verzinnen waardoor dat terugsturen van Syriërs, hoewel dat echt een hele hoop zou schelen als je dat zou mogen als Nederlands kabinet, nog heel lastig zal worden."

Geen cijfers

In welke mate deze maatregelen de instroom van asielzoekers zal beperken, daar is geen cijfer op te plakken, vertelt premier Dick Schoof tijdens de persconferentie. "Dat snap ik op zich wel", zegt Vullings, "maar vervolgens heeft het kabinet voor de toekomst wel al miljarden bezuinigingen ingeboekt op het terrein van asiel, dus dat is wel merkwaardig."

Hij gaat verder: "Dus financieel valt er wel een getal op te plakken, maar als je vraagt naar de vermindering van het aantal mensen dat naar ons land komt, dan doet het kabinet dat niet."

Vertraging eerste kamer

Het kan nog wel even duren voordat deze spoedwet er is, vertelt Vullings. "Het verzoek aan de Raad van State is al ingediend: kunnen jullie binnen 2 weken dit wetsvoorstel bekijken? En dan is het eigenlijk aan de Tweede en Eerste Kamer om het snel te behandelen. En daar heb je een meerderheid voor nodig."

In de Tweede Kamer is dat het geval, maar in de Eerste Kamer niet. "Dus als er in de Eerste Kamer fracties zijn die denken: dit gaan we eens heel grondig en heel langzaam doen, dan ligt daar de macht om het proces flink te vertragen", sluit hij af.