Op 16 maart zijn er gemeenteraadsverkiezingen. De campagnes zijn inmiddels begonnen en partijen presenteren allerlei nieuwe plannen. Maar veel gemeenten hebben geldproblemen en kunnen die plannen dus helemaal niet betalen, bijvoorbeeld in Schiedam.
Minimaal een derde van de Nederlandse gemeenten heeft te weinig geld. Waarschijnlijk zijn het er meer, maar veel gemeenten hadden vorig jaar geluk met eenmalige inkomsten, waardoor ze de begroting wel sluitend kregen. Schiedam is zo'n gemeente, maar: "Geld voor extra uitgaven is er al jaren niet."
Spaarpot leeghalen
Duncan Ruseler is wethouder van financiën in Schiedam. Hij vertrekt op 1 maart en heeft de afgelopen jaren het geld voor de begroting bij elkaar moeten schrapen. "Onze begroting is zo'n 350 miljoen, en we houden 1,1 miljoen over."
Dat klinkt rooskleurig, geld overhouden, maar dat is het niet. "Wat je in die cijfers niet ziet, is dat we onze spaarpot aan het leeghalen zijn", vertelt Ruseler. "Bovendien is er te weinig geld naar de jeugdzorg gegaan, en ook die 1,1 miljoen is niet genoeg om dat op te lossen."
'Even vergeten'
Terwijl juist de jeugdzorg één van de taken is die het Rijk heeft overgedragen aan de gemeentes. "Daardoor ligt zo'n 70 procent van onze uitgaven al vast, voor taken die we verplicht uit moeten voeren", zegt de wethouder.
"Maar normaal gesproken, als je iemand vraagt iets voor je te doen, staat daar een eerlijk bedrag tegenover. Dat zijn ze in Den Haag even vergeten toen ze ons de jeugdzorg en de WMO gaven."
120 gemeenten in geldnood
Van de 352 gemeenten zitten er 120 in geldnood. Veel van de overige gemeenten hebben moeten snijden in voorzieningen, de belastingen moeten verhogen of de spaarpot moeten aanspreken om te zorgen dat de begroting klopte.
Niets toevoegen aan de samenleving
Omdat de verplichte uitgaven zo hoog waren, kon Ruseler eigenlijk niets toevoegen aan Schiedam in zijn tijd als wethouder. "33 procent van onze bevolking is laaggeletterd of zelfs analfabeet. We wilden 500.000 euro per jaar inzetten om daar iets aan te doen, maar dat geld was er niet. Zo zijn er talloze voorbeelden."
Het meest frustrerend vindt Duncan Ruseler dat het geld in Den Haag tegen de plinten op lijkt te klotsen. "En dat terwijl wij elk jaar opnieuw ergens op moeten bezuinigen. Elke discussie die ze in Den Haag voeren over meer geld uitgeven aan iets, dat geld moeten wij maar ergens vandaan zien te halen."
Haalbare plannen
De wethouder adviseert kiezers voor de komende gemeenteraadsverkiezingen om goed te kijken of de plannen waar je op stemt ook haalbaar zijn. "Natuurlijk zegt elke partij dat ze iets toe gaan voegen. Maar dan is vaak de vraag: wat ga je daarvoor laten?"
"Niemand wil vertellen waar je op gaat bezuinigen, maar partijen moeten eigenlijk ook melden waar ze het geld vandaan gaan halen. Je gaat iemand teleurstellen, daar moeten ze eerlijk over zijn."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.