Een maand na de avondklokrellen zijn in het hele land bijna 80 opruiers en relschoppers veroordeeld, blijkt uit een rondgang van EenVandaag langs alle rechtbanken. En dat zullen er meer worden, belooft het Openbaar Ministerie. "We zetten alles op alles."

In Urk, Amsterdam, Eindhoven, Den Bosch, Rotterdam en andere steden braken na invoering van de avondklok rellen uit. Sensatiezoekers, actievoerders en jongeren waren van de partij. Veel van hen toonden achteraf spijt, maar toch kregen ze zware straffen. "Berouw komt altijd na de zonde. En dit zijn daden die een vervolg verdienen", zegt hoofdofficier van justitie van Rotterdam Hugo Hillenaar.

Winkels vernield

Het is volgende week een maand geleden dat de invoering van de avondklok tot grote onrust leidde in 'zijn' stad. De beelden van de vernielingen en chaos maakten diepe indruk op hem. "Ik vond het schokkend om te zien hoe een losgeslagen groep relschoppers tekeer ging: winkels vernield en geplunderd, stenen gegooid naar de politie", zegt Hillenaar.

"Je denkt ook aan die ondernemers, die het al zo zwaar hebben in deze periode. Zij krijgen dit erbij. En de relschoppers komen ook nog eens uit de buurt. Later dacht ik wel: waarom doe je dit je eigen buurt aan?"

Monnikenwerk

Er werden 58 arrestaties gedaan op de avond zelf. "En we zijn nog steeds bezig", zegt de hoofdofficier van justitie. Alleen al afgelopen week zijn er nog eens acht personen aangehouden. Het resultaat van een grootschalig politieteam dat met twintig experts ruim 6000 beelden onderzoekt.

"We zijn minutieus aan het bekijken wie er betrokken waren", vertelt hij. De beelden zijn van wisselende kwaliteit. Sjaals, capuchons en mondkapjes bemoeilijken de identificatie. "Het is echt monnikenwerk."

Lees ook

4 weken cel voor diefstal M&M's

In Rotterdam werd een plunderaar veroordeeld tot een celstraf van 4 weken voor het stelen van een petje, een zakje snoep en een stift. Een straf waar Hillenaar tevreden mee is.

"Het is namelijk niet het geïsoleerde stelen van een pakje M&M's. Het is gebruik maken van een totale situatie van chaos. Gebruikmaken van winkelruiten die zijn ingeslagen, winkels die geplunderd zijn", zegt hij. "Daarmee maak je deel uit van die rellen, je bent medeverantwoordelijk voor het totaalbeeld."

Nog tientallen veroordelingen

"Wij brengen zaken voor de snelrechter die relatief eenvoudig bewijsbaar zijn. Dat kunnen we maar bij een beperkt deel van de zaken", zegt Hillenaar. "We willen alles op alles zetten, maar het ook zorgvuldig doen. We zetten stappen. We hebben van dertig mensen herkenbare beelden."

Als voorbeeld noemt hij de plundering van de Body Muscles Supplementen in Rotterdam. "Bij dat incident kijkt de politie specifiek naar wie de ruiten hebben ingeslagen, wie erbij waren, wie hebben geplunderd." Hij rekent nog op tientallen veroordelingen.

Aantal zittingen en veroordeelden via snelrecht
info

Verdachten en veroordelingen per regio

EenVandaag maakte een rondgang langs alle rechtbanken om te onderzoeken hoe rechters oordeelden over de verdachten. Daaruit blijkt dat er in 91 zaken, 79 relschoppers of opruiers zijn veroordeeld.

Per regio ziet dat er als volgt uit (verdachten/veroordelingen): Amsterdam (22/16), Zeeland West-Brabant (18/18), Den Haag (11/11), Oost-Brabant (9/9), Midden-Nederland (9/8), Gelderland (10/8), Noord-Holland (5/4), Noord-Nederland (3/3), Rotterdam (2/1), Overijssel (1/1), Limburg (1/0).

Zij kregen soms maandenlange celstraffen opgelegd. In drie gevallen volgde vrijspraak. Een aantal zaken is aangehouden voor meer onderzoek.

Gemeenten, buurtvaders en jongerenwerkers

Na die bewuste maandagavond, een maand geleden, is volgens Hillenaar 'fors ingezet' om te voorkomen dat het weer mis zou gaan. Ze zijn er bovenop gaan zitten. "We hebben verbalen uitgeschreven voor groepsvorming en voor overtreding van de avondklok", zegt hij.

"Gemeenten, buurtvaders en jongerenwerkers hebben ook hun rol gepakt: dat was een heel belangrijk ingrediënt." Dat geldt ook voor het hard optreden met onder andere snelrecht, stelt de hoofdofficier. "Het is een heel palet aan maatregelen geweest dat heeft gemaakt dat de rellen uitdoofden."

info

Wanneer (super-)snelrecht?

Snelrecht wordt onder andere ingezet bij geweld tegen hulpverleners, ongeregeldheden tijdens demonstraties of uitgaansgeweld. Bij snelrecht staat een verdachte binnen 17 dagen voor de rechter, bij supersnelrecht zelfs al binnen 3 tot 6 dagen.

Veel zaken lenen zich niet voor snel- of supersnelrecht. Vaak gaat het om zaken waarbij een verdachte op heterdaad betrapt is, of een bekentenis heeft afgelegd.

audio-play
Bekijk hier de tv-reportage over dit onderwerp.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.