Duizenden asielzoekers in Bosnië onder erbarmelijke omstandigheden: 'Het land was er niet op voorbereid'

"De situatie is ronduit slecht", zegt Alwin Nijholt van Unicef over de schrijnende situatie van de asielzoekers in Bosnië. Hij werkt in de vluchtelingenkampen in het Balkan-land, waar op dit moment duizenden mensen gestrand zijn.

Bosnië is niet echt gewend aan asielzoekersstromen, het land is er daarom ook niet op ingericht. Mensen verblijven in leegstaande gebouwen waar de kogelgaten van de Joegoslavië-oorlog nog in de muren zitten. Een tentenkamp dat in een gebied stond waar ook landmijnen liggen is onder druk van de VN en de EU net ontruimd.

Volgens Unicef zijn de opvangplekken niet bestand tegen de kou die nu zijn intrede doet. "In Bosnië is het 's winters een stuk kouder dan in Nederland. Tot -10, -15 graden 's nachts," aldus Nijholt. Volgens Unicef slapen er ook mensen op straat en laat in de opvang de bescherming van kinderen en jongeren, en gezondheidszorg te wensen over.

Griekenland

Door de Turkije-deal zouden de vluchtelingen nooit in Bosnië moeten kunnen komen. Vluchtelingen die aankomen in Griekenland zouden daar asiel moeten aanvragen. Als ze dat krijgen zouden ze verdeeld worden over Europa. Vluchtelingen die geen asiel krijgen zouden worden teruggestuurd naar Turkije. Maar dat gebeurt nu niet meer. "Dat is sinds 2 jaar gestopt", zegt Kati Piri, die namens de PvdA in het Europees Parlement zit en de vluchtelingenproblematiek in Bosnië volgt. "En daar is geen ander mechanisme voor in de plaats gekomen", zegt ze.

Vluchtelingen die in Griekenland aankomen proberen toch met op allerlei manieren Europa te bereiken en stranden nu via allerlei wegen in de Balkan, omdat de grens naar de rest van Europa dichtzit. "Ze hebben een nieuwe route naar Bosnië ontdekt. En Bosnië was totaal niet voorbereid om de toestroom van die duizenden vluchtelingen", zegt Nijholt.

Jongeren

"Je ziet hier in Bosnië mensen die vooral door willen naar hun families in Europa. Eenderde bestaat uit families met kinderen, maar er zijn ook jongeren van rond de 16 jaar oud die alleen reizen of in kleine groepjes. Die komen hier dus vast te zitten nu en kunnen niet verder", zegt Nijholt.

Hij doet wat hij kan om de situatie voor de vluchtelingen te verbeteren. "We proberen de jongeren en kinderen op een bepaalde manier te beschermen, enten kinderen en baby's in en delen vooral sjaals en dekens uit." Volgens Nijholt probeert Unicef ervoor te zorgen dat de jongeren apart opgevangen worden om ze te beschermen tegen seksueel misbruik en geweld.

'We moeten druk zetten'

Volgens Piri moet er druk worden gezet op de regering van Bosnië om het probleem op te lossen. "De EU heeft in augustus 10 miljoen euro gegeven om voor fatsoenlijke tijdelijke opvang te zorgen. Maar je ziet dat Bosnië een heel zwak bestuur heeft en kampt met veel interne spanningen." Bosnië is zelf een arm land en kan de problematiek niet aan.

Wat voor Nijholt van Unicef voorop staat is betere voorzieningen in de tijdelijke opvangen. "Het geld komt absoluut op de plek terug, maar 10 miljoen is een relatief klein bedrag. Die 10 miljoen euro gaat tot eind maart 2020 door en daarna is het maar weer de vraag of er andere hulpfondsen komen."