Deze geruchten gaan rond over nieuwe mobilisatie Rusland om oorlog te kantelen

President Poetin zou nog eens een half miljoen Russen gaan mobiliseren om de oorlog in Oekraïne te kantelen. Het Kremlin ontkent, maar Oekraïne zegt het zeker te weten. Rusland-correspondent Joost Bosman en Ruslandkenner Helga Salemon praten je bij.

Afgelopen woensdag zei president Zelensky van Oekraïne in een videoboodschap dat Rusland zich voorbereidt op een nieuwe golf van agressie tegen Oekraïne en heel Europa, en dat Oekraïne er voor zal zorgen dat dit niet in het geheim kan gebeuren.

Geheime informatie

Zelensky zegt: "De wereld zal alle details weten over hoe de agressor een nieuwe escalatie in deze oorlog aan het voorbereiden is. Elke nieuwe stap in de Russische mobilisatie zal bekend worden, voordat Rusland dit zelf bekend maakt." Zelensky claimt dus geheime informatie te hebben.

De geruchten dat Rusland nog meer burgers gaat mobiliseren komt onder andere van een bekende Russische dissident, zegt correspondent Joost Bosman. "Hij zegt nog hoge contacten in het Kremlin te hebben. Maar ook Oekraïense ministers zeggen dit. De minister van Defensie had het over 5 januari, maar toen hebben we niet een aanzienlijke golf gezien."

Oude nog niet afgelopen

Poetin ontkent een nieuwe mobilisatie. "Maar daarbij is het heel belangrijk om te realiseren dat de oude mobilisatie nog niet af is", zegt Rusland-deskundige Helga Salemon, verbonden aan het Haagse Centrum voor Strategische Studies. "Het decreet om de huidige mobilisatie af te ronden is nog niet getekend. Dus Poetin kan nog steeds mensen mobiliseren."

"Deskundigen zeggen dat grondwettelijk gezien de mobilisatie wel afgerond had moeten worden", zegt Bosman. "Maar Poetin zegt dat zijn eigen juridische mensen zeggen dat het niet hoeft. Het komt er nu dus op neer dat de mobilisatie gewoon doorgaat. Een nieuwe mobilisatie hoeft nu ook niet aangekondigd te worden."

Dienstplichtperiode gestart

Salemon hoort deskundigen zeggen dat het mogelijk niet zo'n vaart zal lopen met een nieuwe mobilisatie. "Er zijn 300.000 mannen gemobiliseerd door het Kremlin. Die moeten getraind worden. En in november is ook de dienstplichtperiode gestart. 120.000 mensen zijn er opgeroepen. Die mogen na 4 maanden training naar Oekraïne, dus dan zit je aan begin maart."

Mensen zeggen dus dat het ministerie van Defensie zijn handen vol heeft aan de dienstplichtigen, zegt Salemon. Maar waterdicht is dat argument niet. "Want er zijn ook mensen die zeggen dat soldaten ongetraind naar het front worden gestuurd."

Russen reageren gelaten

Een nieuwe mobilisatie van een half miljoen mannen, lijkt Salemon een erg groot getal. "Honderduizenden mensen hebben het land ontvlucht en het leger telt 1,1 miljoen militairen, dus een half miljoen erbij? Ik denk niet dat dat makkelijk gaat. Rusland kampt ook met een gebrek aan arbeidskrachten om soldaten op te leiden en om de economie gaande te houden."

Bosman ziet in zijn omgeving dat Russen vooral gelaten reageren. "Ik hoorde een psycholoog zeggen dat Russische mannen moeten kiezen voor óf een onzekere toekomst in het buitenland, óf naar het front gaan. Dan zie je dat mensen geneigd zijn om niks te doen. En dat zie ik in mijn omgeving hier ook. Mensen hopen dat het aan hun zoon voorbijgaat. Ik zeg tegen mensen: 'Bereid je erop voor dat je zoon de brief krijgt', maar daar wordt dan gelaten op gereageerd."

Druk op de ketel houden

"Sinds de oude mobilisatie op 21 september is het eigenlijk nooit gestopt met geruchten die rondgaan", zegt Bosman. Volgens Bosman brengt de Oekraïense minister van Defensie dit naar buiten om druk te zetten op het westen, om sneller zwaardere wapens te leveren. En dat denkt ook Salemon. "De informatie-oorlog is net zo belangrijk als de daadwerkelijke oorlog."

Ondertussen horen nabestaanden van gesneuvelde soldaten niet eens of hun zoon of broer is omgekomen, vertelt Salemon. "Denk aan die aanslag op 21 december waarbij volgens Oekraïne honderden Russische soldaten omkwamen. Volgens Rusland waren het er nog geen honderd en de lijst met gesneuvelden werd niet vrijgegeven." Salemon zegt dat Poetin alles op alles zet om een overwinning te bereiken. "Hij gooit mensen er als kanonnenvlees naartoe. Hij zet mensen in de strijd op de meest botte en onmenselijk manier."