Als je net zoveel gas verbruikt als 1,3 miljoen huishoudens, moet je als bedrijf wel om: over op waterstof

Het zou zomaar eens werkelijkheid kunnen worden, Poetin die de gaskraan naar Europa dichtdraait. Zeker nu het Duitse deel van Gazprom wordt genationaliseerd. Voor grote bedrijven een reden om op zoek te gaan naar duurzamere alternatieven.

Ook in Nederland is gas een veelgebruikte brandstof in sectoren als de glastuinbouw en kunstmestproductie.

Sectoren verduurzamen

"Bij een volle productie verbruiken we 2 miljard kubieke meter gas per jaar", vertelt Gijsbrecht Gunter van kunstmestbedrijf Yara in Sluiskil. Ter vergelijking: 2 miljard kubieke meter is ongeveer genoeg om 1,3 miljoen huishoudens van gas te voorzien.

De glastuinbouw verbruikt jaarlijks nog iets meer gas: 2,4 miljard kubieke meter. Sinds besloten werd te stoppen met gas uit Groningen en Nederland ook van het Russische gas af wil, zijn dit soort bedrijven bezig te verduurzamen.

'Back to the Future'

"Tot 1991 maakten we groene waterstof", vertelt Gunter van Yara. "We zijn daarmee gestopt omdat gas goedkoper was. Nu gaan we eigenlijk 'back to the future' en opnieuw groene waterstof gebruiken." Hij vertelt dat Yara in 2030 z'n CO2-uitstoot met 90 procent naar beneden wil brengen.

Onder andere door het aanpassen van bestaande installaties, zodat die efficiënter kunnen werken en minder gas nodig hebben. En dus door over te schakelen naar groene waterstof. Maar, zegt Gunter, daar heb je wel veel water en elektriciteit voor nodig.

Geen gas meer in 2040

De kunstmest van Yara wordt onder andere gebuikt om gewassen in de glastuinbouw te bemesten. In het Westland, waar veel glastuinbouwbedrijven zijn gevestigd, wordt geprobeerd te verduurzamen. Ze doen dat met behulp van warmtepompen, vertelt Jacco Besuijen van Prominent Tomaten.

Warmte wordt er rechtstreeks uit de grond gepompt om zo de kassen te verwarmen: "Het warme water komt in een put omhoog, dat gaat door de kas, waar het afkoelt. Het koude water gaat via een andere bron weer terug naar de ondergrond", legt Besuijen uit. Dit is een alternatief voor het verwarmen van kassen met gas. "Het is maar goed dat we verduurzamen, want nu de kwestie met Rusland speelt wordt dat alleen maar urgenter. Het plan is om als glastuinbouwsector in 2040 onafhankelijk te zijn van gas."

'Balletjes moeten goed rollen'

De jaren 2030 en 2040, die door Gunter en Besuijen worden genoemd, zijn nog ver weg. Hoe kan het dat dit soort bedrijven niet direct van het gas af kunnen? Dat is volgens directeur strategie en beleid Maxine Tillij van TNO erg complex. Tillij onderzoekt hoe de maatschappij moet veranderen om het afschalen van Russisch gas te kunnen opvangen.

"Er zijn zoveel balletjes die goed moeten rollen, waaronder de Nederlandse wetgeving, die vaak heel veel dingen tegenhoudt wat verduurzaming betreft." Om de juiste keuzes te maken op het gebied van verduurzaming moeten we volgens haar eerst kijken naar de juiste strategie.

Warmteprijzen gekoppeld aan gasprijzen

Energiemanager Besuijen legt uit dat zijn bedrijf nu afhankelijk is van subsidies om het proces te versnellen. "Daarnaast zijn de warmteprijzen gekoppeld aan de gasprijzen, dus als de gasprijzen stijgen, stijgen ook de warmteprijzen."

Als Nederland minder afhankelijk wordt van gas, kunnen die prijzen worden losgekoppeld, vertelt hij.

Neuzen dezelfde kant op

Volgens Tillij van TNO is het belangrijk dat alle neuzen dezelfde kant opstaan als we het proces van verduurzamen wil versnellen. Er zijn namelijk veel belangen die meespelen bij dit soort innovaties.

Tillij noemt het proces daarnaartoe 'Orchestrating Innovation': "Je probeert eigenlijk gezamenlijke doelen te formuleren. Bij kunstmestfabriek Yara kun je kijken wat er allemaal nodig is om groene waterstof te realiseren: welke technologie moet ontwikkeld worden? Welk beleid is ervoor nodig? Hoe moet het gefinancierd worden en wie moet wat doen?"

Uniek moment

Als die vragen beantwoord zijn en alle neuzen dezelfde kant opstaan is verder verduurzamen mogelijk. "We zitten echt op een uniek moment in de tijd om die verduurzaming echt erdoorheen te krijgen", vertelt Tillij.

Ze noemt dat je dat al in het regeerakkoord ziet en dat de prijsprikkel van het dure gas ook werkt: "Misschien kunnen we deze crisis dan ook in de goede manier gebruiken om vooruit te gaan." Op deze manier kunnen bedrijven dan echt verduurzaming realiseren.