Als het aan wetenschapper Van Zelst ligt wordt testen het nieuwe tandenpoetsen

Het kabinet laat zich telkens weer overvallen door het coronavirus. Dat is niet nodig en moet anders, zegt corona-expert Marino van Zelst. Wat hem betreft moet het kabinet meer inzetten op preventie.

"Wacht even, ik moet mijn script nog aanzetten." Ook tijdens een strandwandeling gaat het werk door. "Het blijft gek, maar mensen rekenen op me. Als ik 5 minuten later ben met de corona-update krijg ik al berichten: leef je nog?" Vanaf het begin van de coronacrisis twittert infectieziektenmodelleur Marino van Zelst dagelijks het aantal besmettingen, ziekenhuisopnames en sterfgevallen naar z'n 30.000 volgers.

Betekenis achter de cijfers

Van onbekend twitteraar is Van Zelst inmiddels een veelgevraagd en gerespecteerd deskundige. Hij werd lid van het Red Team, een groep wetenschappers die het kabinet ongevraagd advies gaf. Daar leerde hij ook zijn vriendin Nienke Ipenburg kennen. Zij is verpleegkundig specialist huisartsenzorg.

"Waar ik naar de cijfers kijk, heeft Nienke de praktijkervaring. Dat vult elkaar mooi aan, we kunnen laten zien wat de cijfers echt betekenen in de zorg. En ja.. op een gegeven moment ging het niet meer alleen over corona."

Onheilspellend beeld

Veel tijd voor koetjes en kalfjes heeft het stel niet. Terwijl de golven over het strand bij Den Haag rollen, maken zij zich grote zorgen over wat ons in het begin van het nieuwe jaar te wachten staat. "Zelfs met deze zware maatregelen is de meest gunstige voorspelling een heel onheilspellend beeld voor de zorg."

Ipenburg aarzelt even: "Het kan betekenen dat we niet meer iedereen zorg kunnen geven. En dat er keuzes gemaakt moeten worden."

Juiste voorspelling

Na de zomer van 2020 ging het kabinet er vanuit dat corona onder de duim was. Uit analyses van Van Zelst bleek dat dit niet het geval was. Namens het Red Team waarschuwde hij: neem snel maatregelen, bijvoorbeeld op scholen, anders loopt het weer uit de hand.

Het kabinet vond het niet nodig, maar Van Zelst kreeg gelijk. Toen de zorg in het najaar opnieuw overspoeld raakte met coronapatiënten moest demissionair premier Mark Rutte in december alsnog een tweede lockdown aankondigen.

'Geen rocketscience'

En dit jaar gebeurt hetzelfde. Het kabinet was optimistisch: jongeren konden na een vaccin dezelfde avond nog 'Dansen met Janssen'. De anderhalve meter werd losgelaten en daar kwam het virus weer om de hoek. Het land moest op slot.

Van Zelst was niet verrast: "Virusbestrijding is geen rocketscience. Als mensen contact hebben en je zorgt er niet met makkelijke maatregelen zoals mondneusmaskers, testen en ventilatie voor dat de virusverspreiding stopt, dan loopt het vanzelf een keer uit de bocht." Ipenburg: "Als je als eerste in Europa het laatste redmiddel moet inzetten, is dat wel heel pijnlijk."

Inzetten op preventie

Het kabinet liet het aantal besmettingen oplopen zolang de ziekenhuizen het aankonden. Een verkeerde strategie volgens Van Zelst omdat je dan draconische maatregelen zoals lockdowns nodig hebt om het virus weer onder controle te krijgen. "Het is niet haalbaar om het maar te laten gebeuren en te hopen dat het op een gegeven moment klaar is."

Zijn advies: houd het aantal besmettingen zo laag mogelijk, zoals de Wereldgezondheidsorganisatie adviseert. "Je moet inzetten op preventie. De crux is dat we elkaar niet ziek maken. Ik denk dat we na golf vier of vijf toch wel eens ambitieus mogen worden, bijvoorbeeld op het gebied van testen. Denemarken kan in anderhalve week de hele bevolking testen. Maar dan moet je dus wel wat doen. Testen kan de komende tijd het nieuwe tandenpoetsen worden."