Na 20 jaar oorlog vertrekken internationale troepen uit Afghanistan, terwijl de taliban het grootste deel van het land juist weer in handen hebben. "We zijn terug bij af", zegt de Afghaanse Niloufar Rahim. "De taliban zijn nu sterker dan voor de oorlog."
Ze is opgegroeid in Afghanistan, maar emigreerde op haar tiende naar Nederland, vlak voordat de NAVO het centraal-Aziatische land binnenviel. Deze dagen voelt Rahim zich meer betrokken dan ooit bij haar land van herkomst. "Ik sta ermee op en ik ga ermee naar bed."
Vluchten lukt niet meer
Nauwlettend volgt ze het nieuws en praat ze met familie en vrienden ter plekke. "Ze vertellen me over de schoten en raketten die er te horen zijn. Iedereen leeft in angst en onzekerheid." Afghanen proberen een paspoort te krijgen om te vluchten, maar dat lukt volgens Rahim ook niet meer, want inmiddels worden ook alle grenzen door de taliban bewaakt.
Rahim is voorzitter van de Afghaans-Nederlandse stichting KEIHAN, die streeft naar hulpverlening aan Afghanen in Afghanistan. "We zouden er binnenkort weer heen gaan, maar sinds de NAVO er is vertrokken, hebben we dat uit voorzorg moeten annuleren. Het is er té gevaarlijk."
Wat is er aan de hand in Afghanistan?
Op 7 oktober 2001 begon een oorlog die 'eeuwig' leek te duren. Onder de naam Operation Enduring Freedom vielen de legers van de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Australië, Frankrijk en de Noordelijke Alliantie de taliban in Afghanistan aan. Dit was een direct gevolg van de aanslagen van 11 september in de Verenigde Staten. Achter die aanslagen zat Al Qaida, aan wie een thuis was geboden door het taliban-regime in Afghanistan.
In april van dit jaar werd door de Amerikaanse president Joe Biden aangekondigd dat er een einde moest komen aan de langste oorlog van de VS en dat de Amerikaanse troepen zich na 20 jaar zouden terugtrekken. Ook de NAVO besloot Afghanistan te verlaten omdat 'hun doelen zouden zijn bereikt'. Vanaf nu kon het Afghaanse leger de taken van de internationale troepen overnemen. Alleen de taliban blijft oprukken en dus houden de overheidstroepen weinig stand.
Alleen maar toekijken
Rahim voelt zich machteloos. "De taliban winnen in zo'n enorm tempo terrein. Het land gaat heel snel achteruit, en wij Afghanen kunnen helemaal niets. Zelfs vredesbesprekingen worden zonder Afghanen gevoerd."
"De internationale gemeenschap komt 20 jaar geleden binnenvallen, doet wat ze wil, en vertrekt weer als het er eigenlijk nog erger aan toe is dan voorheen. En wij kunnen alleen maar toekijken."
Gevangen in eigen huis
De Nederlandse Anne Kwakkenbos is momenteel als hulpverlener voor Cordaid in Kabul en ziet de chaos in het land van dichtbij. "Er zijn 20 jaar lang namelijk heel veel mogelijkheden geweest. Weliswaar met beperkingen, maar het leven 'voelde' vrij. Nu zit iedereen uit het niets ineens weer gevangen in z'n eigen huis."
De NAVO vertrouwt erop dat de Afghaanse overheid het binnenkort kan gaan overnemen. Maar volgens Kwakkenbos is het vertrouwen in de overheid erg laag. "Het is kiezen tussen twee kwaden voor Afghanen: een land onder leiding van de taliban of een corrupte overheid?"
Taliban is alleen maar sterker geworden
Het leek 10 jaar geleden nog de goede kant op te gaan, zag Rahim. "Toen kwam ik regelmatig in Afghanistan; de internationale troepen hadden redelijk controle en de taliban had lang niet zoveel macht als nu. Waarom zijn de strijdkrachten toén niet weggegaan?"
Nu 10 jaar later maakt hun vertrek de situatie volgens Rahim eigenlijk alleen maar erger. "De taliban zijn de laatste jaren nóg sterker geworden, nóg rijker en heeft nóg meer macht en middelen gekregen." De toekomst is onzeker, ziet ze. "En dat de Afghaanse bevolking hier het slachtoffer van wordt, dat raakt me enorm."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.