Nu via een DNA-match de verdachte van de moord op Nicky Verstappen een naam en gezicht heeft gekregen, laait de discussie weer op: moet DNA-afname verplicht moet bij bepaalde misdrijven? En moet er een landelijke DNA-databank komen? Nu nog worden mensen bij onderzoek naar zware misdrijven vrijwillig benaderd om DNA af te staan. Minister Grappenhuis van Veiligheid en Justitie wil kijken of medewerking aan DNA-onderzoek verplicht kan worden.
Dit gaat een stap verder dan wat de Tweede Kamer wil: wetgeving om bij elke verdachte van een zwaar misdrijf af te nemen, in plaats van alleen bij veroordeelde criminelen.
De afgelopen jaren zijn er veel zaken opgelost door grootschalig DNA-onderzoek: de Puttense moordzaak, Marianne Vaatstra, Milica van Doorn. En mogelijk nu ook de moord op Nicky Verstappen. Aan het DNA-verwantschapsonderzoek naar de moord op deze 11-jarige jongen hebben ongeveer 17.000 mannen meegedaan, maar verdachte Jos Brech onttrok zich steeds aan DNA-afname. Via het DNA van verre familie en van DNA op achtergelaten spullen van Brech zelf, die als vermist was opgegeven, kwam zijn naam twintig jaar na de moord alsnog bovendrijven.
Mensen hebben recht op integriteit’
Strafrechtadvocaat Job Knoester is kritisch over de plannen van minister Grappenhaus. “Het past wel in het beeld van onze hang naar een ‘überveilige’ samenleving. Maar het is onhaalbaar; mensen hebben recht op integriteit.” Knoester is advocaat van Jos de G., die veroordeeld is voor verkrachting van de 15-jarige Nicole van den Hurk in 1995. Bijna 19 jaar later werd tbs’er De G. opgepakt na een toevallige DNA-match. Het hoger beroep speelt nog, omdat het gevonden DNA-spoor volgens de advocaat niet automatisch betekent dat hij dan ook de dader is. “Iedereen zegt in de privacy-discussie dat ze niets te verbergen hebben. Tot ze onterecht als verdachte worden aangemerkt.”
Kijk & Lees ook:
Orde van Advocaten: ‘Het voert te ver’
Ook de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) staat afwijzend tegenover de suggestie van Grapperhaus om DNA-afname bij onderzoek naar bepaalde misdrijven verplicht te stellen. Volgens de NOvA bestaan er al verplichtingen tot afgifte van DNA voor veroordeelden en verdachten van een ernstig strafbaar feit. “Het voert te ver om mensen die níet verdacht zijn ook te verplichten hun DNA af te staan.''
De orde ziet ook een praktisch probleem. “Ga je iedereen die om wat voor reden dan ook geen gehoor geeft aan de oproep fysiek dwingen mee te werken? Kan dat überhaupt? Wat ons betreft zouden we niet die kant op moeten gaan.''
Landelijke DNA-databank
Moeten we dan een DNA-databank opzetten met materiaal van álle inwoners van Nederland? Het zou meer misdrijven sneller oplossen, denken sommigen. Maar anderen vrezen voor een ‘glijdende schaal’; In Amerika wordt van steeds lichtere vergrijpen DNA bewaard en dat hangt ook in Nederland in de lucht, schrijft De Volkskrant. Ook kan in theorie uit DNA allerlei gevoeilige informatie worden onttrokken, zoals de kans op ziekten, informatie over de ouders en curiosa zoals iemands aanleg om vreemd te gaan.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.