Vlak voor de verkiezingen twijfelt 45 procent van de mensen die (waarschijnlijk) gaan stemmen nog in meer of mindere mate over hun partijkeuze. Voor een groot deel van de zwevende kiezers bepaalt de uitkomst van kieswijzers (mede) wat ze gaan stemmen.
Kieswijzers hebben daarmee de meeste invloed op mensen die nog twijfelen over hun stemkeuze bij de Europese verkiezingen, blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ruim 24.000 leden van het Opiniepanel. En dat zijn dus aardig wat mensen. Uit onderzoek van Ipsos I&O blijkt dat 55 procent van de mensen die zegt waarschijnlijk of zeker te gaan stemmen, al zeker is waarop. De rest twijfelt nog in meer of mindere mate.
Mening toetsen
Voor een deel van de twijfelaars leidt hun gebrekkige kennis van de Europese politiek ze naar online stemhulpen. "Ik weet niet veel van partijen in Brussel", licht iemand toe. "Qua inhoud zit alles in een kieswijzer dus daar ga ik dan vanuit." Anderen gebruiken stemwijzers om te checken of de partij van hun voorkeur wel echt bij ze past. "Ik neig naar een partij en ga die mening met een kieswijzer toetsen."
Maar stemwijzers blijken niet voor iedereen een uitkomst: sommigen worden er juist door in verwarring gebracht. "De partij die ik had gekozen komt niet voor in de top 3 van alle verschillende kieswijzers die ik ingevuld heb. Nu twijfel ik vlak voor de verkiezingen juist weer."
Aandacht in de media
Naast stemhulpen hebben ook actuele gebeurtenissen en partijprogramma's nog invloed op kiezers, net als wat mensen de laatste dagen voor de verkiezingen zien of lezen in de media.
Ook de mogelijke winst van (radicaal) rechtse partijen in het Europees Parlement weegt voor sommigen mee, zowel voor kiezers die neigen naar een partij aan de linker- en naar een partij aan de rechterkant. Voor veel van hen is het vooral een extra motivatie: "Ik merk dat ik het nu nog belangrijker vind om te gaan."
Landelijke politiek
Veel zwevende kiezers kijken ten slotte, net als mensen die al zeker zijn van hun keuze, naar de Nederlandse politiek. Eerder bleek al dat de meerderheid (62 procent) zich voor een groot deel, of zelfs helemaal, laat leiden door de landelijke politiek.
Ook hier speelt mee dat veel mensen weinig weten over Europa en dat het in de media, zeker met een lopende formatie, de afgelopen tijd juist vaak ging over 'Den Haag'.
Lijsttrekker speelt geen rol
Dat mensen weinig weten over de Europese politiek, zorgt er ook voor dat de Europese gezichten voor kiezers een minieme rol spelen.
Voor slechts 4 procent van de mensen die nog niet zeker zijn van hun stemkeuze, kan de Europese lijsttrekker nog invloed hebben. "Ik ken eigenlijk niemand", licht een zwevende kiezer toe, "maar ga ervan uit dat ze proberen waar te maken waar ze voor staan."
Over het onderzoek
Het onderzoek is gehouden op 3 en 4 juni 2024. Aan het onderzoek deden 24.277 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023. Het Opiniepanel bestaat uit ruim 80.000 leden.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.