radio LIVE tv LIVE
meer NPO start
EenVandaag Opiniepanel

Boer en burger, stad en platteland, ze stemden allemaal op BBB: 'Afrekening met dit Randstad-kabinet'

Boer en burger, stad en platteland, ze stemden allemaal op BBB: 'Afrekening met dit Randstad-kabinet'
Bron: ANP

Het is Caroline van der Plas en haar BoerBurgerBeweging gelukt (BBB): niet alleen de boeren, ook veel burgers gingen voor haar partij naar de stembus. Op het platteland én in de stad. Zij noemen de partij ‘een frisse blik in dit totaal vastgelopen land'.

EenVandaag vroeg de dag na de Provinciale Statenverkiezingen, na de 'mokerslag' van BBB, aan ruim 20.000 leden van het Opiniepanel welke beweegredenen zij hadden voor hun stem. 1 op de 3 (33 procent) zei dat ze vooral een tegenstem tegen het kabinet uitbrachten. Van de mensen die op BBB hebben gestemd, is die groep bijna twee keer zo groot (64 procent).

'Ik ben geen boer, maar...'

De BoerBurgerBeweging trok dan ook meer mensen aan dan alleen de boeren. Van de mensen in het onderzoek die in of met de agrarische sector werken, stemde 33 procent op die partij. Maar van de mensen die daar niet werken, stemde ook een vijfde (19 procent) op de BBB.

"Ik ben geen boer, maar ik ben blij dat er zoveel mensen naar de stembus zijn gegaan voor BBB. Het is goed dat het huidige beleid wordt afgekeurd", zegt één van de stemmers. Een ander noemt de verkiezingsuitslag een 'afrekening met dit Randstad-kabinet'.

Geen voorzieningen over

Voor de verkiezingen leek de kloof tussen de stad en het platteland een belangrijke tegenstelling te worden in de verkiezingsuitslag. Maar ook daar wist BBB twee groepen te verenigen. Een kwart van de deelnemers die in een dorp of op het platteland woont, gunde hun stem aan de partij van Van der Plas.

"Hier zijn alle voorzieningen weg", zegt iemand uit een dorp. "Geen school, geen winkels, geen gemeenschapshuis, geen café, geen openbaar vervoer, geen markt. Alles is weg. Niet raar dat het volk in opstand komt."

Bekijk ook

Crisis op crisis

Maar ook een vijfde (19 procent) van de deelnemers uit de stad stemde op BBB. Dat komt deels omdat zij tegen het stikstofbeleid van het kabinet zijn, maar dat is lang niet de enige reden, vertelt presentator van het Opiniepanel Joyce Boverhuis.

"Al maanden blijkt uit verschillende onderzoeken van het Opiniepanel dat mensen klaar zijn met de stapeling van problemen", legt zij uit. "Een woningcrisis, asielcrisis, energiecrisis, Groningen, de toeslagen. En de mensen die er mede voor verantwoordelijk zijn, zitten er nog steeds. Sterker nog: ze komen er telkens mee weg."

Duidelijke taal

Voor een kwart van de BBB-stemmers waren de kwaliteiten van partijleider Caroline van der Plas doorslaggevend voor hun stem. Voor veel mensen voelt het alsof zij te vertrouwen is, terwijl ze dat bij andere politici niet voelen. "Ik denk dat met haar de Nederlandse politiek een stuk frisser en helderder wordt", zegt iemand.

Ook wordt ze geroemd om haar 'gezonde verstand' en 'duidelijke taal'. "Er is te lang niet geluisterd naar een grote groep Nederlanders. Met deze uitslag moet Den Haag wel luisteren."

info

Over het onderzoek

Dit onderzoek is gehouden op 16 maart 2023. Aan het onderzoek 20.136 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. De uitslagen van de verschillende kiezersgroepen zijn van mensen die bij de Provinciale Statenverkiezingen op een bepaalde partij hebben gestemd.

Het onderzoek is na weging representatief voor 6 variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Het Opiniepanel bestaat uit 80.000 leden.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nabestaanden hopen dat rechtszaak meer duidelijkheid geeft over grafschennis kindergraven: 'Ze hebben mijn gezin kapot gemaakt'

Justitie vervolgt vier vrouwen voor grafschennis op een begraafplaats in Leusden. Zij zouden daar bijna 4 jaar geleden een 'paranormale sessie' hebben gehouden bij kindergraven. Nabestaanden hopen er nu eindelijk achter te komen wat er precies is gebeurd.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'
Songfestival-winnaar Nemo stond vorig jaar met de non-binaire vlag op het podium
Bron: Sarah Louise Bennett/EBU

De Palestijnse vlag of een regenboogvlag op het podium van het Eurovisie Songfestival? Dat is deze editie niet toegestaan: artiesten mogen alleen nog hun eigen vlag laten zien om 'politieke statements' te voorkomen. "De EBU is een bange organisatie."

De European Broadcasting Union (EBU) heeft het nieuwe vlaggenprotocol zelf niet bekendgemaakt, maar bevestigde wel berichten van de Deense omroep DR hierover. Hans Laroes, die jarenlang betrokken was bij de EBU als adviseur, vindt het een 'nogal onhandig' van de media-organisatie.

Vlag om identiteit te laten zien

De laatste jaren waren op het podium en in de green rooms - waar deelnemers wachten op de uitslag - nog verschillende vlaggen te zien, waaronder de Palestijnse vlag en de regenboogvlag. En op het podium nam zanger Nemo, die uiteindelijk won voor Zwitserland, vorig jaar de non-binaire vlag mee. Vlaggen zijn dan ook echt onderdeel van het Songfestival, zegt Laroes.

"Het hele Songfestival is erop gericht om mensen en landen en allerlei bevolkingsgroepen met elkaar te verbinden op een vrolijke manier. En dus ook mensen van allerlei identiteiten", legt hij uit. "En ik denk dat daarbij hoort dat die mensen ook hun identiteit laten zien. Dat kan via de vlag van je land, via de regenboogvlag en ook via een vlag waarin je Palestina steunt."

Bekijk ook

'Tegen geest van Songfestival'

Door het besluit van de EBU om alleen nationale vlaggen toe te staan op het podium kunnen deelnemende artiesten hun identiteit straks mogelijk niet volledig uiten. En dat vindt Laroes geen goede zaak: "Het is eigenlijk tegen de geest van het Songfestival in."

Hoe de organisator van het liedjesfestijn precies tot zo'n besluit komt, blijft volgens hem gissen. In principe wordt de uiteindelijke beslissing gemaakt door de producer van het Songfestival in overleg met het gastland, dit jaar dus Zwitserland. Maar de omroepen van andere deelnemende landen hebben volgens hem ook zeker invloed.

Onder hoge druk besloten?

Het zou dus zeker kunnen dat landen in dit geval invloed hebben uitgeoefend op de organisatie, zegt Laroes. "Er zijn ongetwijfeld een aantal omroepen die alvast bezwaar zijn gaan maken of bang zijn geworden." En dan gaan ze onder oplopende druk met elkaar appen, bellen en vergaderen, weet de voormalig EBU-adviseur.

"Het is op dit soort momenten een beetje een bange organisatie", gaat hij verder. "Dus omdat die verschillende standpunten van landen en omroepen eigenlijk boven die hele besluitvorming hangen, wordt er geprobeerd het allemaal zo rustig mogelijk te houden en ieder gedoe waar iemand boos van kan worden te vermijden. Dan ga je dus beslissen om geen vlaggen toe te laten."

'Niet nagedacht over regenboogvlag'

Het 'vlaggenverbod' is volgens Laroes vooral bedoeld om de Palestijnse vlag te weren van het podium. Dat daarmee bijvoorbeeld ook Pride-vlaggen in de ban worden gedaan, heeft de organisatie van tevoren misschien niet helemaal doorgehad, denkt hij.

"Ik denk dat ze vooral geen Palestijnse vlaggen willen laten zien en dat ze toen geaccepteerd hebben dat dan ook andere vlaggen als de regenboogvlag niet meer getoond worden", zegt hij. "Terwijl ik denk dat je daarmee juist een heleboel artiesten - en een heleboel mensen thuis - in hun hart raakt, en dat je daarmee dus ook je eigen Songfestival in het hart raakt."

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Bekijk ook

Andere manieren zoeken

Overigens verwacht Laroes niet dat de deelnemende zangers zich ook helemaal aan de nieuwe regels gaan houden. "Ik denk dat redelijk wat artiesten op zoek gaan naar manieren om toch iets te laten zien." Als voorbeeld noemt hij Madonna, die in 2019 op het Songfestival in Israël een gastoptreden gaf en toen ook een statement maakte met de Palestijnse én Israëlische vlag.

Het zal hem niet verbazen als meer artiesten op zoek gaan naar manieren om standpunt over de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden te laten blijken. "En eigenlijk wordt dat ook uitgelokt door de EBU. Het is dan ook een wedstrijdje van: wie is nu het slimst."

'Onverstandig en niet sympathiek'

In een poging om mogelijk gedoe rond de Palestijnse vlag te voorkomen, veroorzaakt de EBU met deze nieuwe regels juist méér gedoe, constateert Laroes. Het protocol rond de vlagen krijgt nu namelijk heel veel aandacht, ziet hij gebeuren.

En daar zit ook veel negatieve aandacht bij: zo noemde lbhti-belangenverenging COC Nederland het besluit van de EBU afgelopen weekend 'volstrekt belachelijk'. Laroes snapt de verontwaardiging over het vlaggenverbod. "Ik vind het echt een onverstandige en onaardige, niet sympathieke en niet empathische beslissing."

Bekijk ook

AVROTROS 'snapt besluit'

AVROTROS, die namens Nederland meedoet aan het Songfestival, liet eerder in een schriftelijke verklaring weten dat het de nieuwe regels rond vlaggen op het podium snapt. "Het Eurovisie Songfestival is een niet-politiek event en in dat kader begrijpen we deze beslissing."

"Het gaat enkel om de officiële momenten dat het duidelijk moet zijn om welk land het gaat", verduidelijkt de omroep over het doel van het protocol. "Op alle andere momenten staat het ons vrij om te communiceren wat we willen."

Claude zonder Congolese vlag

De omroep voegt daaraan toe dat het het jammer vindt 'dat ook symbolen die verbonden zijn aan inclusiviteit en vrijheid van expressie, zoals de regenboogvlag, nu onderdeel zijn geworden van deze maatregel'. AVROTROS erkent dat een regenboogvlag geen politiek statement is, 'maar het gaat er bij de EBU om dat er één lijn wordt getrokken'.

Zanger Claude doet over 3 weken namens Nederland mee aan het Songfestival. Hij komt uit de Democratische Republiek Congo, maar mag de vlag van zijn geboorteland straks dus ook niet laten zien op het podium en in de green room. Het publiek in de zaal mag wel met elk soort vlag zwaaien, zolang die volgens de Zwitserse wet toegestaan is.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant