Kans op grote cyberaanval volgens mensen groot: 2 op de 3 denken dat overheid en bedrijven onvoldoende zijn voorbereid
Twee op de drie mensen denken dat instanties - zoals de overheid, banken of ziekenhuizen - niet goed zijn voorbereid op cyberaanvallen. Met name recente voorvallen, zoals hacks bij de politie of het Openbaar Ministerie (OM), dragen bij aan dat beeld.
Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ruim 21.000 leden van het Opiniepanel. De vragen zijn zowel voor als na de hack bij het Openbaar Ministerie gesteld. Het vertrouwen in de mate waarin Nederlandse instanties zijn opgewassen tegen cyberaanvallen was al niet hoog, en is na de hack nog verder gedaald.
'Achterhaalde systemen'
Waar ongeveer een maand geleden 58 procent twijfels had over de digitale weerbaarheid van Nederlandse (overheids)instanties, is dat na de hack zo'n tweederde (67 procent). Daarbij halen deelnemers ook andere incidenten aan: bijvoorbeeld hacks bij de politie en de Technische Universiteit van Eindhoven, of de mogelijke sabotage op het spoor rondom de NAVO-top.
Ook heeft deze groep, soms uit eigen werkervaring bij landelijke of lokale overheidsinstanties of in de ICT, het beeld dat overheidsinstanties vaak met verouderde software of systemen werken. Volgens sommigen is het daarmee 'een kwestie van tijd' tot het een keer misgaat.
Dreiging van Rusland
De kans dat Nederland in de komende jaren een keer ontregeld zal raken door een grootschalige cyberaanval, is volgens zeven op de tien (69 procent) groot. Daarbij wijzen ze vooral op hybride oorlogsvoering en dreiging vanuit Rusland, en in mindere mate China. Tegelijkertijd zijn sommigen ook bang voor invloed van de VS, waar Nederland voor veel digitale diensten van afhankelijk is.
Bovendien zou Nederland volgens sommigen een 'aantrekkelijk doelwit' zijn voor cyberaanvallen. Zij redeneren dat Nederland met onder andere de Rotterdamse haven en Schiphol een belangrijk knooppunt is voor handel en logistiek, en daarom snel ontregeld kan worden.
Persoonlijke gevolgen
Mocht het land ooit (gedeeltelijk) plat komen te liggen door zo'n cyberaanval, verwacht een derde (34 procent) daardoor persoonlijk in de problemen te komen. Zij geven onder andere aan sterk afhankelijk te zijn van openbaar vervoer, zorg of digitale betaalsystemen, en denken kwetsbaar te zijn wanneer die door een storing weg zouden vallen.
Een grotere groep (57 procent) maakt zich daar minder zorgen over. Bijvoorbeeld omdat zij denken dat het niet zo'n vaart zal lopen, of omdat ze al bepaalde maatregelen hebben genomen om zich voor te bereiden op een noodsituatie. Uit eerder onderzoek van EenVandaag bleek al dat 28 procent een noodpakket in huis heeft, en ruim de helft contant geld opzij heeft gelegd voor noodgevallen.
Investeren in cyberveiligheid
Een vijfde (21 procent) van de ondervraagden heeft er meer vertrouwen in dat onze instanties goed zijn voorbereid op cyberaanvallen. Zij wijzen erop dat er continu pogingen tot cyberaanvallen plaatsvinden, waarvan de meesten worden afgeslagen.
Daarnaast leeft onder deze mensen de opvatting dat er binnen de Nederlandse veiligheidsdiensten al veel 'kennis en kunde' in huis is. Ook vinden zij het een goede zaak dat het onderwerp hoger op de agenda is komen te staan, mede doordat een deel van de geplande investeringen in defensie naar cyberveiligheid zal gaan.