Aardbeien, kropsla, paprika en sinaasappelen: je ziet het niet maar bij het kweken van groenten en fruit worden pesticiden gebruikt. Vandaag kwam PAN-NL met een Pesticiden Eetwijzer, die aangeeft waar welke en hoeveel bestrijdingsmiddelen ergens opzitten.

Je denkt er misschien niet altijd over na als je in de supermarkt staat, maar veel groenten- en fruitgewassen worden bespoten met bestrijdingsmiddelen die lang niet altijd goed voor je zijn. Voor organisatie Pesticide Action Network is dat een reden om jaarlijks een online ranglijst te maken van groenten en fruit en hoeveel pesticiden erop gevonden worden.

Ranglijst van groenten en fruit

In de ranglijst wordt ook meegewogen hoeveel er van welke pesticide op welke soort groente of fruit zit, en hoeveel invloed deze pesticide kan hebben.

En het onderzoek en de lijst zijn nuttig, vindt emeritus hoogleraar milieuchemie en toxicologie aan de VU Jacob de Boer. In principe zijn pesticiden gifstoffen, vertelt hij, die in grote mate kunnen zorgen voor een verstoring in je hormoonhuishouding of invloed kunnen hebben op het zenuwstelsel.

Zorgen niet nodig

Maar, voegt hij er direct aan toe, we hoeven ons in Nederland niet echt zorgen te maken dat we door bestrijdingsmiddelen op ons eten ziek worden.

"Het leidt niet tot acute problemen en ook niet tot ziektes, dat gebeurt pas bij hogere gehalten. In Nederland is dat zo goed geregeld dat we daar geen enkele zorgen over hoeven hebben."

Kwetsbare groepen

Daar voegt hij wel aan toe dat het verstandig is om er meer op te letten bij kwetsbaardere groepen, zoals kinderen of zwangere vrouwen. "Kinderen en baby's, en ook de foetus die nog in de baarmoeder zit, zijn kwetsbaarder omdat die allemaal nog in ontwikkeling zijn."

Daarom liggen de eisen voor bijvoorbeeld het testen van babyvoeding hoger dan bij andere voeding. "Ze hebben een soort extra veiligheid ingebouwd."

Biologisch eten

Het is dus niet per se zo dat je alle groenten en fruit op de lijst moet gaan vermijden bij de boodschappen. Maar wil je toch bewust bezig zijn met het aantal bestrijdingsmiddelen dat je binnenkrijgt via groenten en fruit, dan zijn er wel een aantal dingen waar je op kan letten, vertelt De Boer.

"Er is altijd een mogelijkheid, zeker in Nederland, om biologisch geteelde groenten en fruit te eten. Daarin worden minder bestrijdingsmiddelen gebruikt, of soms helemaal niet", weet de hoogleraar. "Dan moet je misschien wel accepteren dat dat er iets minder mooi uitziet, maar op zich is dat wel gezonder."

Niet alleen maar aardbeien

Maar, geeft hij toe, dat is misschien niet voor iedereen haalbaar omdat biologisch eten vaak ook duurder is.

Een andere manier om erop te letten is door gevarieerd te blijven eten. "Je moet liefhebbersconsumptie, dus dat je één ding heel veel eet, voorkomen." Daarbij kan je de lijst handig gebruiken. "Toevallig ben ik zelf een liefhebber van aardbeien, maar je moet daar wel voorzichtig mee zijn, op aardbeien worden veel middelen gebruikt omdat ze kwetsbaar zijn voor ziekten."

'Niet elke dag dezelfde salade'

De Boer probeert er zelf dus voor te zorgen dat hij ook andere soorten fruit eet, ondanks dat hij aardbeien het lekkerst vindt.

"In algemene zin zou ik zeggen: maak niet elke dag dezelfde salade, eet niet elke dag dezelfde soort fruit. Om het eventuele risico te spreiden, is gevarieerd eten ontzettend belangrijk", sluit hij af.

In Berlicum werd afgelopen maand verhit gesproken over een mogelijk azc, met een intimiderend protest tijdens een raadsvergadering als kookpunt. Het plan lijkt hierna in de koelkast gezet: is de gemeenteraad gezwicht voor geweld? "Het is heel complex."

Om het overvolle stroomnetwerk te ontlasten, wordt gezocht naar creatieve oplossingen. Minister Sophie Hermans en staatssecretaris Chris Jansen sluiten vandaag een 'netcongestiedeal' met de ov-sector om netcongestie tegen te gaan.

Elektrische auto's, zonnepanelen, warmtepompen: ons stroomnetwerk is overvol. Netcongestie wordt dat genoemd.

File op het net

"We kunnen spreken van file op het elektriciteitsnet", zegt energieanalist Sanne de Boer van de Rabobank. "Vergelijk het met de de snelweg. Als iedereen tegelijk wil invoegen, dan kan dat niet."

"Hetzelfde gebeurt op het stroomnet. De afgelopen jaren heeft iedereen meer elektriciteit verbruikt, en vaker op hetzelfde moment. Dat past niet."

Deal met de ov-sector

Om deze zogenoemde netcongestie te bestrijden, is de komende 15 jaar een investering van 195 miljard euro nodig, volgens het Rijk. In de tussentijd wordt er gezocht naar creatieve oplossingen.

Minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei en staatssecretaris Chris Jansen van Openbaar Vervoer en Milieu sluiten daarom vandaag een 'netcongestiedeal' met de openbaar vervoerssector. Het idee is dat het openbaar vervoer gaat helpen om de druk op het elektriciteitsnet te verminderen.

Efficiënter gebruikmaken van infrastructuur

"Op deze manier kunnen we efficiënter gebruikmaken van de infrastructuur die er al is", legt De Boer uit. "Openbare vervoersbedrijven maken gebruik van hun eigen elektriciteitsnetten. Op sommige momenten zijn die kabels hard nodig, bijvoorbeeld in de ochtend- en avondspits", legt ze uit.

"Maar wanneer er minder openbaar vervoer rijdt, kunnen de kabels gebruikt worden om auto's of elektrische bussen op te laden. Hier hoef je dus geen extra kabels voor in de grond te leggen."

Idee op een bierviltje

Het Rotterdamse ov-bedrijf RET is al volop bezig met duurzaam gebruik van energie. "Naast het delen van ons stroomnet, hebben we nu ook een batterij in de buurt van de Erasmusbrug geplaatst", vertelt technicus Leo Vliegenthart van de RET.

"5 jaar geleden heb ik het idee op een bierviltje geschreven. Het woord 'netcongestie' bestond toen nog niet eens."

Batterij die werkt als powerbank

"Op het moment dat er een tram voorbij rijdt, en die remt, dan levert die tram energie terug aan de batterij. De batterij wordt op deze manier continu opgeladen en werkt kostenefficiënt", legt Vliegenthart uit. "De batterij fungeert als powerbank."

De opgeslagen stroom kan weer gebruikt worden om andere voertuigen op te laden. "Op deze manier proberen wij de 'file' op het stroomnet te omzeilen en dragen wij 20 tot 25 procent bij aan de laadsector van Rotterdam."

Alleen geschikt voor kleine hoeveelheden

Maar ondanks de voordelen van zo'n batterij blijft energieanalist De Boer sceptisch. "Batterijen zijn zeker functioneel", zegt ze. "Maar ze nemen ook veel ruimte in."

"Bovendien zijn batterijen alleen geschikt om kleine hoeveelheden energie voor korte tijd op te slaan", vervolgt ze. "Helaas kunnen we de overtollige zonnestroom van de zomer niet bewaren tot aan de winter."

Klein deel van de oplossing

Volgens De Boer is het getekende convenant tussen het Rijk en de ov-sector niet de hele oplossing voor netcongestie. "We moeten niet verwachten dat we hierdoor uit de problemen zijn. Het is ook nodig om de netten te verzwaren, maar dit kost veel tijd en geld."

"Slimmer gebruikmaken van de infrastructuur die we hebben, is een 'no-brainer'. Maar het blijft een klein deel van de oplossing."