Alleen al in het Nederlandse gedeelte van de Noordzee staan tussen de 130 en 150 verouderde olie- en gasplatforms. Sommige krijgen een nieuw leven. Met windenergie wordt daar groen waterstofgas uit zeewater gemaakt.

Een van de productieplatforms met een nieuwe bestemming is de Q13a. Hier werkt Neptune Energy met onder andere onderzoeksbureau TNO samen aan project 'PosHydon'.

'Eerste op deze schaal'

"Op de Q13a wordt nog steeds olie en gas gewonnen, maar sinds kort wordt hier ook waterstofgas gemaakt uit zout water met windenergie", vertelt directeur Lex de Groot van het bedrijf Neptune Energy, de grootste gas- en olieproducent in het Nederlandse gedeelte van de Noordzee.

"Dit offshore demonstratieproject is wereldwijd het eerste op deze schaal. Nog nooit eerder is er geëxperimenteerd met de productie van waterstofgas uit zeewater en het vervoeren ervan via gasleidingen."

Bestaand netwerk gebruiken

Op het productieplatform Q13a wordt groene waterstof gemaakt en daarbij komt geen CO2 vrij, vertelt De Groot. "95 procent van de waterstof die in de wereld geproduceerd wordt is 'grijze' waterstof, daarbij komt wel CO2 vrij. Dat is dus niet the way to go voor de toekomst. Waar we naartoe willen, is fossielvrije waterstof. We onderzoeken nu hoe we dat straks op grotere schaal kunnen maken."

Bron: EenVandaag

Het waterstofgas kan ingezet worden in de industrie of voor elektriciteitsvoorziening van huishoudens, legt De Groot uit. Omdat er vanaf de productieplatforms al gasleidingen liggen, kan het zonder veel problemen naar wal worden gebracht. Nieuwe stroomkabels trekken vanaf windmolens op zee is dus niet nodig en dat scheelt veel geld, legt De Groot uit. Vooral toekomstige windparken ver op zee zouden hier op termijn gebruik van kunnen maken én stroom leveren voor de waterstofproductie.

Niet genoeg windmolens

Waarom er op dit moment alleen nog op de Q13a wordt geëxperimenteerd, en niet op pakweg tien andere platforms? "Voor waterstofproductie is elektriciteit nodig, veel windenergie en we hebben nog niet genoeg windmolens", legt De Groot uit.

"Maar we werken keihard om het zo snel mogelijk voor elkaar te krijgen. Hoe sneller we groene waterstof op zee kunnen opschalen, hoe sneller industrie zoals chemie en staalproductie kan verduurzamen."

Houdbaarheidsdatum bereikt

Naast de Q13a staan er tussen de 130 en 150 afgeschreven platforms in het Nederlandse deel van de Noordzee, maar die zijn lang niet allemaal geschikt voor de productie van waterstofgas. Toch breken de oliebedrijven ze niet af. Het is namelijk duur om de installaties te ontmantelen, en met de huidige gas- en olieprijzen kan het ook lucratief zijn om de productie langer op gang te houden.

Voor directeur Sylvia Boer van Amsterdam IJmuiden Offshore Ports (AYOP) gaat het in elk geval allemaal veel te langzaam. Sinds vorig jaar zijn tien offshore bedrijven uit de Amsterdam / IJmuiden-regio de samenwerking aangegaan onder de noemer Decom Mission Blue.

Gezamenlijk kunnen zij in een paar maanden een oud platform voor 97 procent recyclen. Naar verwachting zal in de toekomst 90 procent van de platforms worden gesloopt. 10 procent van de installaties komt in aanmerking voor hergebruik, schat Boer. Maar met de stijgende gasprijs in het achterhoofd en de stijgende vraag naar gas in Europa, wachten veel bedrijven met ontmanteling.

Bron: EenVandaag

'Maak opruimen verplicht'

"Ik zit steeds te wachten op een ontmantelingspiek. Elk jaar denk ik: nu komt 'ie. Maar dan wordt het weer uitgesteld", zegt Boer. "De urgentie is niet zo groot en dat komt doordat het niet verplicht is. We moeten het zo regelen als in Australië, waar bedrijven hun schroot op zee verplicht binnen een bepaalde termijn moeten opruimen."

Ze is er duidelijk over: "Ik vind dat je als bedrijf je verantwoordelijkheid moet nemen. Je hebt zo lang kunnen profiteren van de Noordzee, van de reserves die er zijn. Je hebt daar heel veel geld mee verdiend. Je hebt gewoon de verplichting, ook naar de Nederlandse overheid toe, om die platformen te ontmantelen."

'Oud moet plaatsmaken voor nieuw'

Dat is belangrijk, zegt Boer, omdat de Noordzee steeds voller raakt. "De zee is ontzettend groot, maar we hebben ook nog de scheepvaart, de visserij en de ecologie. Het oude fossiele moet plaats maken voor groene energie en andere activiteiten die we op de Noordzee doen."

Eigenaar van productieplatform Q13a Lex de Groot heeft met zijn bedrijf nog 29 andere platformen waar op dit moment gas wordt gewonnen. "Als daar geen gas meer wordt gewonnen heeft veruit het grootste gedeelte daarvan geen functie meer voor hergebruik. Die zullen we dan zeker weghalen. Daarnaast zijn er een aantal grote knooppunten waar platforms samenkomen met grote gasleidingen richting land. Daar kunnen we elektrolyse toepassen zodat we de energietransitie zo goedkoop en schoon mogelijk doen."

Hij was jarenlang een van de vaste gezichten van EenVandaag: Pieter Jan Hagens. Gisteren presenteerde hij het programma voor het laatst. Hij gaat met pensioen na een carrière van meer dan 40 jaar als journalist en presentator, op radio en tv.

Normaal stelt Pieter Jan de vragen, nu mochten jullie die aan hem stellen.

1. Hoe kijk je terug op je carrière?

"Ik vind dat ik een geluksvogel ben. Ik heb 43 jaar in de journalistiek gezeten en ik heb er enorm van genoten. Ik zou niet weten wat ik anders had moeten doen, er is geen vak dat ik zo leuk zou vinden als dit."

"Het leuke van met pensioen gaan is dat de oude doos wordt opengemaakt. Ik heb veel verschillende dingen kunnen doen en meegemaakt, ook buiten de journalistiek. Dat komt allemaal weer naar boven. En het gevoel dat ik steeds opnieuw krijg is: wat heerlijk dat ik dat heb kunnen doen."

Bron: ANP

1/7In de jaren 90 was Pieter Jan een van de gezichten van Jules Unlimited

2. Hoe heb je de journalistiek zien veranderen?

"De journalistiek is veranderd, maar ik ben zelf ook veranderd. Ik begon bij de VARA in de jaren 80, waar ik met stevig linkse journalisten werkte. Ik dacht: zo hoort het kennelijk. Later heb ik me daar een beetje van gedistantieerd, ik vond het te activistisch. Ik vond dat de feiten meer moesten spreken."

"In deze tijd, waarin grimmige leiders opstaan en democratische vrijheden op het spel staan, denk ik juist weer: journalisten zijn er niet alleen voor de feiten, maar ook om bepaalde ideeën te beschermen. Ideeën die het fundament vormen voor onze liberaal-democratische samenleving."

3. Wat was jouw favoriete onderwerp om te presenteren, en wat het moeilijkste interview?

"Ik heb bij Buitenhof veel bijzondere mensen aan tafel gehad, met wie ik langere gesprekken kon voeren. Ik heb veel bijzondere denkers, schrijvers en politici gesproken. Die hadden vaak iets te vertellen waar ik wel wat van opgestoken heb. Vooral de Israëlische schrijver Amos Oz maakte indruk, dat was zo'n wijze man."

"Hij maakte zulke goede opmerkingen. Dat was in 2015, de aanslagen in Parijs waren toen net geweest. Hij duidde dat terrorisme op zijn manier. Hij had het erover dat terroristen geen gevoel voor humor hebben, en dat klinkt nu heel plat, maar hij vertelde dat zo raak en mooi. En ik weet ook dat veel kijkers van die uitzending hebben genoten."

"Maar ook bij EenVandaag heb ik veel spannende dingen gedaan. Ik denk meteen aan de verkiezingsdebatten. Het debat in 2023, waaruit het huidige kabinet is voortgekomen, is een van de betere debatten die ik heb geleid. Maar tegelijkertijd waren die debatten een van de moeilijkste dingen die ik heb gedaan, dat is een hele opgave."

"Het is fijn dat je dan eindeloos met collega's kan brainstormen over wat de beste opzet is. En dat je de spanning deelt: tijdens het debat hoorde ik dan de eindredacteur in mijn oortje, die net zo zenuwachtig was. Dit delen met collega's ga ik het meeste missen aan het werk. Want ook als je geen beste vrienden bent, maken ze toch een groot deel uit van je sociale leven."

4. Welke peiling had de meest verrassende uitslag voor jou?

"Ik heb niet zo'n goed geheugen voor peilingen, moet ik eerlijk zeggen. Het Opiniepanel is natuurlijk een heel goed gereedschap van EenVandaag. Maar als ik in de studio sta, ben ik bezig met het gesprek dat ik voer met de presentator van de paneluitslagen, niet met de uitslagen zelf. Ik kan die niet tegelijkertijd goed onthouden, dus weet ook niet meer welke uitslag mij het meest heeft verbaasd."

5. Hoeveel invloed heb je zelf gehad op de onderwerpen die behandeld werden? En ging dat weleens in tegen je eigen mening?

"Eigenlijk heb ik daar niet zo veel invloed op. EenVandaag is een olietanker die op koers vaart, er werkt een grote redactie. Ik kan wel meepraten en meedenken, maar ik ben geen eindredacteur. Toch heb ik zeker in interviews wel een belangrijke stem. En ook in de politieke debatten kan ik als presentator de richting van het gesprek bijsturen."

"Of de presentatie weleens tegen mijn eigen ideeën of mening in ging? Laat ik zeggen dat ik wel blij ben dat ik mezelf nu meer mag gaan uitspreken. Maar ik ben ook blij dat ik dat als journalist en presentator niet gedaan heb. Ik zou mezelf geen knip voor de neus waard vinden als ik in interviews een bepaalde politieke lijn zou voorstaan. Ik vind dat je als journalist niet te koop moet lopen met je eigen mening."

"Tegelijkertijd vind ik het gek om nu weg te gaan, omdat er zoveel gebeurt op het moment, waarvan je denkt: oei, waar gaat dit heen? In de Verenigde Staten durven wetenschappers zich niet meer uit te spreken, er zijn bezuinigingen op het hoger onderwijs, ook in Nederland. Het klimaat verandert. Daar maak ik me zorgen om. Het voelt als een grote opluchting dat ik niet geheimzinnig hoef te doen over waar ik mij zorgen om maak. Dat heb ik gemist de afgelopen jaren."

"Ik heb niet de illusie dat ik daar in mijn eentje iets aan kan doen. Maar alles wat journalisten, maar ook burgers doen, is op dit terrein van belang. Wat ik daarom ook ga doen is als burger mezelf meer uitspreken. Dat kan nu ook, ik ben journalist af. Misschien sluit ik me wel aan bij een politieke partij. Ik weet nog niet welke, maar ik ga het wel doen. Niet als politicus, maar gewoon als burger."

Bron: EenVandaag

1/6Achter de schermen bij de laatste uitzending van Pieter Jan Hagens

6. Wat ben je van plan om te gaan doen tijdens je pensioen?

"Ik ga eerst zeilen met mijn vrouw, een paar maanden weg. En daarna wil ik graag dingetjes doen waar ik tot nu toe niet aan toe kwam, zoals een houten bootje maken waar mijn kleinzoon in kan leren zeilen. Dat ben ik zeker van plan."

"Het is sowieso goed om weer eens met een frisse blik de wereld in te kijken, want er komt voor het werk ongetwijfeld iets anders moois in de plaats. Aan de andere kant: ik stop weliswaar met de vaste dingen, maar ik blijf nog steeds graag interviews en debatten leiden, voice-overs inspreken, misschien invallen bij een radio-uitzending. Dus als iemand ergens ziek is, weet me te vinden."

7. Hoe hoop je dat de journalistiek er de komende jaren uit gaat zien?

"Ik hoop dat de journalistiek zich opstelt als beschermer van de waarden waar wij allemaal op drijven, zoals gelijkheid, vrede, rechtvaardigheid en verdraagzaamheid. Al die dingen zijn zo belangrijk in onze democratische samenleving, en ik hoop dat journalisten daaraan meewerken. Elke journalist is op dit terrein van belang."

"Ik denk dat de meeste journalisten dit ook zo zien, sowieso al mijn collega's hier bij EenVandaag. Ik ben er trots op dat alle collega's zich ervan bewust zijn dat we een rubriek zijn die dicht bij de mens wil staan, waar de onderwerpen die we brengen echt relevant zijn, en waarin tegelijkertijd de feiten heilig zijn. Juist in deze tijd waarin onverdraagzaamheid en angst toenemen, denk ik dat het belangrijk is dat er programma's zoals EenVandaag zijn."

Wereldwijd liggen er miljoenen landmijnen onder de grond. Hierdoor vallen er jaarlijks honderden slachtoffers. Om dit te stoppen werd in een verdrag afgesproken dat het wapen de wereld uit moest. Maar nu de spanningen toenemen, trekken landen zich terug.