Als Oekraïne de oorlog verliest door gebrek aan steun van het Westen, moet Europa zich dan voorbereiden op een militaire confrontatie met Rusland? Volgens de Amerikaanse diplomaat Kurt Volker 'kan Rusland in dat geval alle landen aanvallen'.

Sinds het begin van de oorlog is dit volgens velen het doemscenario: Rusland dat heel Oekraïne verovert. De oorlog duurt inmiddels bijna 2 jaar en de steun voor Oekraïne wordt steeds onzekerder. De vraag is of we ons moeten voorbereiden op een worst-case-scenario.

Dreiging

"Als Poetin Oekraïne verovert, dan zijn alle landen in Europa kwetsbaar. Rusland kan dan alle landen aanvallen, bijvoorbeeld Polen of de Baltische Staten", zegt de Amerikaanse diplomaat Kurt Volker, die onder oud-president Donald Trump speciale vertegenwoordiger was in Oekraïne.

Deze week nog richtte Poetin zijn peilen op Letland, waar een kwart van de bevolking van Russische afkomst is. Het land zou de Russische minderheid discrimineren en hen 'onfatsoenlijk' behandelen. "Als ze hen behandelen als varkens, zullen ze uiteindelijk zelf als varkens behandeld worden in hun eigen land", dreigde Poetin.

'Agressie belonen'

Het effect van een Russische overwinning zou volgens Volker niet beperkt blijven tot Europa. "Het zou agressie belonen en de weg vrijmaken voor nog meer geweld."

"Landen als China, Iran en Noord-Korea zouden dit kunnen zien als een teken dat we niet vastberaden genoeg zijn om te vechten", zegt hij. "Het zou nog veel meer chaos creëren."

Winnen

Toch denkt Volker niet dat Rusland de oorlog gaat winnen. "De helft van het militaire arsenaal is vernietigd, er zijn enorm veel soldaten omgekomen en de Russische economie heeft flinke klappen gehad van de sancties."

Dat heeft er volgens hem nog niet toe geleid dat Poetin van mening is veranderd over de oorlog, maar het heeft wel zijn weerslag op de Russische bevolking. "Vooral de Russische elite weet wat er speelt en ook steeds meer 'gewone' Russen vinden dat de oorlog een vergissing is."

'Onvoldoende steun'

Om ervoor te zorgen dat Oekraïne zich niet alleen kan blijven verdedigen tegen Rusland, maar ook gebied kan heroveren, is er wel meer steun nodig vanuit het Westen. Want die is er volgens Volker nog onvoldoende. "Zowel de Verenigde Staten als Europa zouden meer moeten doen."

Hij doelt daarmee op militaire steun, zoals het leveren van langeafstandsraketten, andere munitie en financiële ondersteuning. "De productie van wapens moet omhoog in Europa, zowel voor Oekraïne als voor het continent zelf."

'Duidelijkheid over doel oorlog'

Wel is er in Europa sinds het begin van de oorlog een mentaliteitsverandering geweest, volgens Volker. "Europese landen waren lange tijd heel naïef, maar dat is echt veranderd. Er wordt nu openlijk gesproken over Poetin als oorlogsmisdadiger en het feit dat Rusland moet worden verslagen."

"Europa ziet Oekraïne nu als deel van de familie en kan agressie tegen het land niet toestaan", zegt hij. Toch is meer steun niet vanzelfsprekend. De Europese Unie bespreekt volgende week welke hulp Oekraïne de komende jaren kan verwachten. Daar lijkt Hongarije nu dwars te gaan liggen.

Steun vanuit Amerika

In de Verenigde Staten wordt intussen een steunpakket met onder meer geld voor Oekraïne al sinds eind oktober tegengehouden door het Congres, de wetgevende macht van het land.

Toch denkt Volker dat de steun vanuit Amerika uiteindelijk wel rondkomt. "Het heeft vooral met interne politiek te maken, de Republikeinen moeten het kunnen verkopen aan hun kiezers." Het is volgens hem belangrijk dat duidelijk gemaakt wordt wat het doel is van de oorlog. "Wat is de strategie en wat is er nodig om succesvol te zijn?"