Een half miljoen Nederlandse huishoudens is aangesloten op warmtenet. Warmtenetten zijn nu nog vaak het bezit van commerciële partijen, maar als het aan klimaatminister Rob Jetten ligt, komt het in publieke handen. In Groningen doen ze dat al.

Energiebedrijven waarschuwen dat de ontwikkeling van warmtenetten stil komt te liggen als deze in handen komen van gemeentes. Daar denken ze in Groningen heel anders over. In rap tempo worden drie woonwijken aangesloten op het warmtenet waarbij de gemeente een dikke vinger in de pap heeft.

info

Wat is een warmtenet?

Het warmtenet is eigenlijk een hele grote cv-installatie. Ergens in de omgeving staat een centrale warmtebron, met dezelfde functie als de cv-installatie in huis: die warmt water op.

Via buizen stroomt warm water naar de huizen. In elk huis staat een kleine installatie, die verdeelt de warmte over je verwarming en warm water. Afgekoeld water loopt weer terug naar de centrale bron. En die warmt het weer op.

Warmtenetten zijn alleen duurzaam en voordelig voor het klimaat, als ze gebruik maken van duurzame bronnen. Zoals aardwarmte of restwarmte van een elektriciteitscentrale, fabriek of datacenter. Maar vaak wordt het nog gedaan met fossiele energie.

Bron: Milieucentraal

'Uiteindelijk goedkoper'

Trijnie is bewoner van De Larix, één van de wijken waar de meeste huizen zijn overgestapt op warmtenet. "Ik stond voor de keuze. Voor mij gaf de doorslag dat ik het al gewend was in mijn vorige huis."

"Ik kon al koken zonder gas en had een cv op stadswarmte", vertelt ze. "Uiteindelijk zal het ook goedkoper zijn in verbruik. De aanleg is gesubsidieerd. Ik hoefde nu alleen een inductieplaat te kopen."

Bekijk ook

Niet iedereen doet mee

Niet alle huizen hebben de overstap gemaakt. In De Larix zijn 16 van de 25 huizen overgestapt op stadswarmte. Trijnie: "Sommige oudere mensen die hier wonen denken 'het zal mijn tijd wel duren'. Of ze hebben net een nieuwe CV-ketel."

Bewoners kunnen ook later nog aanhaken, maar mogelijk krijgen ze dan geen subsidie meer. En dan zullen ze moeten wachten tot er weer grondwerkzaamheden zijn waarmee de aanleg gecombineerd kan worden.

Collectieve warmtenetten

Warmtestad Groningen is het bedrijf die de grote transitie in de wijken moet waarmaken. Met de gemeente en het waterbedrijf als aandeelhouders heeft Warmtestad een duidelijke nutsfunctie. Directeur Dick Takkebos: "Wij leggen collectieve warmtenetten aan. Dat kan in nieuwe wijken, maar ook in bestaande wijken."

"We willen daarbij niet afhankelijk zijn van één warmtebron", zegt hij. "Het grootste deel van het jaar werkt de warmtecentrale op duurzame bronnen." Naast warmte van een datacenter, wordt deze week een zonnethermiekpark toegevoegd als één van die warmtebronnen: grote panelen verwarmen water en die warmte gaat het warmtenet.

Bekijk ook

Democratische controle

Voor de Groningse wethouder Philip Broeksma is het essentieel dat dit het warmtenet in publieke handen is. "Het is hoe wij kijken naar onze inwoners: het zijn geen klanten. Winstmaximalisatie moet niet het uitgangspunt zijn, maar maatschappelijk rendement", zegt hij. "Dat willen we als gemeente en daarmee hebben we ook de democratische controle."

Daarnaast is het volgens de wethouder een goede investering: "Onze investering verdienen we terug, dat punt naderen we al. En op een gegeven moment hebben we een rendement waarmee het bedrijf [Warmtestad, red.] gezond genoeg is, zonder overwinsten en een keurig tarief voor de mensen."

Bekijk hier de reportage over dit onderwerp

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.