Waarom de excuses van de koning voor heel Nederland belangrijk zijn: 'De gruwelijkheden zijn tot vandaag te voelen'

150 jaar geleden stopte de slavernij in Nederland, 10 jaar nadat het officieel werd afgeschaft. Vanmiddag bood koning Willem-Alexander zijn excuses aan aan de nazaten. "Het is misschien lang geleden, maar het verleden werkt door."

Peggy Wijntuin, voormalig gemeenteraadslid van Rotterdam, strijdt al jaren voor betere kennis van en meer aandacht voor het Nederlandse slavernijverleden. Dat Keti Koti, het feest van de verbroken ketenen, dit jaar grootschalig wordt gevierd, is volgens haar een belangrijke stap. "Het gaat niet alleen over het verleden. De geschiedenis werkt door, racisme is nog steeds systemisch. Het is belangrijk dat mensen zich hier bewust van zijn."

'Racisme doet de hele samenleving tekort'

Racisme is giftig en maakt de maatschappij als geheel onveiliger, zegt Wijntuin. "Dat is iets dat we allemaal niet willen. Mensen worden letterlijk ziek, ook in het lichaam, doordat hen kansen, mogelijkheden en het gevoel van veiligheid worden ontnomen. Daarmee doen we niet alleen hen, maar uiteindelijk de hele samenleving tekort."

"We zijn allemaal Nederlanders", vervolgt Wijntuin. "Uiteindelijk zijn we hier omdat wit Nederland ons hier heeft gebracht. Dit land is ook mijn thuishaven en mijn kinderen hebben hier recht van leven."

Belangrijk om over slavernijverleden na te denken

In zijn toespraak vanmiddag noemde koning Willem-Alexander slavernij 'de meest kwetsende, mensonterende, vernederende misdaad'. "Mensen werden beschouwen als koopwaar, willoos werktuig voor winst. Ze werden vastgeketend, gestraft, zelfs gedood. We dragen de gruwelijkheid met ons mee, die is tot vandaag te voelen", aldus de koning.

Het is daarom belangrijk om na te denken over het slavernijverleden, om te begrijpen hoe racisme de huidige samenleving heeft gevormd, stelt Wijntuin.

'Zwarte én witte vuisten'

De Rotterdamse hoopt dat systemisch racisme in Nederland bestreden kan worden. "Een paar jaar geleden was ik bij de Erasmusbrug. Duizenden mensen stonden er toen, met hun vuisten gebald in de lucht. Het waren zwarte én witte vuisten die samen tegen racisme de lucht in gingen. Dat is de toekomst van dit land, dat hoop ik echt."

Wijntuin, die zelf deel uitmaakt van de Surinaamse gemeenschap in Nederland, ziet dat veel witte mensen worstelen met het Nederlandse slavernijverleden. "Maar er wordt te veel gedacht in schuld en boete, en dat is niet nodig. Ik spreek óók voor de witte Nederlander en ik zoek ook de verbinding."