Waarom armste gemeenten meer vluchtelingen opnamen dan de rijkere

De armste gemeenten namen in de tijd dat er veel asielaanvragen werden gedaan, meer vluchtelingen op dan de gemeenten met een hogere koopkracht. Dat klinkt niet logisch. We zoeken uit hoe dat zit.

"De gemeenten met de laagste inkomens vingen drie keer meer vluchtelingen op dan gemeenten met de hoogste inkomens", zei SP-Leider Lilian Marijnissen gisteren in het NOS Kiezersdebat voor de gemeenteraadsverkiezingen. Marijnissen heeft het over het jaar 2015, toen zo'n 60.000 asielaanvragen werden gedaan in Nederland naar aanleiding van de vele vluchtelingen uit Syrië.

Arme en rijke gemeenten

Uit cijfers van het CBS blijkt inderdaad dat het aantal opgenomen vluchtelingen erg uiteenloopt tussen de armste en rijkste gemeentes in het land. Onder die armste gemeenten vallen onder andere Pekela en Stadskanaal, met een gemiddeld inkomen van ongeveer 25.000.

Daartegenover staan de rijkste gemeenten met een gemiddelde van zo'n 45.000 euro per jaar. De armste 25 procent namen zo'n 11.000 vluchtelingen op, terwijl de 25 procent rijksten maar 3.300 vluchtelingen opnamen. Een groot verschil dus.

Geschiedenis

Waarom armere gemeenten meer vluchtelingen op hebben genomen, komt door een aantal oorzaken. Een oorzaak komt door onze geschiedenis, vertelt Marlou Schrover, hoogleraar migratiegeschiedenis aan de Universiteit van Leiden. Er is namelijk een traditie ontstaan om mensen meer buiten de steden te plaatsen.

"Dat heeft te maken met de kazernes die werden gebouwd toen de Tamils uit Sri Lanka naar Nederland kwamen in de jaren 80. Deze werden later ook gebruikt voor Joegoslavische vluchtelingen. Toen de vluchtelingenstroom weer daalde, zijn deze vervangen met asielzoekerscentra."

Bekijk ook

• 

  Meerdere gemeentes lukt het dit jaar niet om voldoende statushouders te huisvesten

  • 25-10-2021

Integratie tegenhouden en onderhandelen

De gebouwde asielzoekerscentra zijn volgens Schrover ook neergezet met het idee om de integratie tegen te houden: "Er zat zeker een idee achter om het gescheiden te houden, daarin zat een motief om de integratie te vertragen", vertelt ze. "Immers, hoe sneller mensen integreren, hoe moeilijker het dan ook wordt om ze terug te sturen."

Historicus Leo Lucassen benoemt daarnaast dat de onderhandelingspositie van rijke gemeenten vaak een stuk beter is. Daardoor kunnen inwoners makkelijker druk uitoefenen om toch geen asielzoekerscentra in hun buurten te bouwen. "Je leest best regelmatig over succesvolle lobby's van rijke inwoners van gemeenten die in hun buurt geen opvang willen. Dat deed zich bijvoorbeeld in Oegstgeest voor en geeft wel aan hoe de sentimenten kunnen liggen", beschrijft historicus Lucassen.

Bekijk ook

• 

  Hoe moeten wij omgaan met de opvang van Oekraïners op de lange termijn? 'Werk is geen uitdaging, huisvesting wel'

  • 11-03-2022

Meer ruimte buiten de Randstad

De plaatsing van meer asielzoekerscentra in arme gemeenten gaat ook hand in hand met de ruimte die er is. Er is nu eenmaal meer plek buiten de Randstad, waar deze gemeenten zich bevinden.

"Enerzijds zoekt de overheid naar plekken waar ruimte is, maar waar ruimte is gaat het vaak economisch niet goed. Als dat wel zo is, dan is die ruimte er niet," zegt Schrover.