radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

'Waar blijft de informatiecampagne?' Veel medewerkers in de zorg hebben nog steeds twijfels over coronavaccin

'Waar blijft de informatiecampagne?' Veel medewerkers in de zorg hebben nog steeds twijfels over coronavaccin
Zorgmedewerker (archief)
Bron: EenVandaag

Zorgpersoneel twijfelt over inenting met het coronavaccin. Reden: te weinig informatie over het vaccin. Uit een peiling van vakbond NU91 blijkt dat maar 36 procent zich nu wil laten inenten. In de verpleeghuiszorg is de animo met 25 procent nog lager.

Minister Hugo de Jonge maakte eerder bekend dat het zorgpersoneel bij vaccinatie als eerste aan bod komt. Als alles meezit, kan in januari 2021 worden gestart met de inentingen. Maar zorgmedewerkers lopen nog niet heel warm om zich te laten vaccineren. Er is volgens hen te weinig bekend over het vaccin, met name over de gevolgen op de lange termijn. Ook Joost Wiltschut, werkzaam in de GGZ, heeft zijn twijfels: "Waar stel ik me aan bloot? En biedt het geen schijnveiligheid?"

Niet aan tafel met verpleegkundigen

Hoogleraar ouderengeneeskunde van het VUmc Cees Hertogh is lid van het OMT en heeft kritiek op het handelen van de overheid. Er is wat hem betreft te weinig nagedacht over hoe het zorgpersoneel hierover had moeten worden geïnformeerd. "We zijn zoals bij vrijwel alles in deze pandemie, weer laat met nadenken over hoe we het gaan aanpakken", zegt Hertogh kritisch.

"Vaccineren is niet nieuw, we weten hoe daar in Nederland over wordt gedacht. Dus je had al eerder moeten beginnen met nadenken over hoe je de vaccinatiebereidheid gaat vergroten. Het verbaast hem daarom niet dat het draagvlak onder verzorgenden en verpleegkundigen laag is. "Zij zitten nog steeds niet echt aan tafel. Het kan zijn dat ze denken: er wordt voor ons besloten. Dan gaan de hakken in het zand."

Herthogh
Bron: EenVandaag
Cees Herthogh: 'Er had allang een informatiecampagne klaar moeten staan'

Lees ook

Zelf de keuze maken

Joost Wiltschut is zo'n verpleegkundige. En hij heeft de nodige vragen. "Ik begrijp dat de situatie ingrijpend is, maar het vaccin is er wel heel snel. Hoe goed is het getest? Als verpleegkundige wordt ook van mij verwacht dat ik beslissingen neem op basis van cijfers, dat het evidence based is. Dat wil ik nu ook rondom de vaccinatie kunnen doen."

Het gebrek aan communicatie herkent hij. "Het lijkt nu alsof er al voor ons wordt besloten", legt hij uit. "Ik vind die druk niet terecht. Ik wil zelf de keuze kunnen maken. Ik wil dat op basis van de juiste informatie en voldoende transparantie kunnen doen. En dat ontbreekt nu nog."

Joost Wiltschut
Bron: EenVandaag
Joost Wiltschut: "Het lijkt nu alsof er al voor ons wordt besloten"

Druk werkt averechts

Vaccinatie bij het zorgpersoneel in de ouderenzorg is erg belangrijk vindt Hertogh. "We zijn nog steeds bezig uitbraken in de ouderenzorg te onderzoeken en dan zie je: het virus komt gewoon binnen via personeel. Dus het is heel belangrijk dat ze zich laten vaccineren."

Dwang en verplichting zijn daarbij niet de manier: "Ik denk dat je mensen moet aanspreken op hun professionele verantwoordelijkheid. Je moet voorzichtig zijn met het uitoefenen van druk, want deze groep heeft al zo onder druk gestaan. Er zijn medewerkers die met klachten of zelfs na een positieve coronatest, hebben moeten doorwerken. Als daar de druk bij komt dat ze zich moeten vaccineren, dan werkt dat eerder averechts."

Lees ook

Veel onduidelijkheid

De werkgevers in de zorg staan straks voor de keuze hoe ze hun personeel overtuigen van het nut van de vaccinatie. Beroepsorganisatie ActiZ snapt de vrees onder het personeel. "Veel mensen twijfelen nu want er is nog veel onduidelijk", zegt een woordvoerder.

"Er is veel informatie nodig. Er moeten informatiecampagnes komen", zegt ActiZ in navolging van Hertogh. "Wij denken dat de vaccinatiebereidheid dan stijgt."

Lees ook

Wat doen bij weigering?

ActiZ is geen voorstander van verplichting. Maar wat te doen als een personeelslid toch blijft bij de weigering? In met name de verpleeghuiszorg is al het personeel hard nodig.

"Wij moeten veilige zorg bieden", zegt de woordvoerder van ActiZ. "Die bieden we nu ook, nu er geen vaccin voorhanden is. Als een personeelslid zich niet wil laten vaccineren dan wordt de zorg geboden met de beschermende middelen zoals we dat nu ook doen."

Artsen willen meer

Dat onder artsen de bereidheid tot vaccineren flink hoger ligt, kan Joost Wiltschut wel volgen. "Misschien komt dat doordat zij meer autonomie voelen. En misschien ook kortere lijntjes hebben naar de juiste informatie."

Want onder verpleegkundigen blijft het gevoel knagen, dat ze geen inspraak hebben en dat ze geen grip hebben op wat er gaat gebeuren. "Dat er zoveel verdeeldheid is onder verpleegkundigen, is ook wel een signaal", legt Wiltschut uit. "60 procent zet dus de hakken in het zand en vraagt zich af: wat komt er eigenlijk op me af? Maar wij willen zelf de keuze kunnen maken."

Luisteren

Verslaggever Tom Bolhuis in gesprek met verpleegkundige Joost Wiltschut die wil wachten op meer informatie voordat hij zich laat vaccineren
Bekijk hier de tv-reportage over dit onderwerp.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Luchtkwaliteit flink verbeterd in Nederland, maar we zijn er nog niet: 'De landbouw blijft uitstoten'

Luchtkwaliteit flink verbeterd in Nederland, maar we zijn er nog niet: 'De landbouw blijft uitstoten'
Tata Steel in IJmuiden stoot veel vervuilende stoffen uit
Bron: ANP

Door alle problemen met stikstof zou je denken dat de luchtkwaliteit in Nederland er slecht voor staat. Maar de lucht in Nederland wordt steeds schoner. Dat concludeert het Planbureau voor de Leefomgeving. "Maar we kunnen nog niet achterover leunen."

"Er ligt een deken van luchtvervuiling over Europa, en die wordt veroorzaakt door verschillende chemische stoffen die worden uitgestoten", licht Marko Hekkert, directeur van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) toe. Het inademen van die stoffen is schadelijk voor onze gezondheid.

Europese afspraken

Stoffen als zwaveldioxide, stikstofoxide, ammoniak en fijnstof zijn een stuk minder aanwezig in de lucht dan jaren geleden, zo concludeert het PBL, dat de luchtkwaliteit samen met het RIVM onderzocht.

Dat komt doordat Europa eerder afspraken heeft gemaakt om die uitstoot te verminderen en de lucht weer schoner te krijgen. Auto's, schepen en stallen moesten minder vervuilend worden gemaakt. Afspraken met de industrie spelen een belangrijke rol. "Ze hebben nieuwe technieken ontwikkeld en geïmplementeerd, en dat heeft gewerkt. De auto's die we nu kopen zijn een stuk schoner dan 20 jaar geleden", zegt Hekkert.

Bekijk ook

Emissiedoelen in zicht

Onze lucht is nu dus een stuk schoner dan decennia geleden. En wordt ook nog schoner, zo is de verwachting. Bijvoorbeeld doordat we meer elektrisch gaan rijden. Het PBL denkt dat de kans groot is dat we de Europese emissiedoelen in 2030 gaan halen.

Waar vroeger bijvoorbeeld zwavel een groot probleem was, speelt die stof nu nauwelijks nog een rol, merkt Hekkert op. "Dat leidde tot zure regen, waardoor bossen doodgingen. Maar nu hebben we het niet eens meer genoemd in onze presentatie."

Schonere kachels

Fijnstof is nog wel een punt van aandacht. Daar is volgens het PBL wel een daling te zien, maar veel minder scherp dan bij andere stoffen. "Van fijnstof worden mensen echt ziek, maar we hebben er ook zelf veel invloed op", zegt Hekkert.

Het gebruik van houtkachels stoot bijvoorbeeld veel fijnstof uit. Wie iets aan zijn vervuiling wil doen kan een schonere kachel aanschaffen.

Bekijk ook

Levensverwachting 8 maanden korter

Voor onze gezondheid en kwaliteit van leven is de luchtkwaliteit van groot belang. De levensverwachting in Nederland wordt door de luchtvervuiling gemiddeld 8 maanden ingekort. Als deze verbetering zich doorzet, kan dit teruglopen tot 4 maanden.

"Dat klinkt misschien niet als een groot verschuil, maar het is een gemiddelde voor heel Nederland. Veel mensen overlijden hier gewoon jaren eerder door."

Landbouwsector blijft vervuilen

Maar ondanks een forse daling van de ammoniakuitstoot, liggen de landelijke doelen voor stikstofdepositie op de natuur nog ver buiten bereik. "De landbouw is de sector die nog relatief veel blijft uitstoten", zegt Hekkert.

Als het gaat om de gezondheid van de mens gaat het nu een stuk beter, maar de natuur heeft het nog zwaar. Daar zal dan ook nog hard aan gewerkt moeten worden om aan de normen te voldoen. "We kunnen nog niet achterover leunen."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Iedereen een noodpakket en cash in huis: zo kun je volgens minister Van Weel de eerste 72 uur in een crisissituatie zelf 'overleven'

Iedereen een noodpakket en cash in huis: zo kun je volgens minister Van Weel de eerste 72 uur in een crisissituatie zelf 'overleven'
Minister van Justitie & Veiligheid David van Weel (VVD)
Bron: ANP

Nog geen 1 op de 3 Nederlanders heeft een noodpakket thuis, blijkt uit onderzoek van het EenVandaag Opiniepanel. Veel te weinig, zegt minister David van Weel. "Dat moet naar 100 procent. Iedereen moet zichzelf 72 uur kunnen redden."

Minister van Justitie & Veiligheid David van Weel vindt dat elke Nederlander zich 72 uur moet kunnen redden in geval van een crisissituatie. "Denk aan communicatie, voor als er geen mobiel netwerk is. Denk aan voedsel en drinkwater, als er geen supermarkten open zijn. Al dit soort zaken, die moet je 72 uur kunnen volhouden bij een crisis."

Van 48 naar 72 uur

Eerder was het advies om 48 uur zelfredzaam te zijn, maar dat is dus nu verhoogd met een extra dag. "Sinds de Koude Oorlog hebben we hier eigenlijk weinig aandacht aan besteed", vertelt de minister over het aanpassen van dit advies.

"Maar na Europees onderzoek waarin de 72 uur zelfredzaamheid wordt geadviseerd, hebben we besloten dat over te nemen", legt hij uit.

Bekijk ook

'Het is een kleine moeite'

Van Weel geeft als voorbeeld een crisissituatie waarin deze voorbereiding nodig is: "Ik hoop niet dat we te maken krijgen met een conflict morgen. Maar we kunnen wel te maken krijgen met rampen, met energie-uitval."

"De kans is misschien niet heel erg groot. Maar op het moment dat het zich voordoet, dan is het een hele kleine moeite om zo'n pakket aan te schaffen en heb je er veel plezier van", zegt hij.

Niet bij de buren aankloppen

28 procent van de leden van het EenVandaag Opiniepanel heeft nu een noodpakket in huis, en dat is volgens de minister te weinig. "Want iedereen die geen noodpakket heeft en wel te maken krijgt met zo'n situatie, die gaat aankloppen bij de buren."

En dat heeft gevolgen. "Als dat nu betekent dat maar een in de vier buren zo'n noodpakket heeft, dan kun je je voorstellen dat de 72 uur heel snel naar beneden gaat als je spullen moet delen met anderen. Dus als iedereen voor zichzelf zorgt, zorgen we ook voor elkaar. Daarom moet die 28 procent omhoog naar de 100 procent."

Bekijk ook

Burgers en overheid samen verantwoordelijk

Nu burgers langer voor zichzelf moeten zorgen, betekent dit dan dat de overheid zich terugtrekt? Van Weel begrijpt het sentiment, maar benadrukt dat ook de overheid aan de slag gaat. "Ik leg niet alles neer bij de burger. Het geldt ook voor lokale overheden, het geldt voor bedrijven."

"We roepen ook gemeenten op: ga je verzamelpunten inrichten, hoe je zorg je voor kwetsbare bewoners. Moet je misschien noodvoorzieningen opslaan op bepaalde locaties?", gaat hij verder. "Dus al die trajecten gaan we ook doen."

500 euro contant geld

Naast een noodpakket adviseert Van Weel burgers ook om contant geld in huis te hebben in het geval van een ramp of crisis. Banken en maatschappelijke organisaties overleggen al maanden over hoeveel cash geld mensen moeten aanhouden.

De minister doet een voorstel: "laat ik een voorschot geven. Ik denk dat met 500 euro in cash u echt ruim voldoende heeft om tijdens die 72 uur aan te schaffen wat u echt nodig heeft", zegt Van Weel tot slot.

Iedereen een noodpakket en cash in huis: zo kun je volgens minister Van Weel de eerste 72 uur in een crisissituatie zelf 'overleven'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant