Door de uitrol van 5G in Noord-Nederland komt het noodsignaal voor schepen in gevaar. Er wordt al jaren naar een oplossing gezocht, maar die lijkt nog ver weg. Het bedrijf dat de noodsignalen mogelijk maakt, stapt naar de rechter.

Ze zijn nauwelijks te missen, de grote satellietschotels bij het Friese Burum. Een deel ervan wordt gebruikt door Inmarsat. Dit bedrijf zorgt ervoor dat de schotels noodsignalen kunnen opvangen van zo'n 160.000 schepen over de hele wereld.

Noodsignalen

De satellieten van Inmarsat communiceren met de schotels in Burum via de 3,5 gigahertz-band. Noodsignalen van schepen op zee worden doorgespeeld naar lokale kustwachten. Zo vragen zeelieden om hulp. Dit gebeurt zo'n twee keer per dag.

Maar de 3,5 gigahertz-band is dezelfde die straks wordt gebruikt voor 5G, de nieuwe mobiele datadienst op onze telefoons. En dat is mogelijk een probleem, want als er geen goede afspraken worden gemaakt, kunnen er storingen ontstaan.

Alarmnummer in gevaar

Inmarsat moet daarom voor het ontvangen en doorgeven van de noodsignalen een andere plek zoeken, besliste het ministerie van Economische Zaken vorig jaar. Maar het bedrijf kan zich daar niet in vinden en heeft een rechtszaak tegen de staat aangespannen. Die zaak dient in mei.

De argumenten: zo snel verhuizen is onmogelijk en belangrijker, het alarmnummer voor zeelieden komt in gevaar. Ook is er een verdrag met de Internationale Maritieme Satelliet Organisatie (IMSO), waarin staat dat Inmarsat verplicht is dienstverlening te leveren en dat kan misgaan op deze manier, zegt het bedrijf.

Lees ook

Veilig gevoel

Schipper Henk Bais maakt zich zorgen. Het noodsignaal, dat via de schotels in Groningen bij de lokale kustwacht terechtkomt, is bedoeld voor de uiterste gevallen, vertelt hij. Want hoewel de meeste schepen tegenwoordig satelliet-wifi aan boord hebben, is er altijd een kans dat die uitvalt. "Het geeft een veilig gevoel dat, wanneer de gebruikelijke communicatiekanalen het niet meer doen, je een back-up hebt", zegt hij.

Die veiligheid moet gewaarborgd blijven. Niet alleen op de Noordzee, waar Bais vaart, maar over de hele wereld, zegt directeur Pim Visser van VisNed, de koepelorganisatie voor kottervissers. "Daarom is het zo belangrijk dat het systeem van Inmarsat vlekkeloos werkt. Het gaat erom dat zeevarenden ervan kunnen uitgaan dat hun noodsystemen werkt."

Schipper Henk Bais
Bron: EenVandaag
Schipper Henk Bais vindt het belangrijk dat het noodsignaal niet in gevaar komt

Lees ook

'Geen andere plek'

Directeur Gerard Luursema van Inmarsat Nederland staat naast een van de satellietschotels, die noodsignalen van schepen over de hele wereld ontvangt. Dat gebeurt sinds begin jaren 90.

Het is rustig bij het Friese Burum, vertelt hij. "We hebben weinig last van andere signalen. Dat was voor de overheid ook de reden om voor deze locatie aan te wijzen." Er is eigenlijk geen andere geschikte plek in Nederland, zegt Luursema.

Samen gebruiken

Wat verhuizen zo lastig maakt, zegt Luursema, is onder andere dat de satellieten die zijn bedrijf gebruikt, op 36.000 kilometer hoogte in de lucht hangen. "Die satellieten zijn op 3,5 megahertz voorgeprogrammeerd, dat valt niet aan te passen. Maar we kunnen er dus niet meer bijkomen." En dan is er nog Europese wetgeving, die ervoor zorgt dat Inmarsat in Nederland als bestaande gebruiker de 3,5 gigahertz-band mag gebruiken. Maar dat geldt niet in andere landen.

Inmarsat liet met hulp van externe partijen een studie uitvoeren, om aan te tonen dat 5G gewoon uitgerold kan worden, terwijl Inmarsat z'n diensten ook blijft uitvoeren. "We kunnen niet tegelijkertijd op die band zitten, maar we kunnen er wel samen gebruik van maken. Als er goede afspraken worden gemaakt tenminste", zegt Luursema.

Gerard Luursema
Bron: EenVandaag
Gerard Luursema van Inmarsat bij één van de ontvangstschotels in Burum

Tijdelijk probleem

Een kleine nuance: sinds 2011 lanceert Inmarsat satellieten die van een andere band gebruikmaken. Op een gegeven moment hebben ze de 3,5 megahertz-band dus niet meer nodig. Maar dat duurt nog wel een jaar of 10, zegt Luursema. Tot die tijd kan Inmarsat niet verplaatsen.

"Het ontwikkelen en lanceren van satellieten is een langdurige bezigheid. Daarnaast moet er ook gezorgd worden voor de hele infrastructuur om te communiceren met die satellieten. Dat alles bij elkaar duurt jaren."

Bekijk hier de tv-reportage over dit onderwerp.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.