Vrijheid wordt meer gewaardeerd door coronacrisis: 'Pas als er beperkingen zijn, weet je wat het waard is'

Door de beperkende maatregelen tijdens de coronacrisis zegt de helft (51 procent) hun vrijheid meer te waarderen dan pre-corona. "Deze crisis beperkt onze bewegingsvrijheid. Als je vrijheid 'afgepakt' wordt, weet je pas wat het betekent."

EenVandaag vroeg ruim 28.000 deelnemers van het Opiniepanel naar hun beleving van 4 en 5 mei dit jaar. Ook na 75 jaar vinden mensen het nog altijd belangrijk dat we op 4 mei herdenken (88 procent) en op 5 mei de vrijheid vieren (81 procent).

Jubileumjaar

Het jubileumjaar van de bevrijding zorgt er voor een kwart (26 procent) van de mensen voor dat ze er dit jaar meer mee bezig zijn dan andere jaren. "Dat we al 75 jaar in vrijheid leven, is gezien de geschiedenis echt uniek te noemen", zegt een panellid.

Iemand anders benadrukt de urgentie van de herdenking: "We kunnen ons nu niet meer voorstellen hoe het er in de oorlog aan toe ging. 75 jaar, dat is maar één mensenleven!"

Herdenken

De meeste mensen (80 procent) zijn bijna altijd twee minuten stil op 4 mei om 20.00 uur. 89 procent is dit jaar van plan stil te zijn. Tijdens die twee minuten wordt door tweederde van de ondervraagden (66 procent) aan de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog gedacht. "Ik herdenk juist dit jaar, vanwege 75 jaar vrijheid, de slachtoffers en veteranen van die oorlog", laat iemand weten.

De helft (49 procent) herdenkt (ook) de slachtoffers van andere oorlogen, een derde (33 procent) denkt aan kennissen en familie die de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt.

Leden van het Opiniepanel vertellen wie ze herdenken en waarom

Vrijheid vieren

In andere jaren zijn er op 5 mei de hele dag door festiviteiten in het land. Vanwege het coronavirus zijn deze activiteiten afgelast of aangepast. Ondanks het gebrek aan evenementen en festivals is toch bijna tweederde (63 procent) van plan om stil te staan bij Bevrijdingsdag.

Dat doen ze bijvoorbeeld door de vlag uit te hangen, of tv-programma's te kijken die met de bevrijding te maken hebben. Ook maakt iemand gebruik van de thuisblijvende kinderen: "De vlag gaat uit! En mijn kinderen moeten luisteren naar mijn opvoedkundige lessen over vrijheid en dat dat niet vanzelfsprekend is."

Ouderen en hoger opgeleiden beleven vrijheid sterkst

Ondanks de huidige coronamaatregelen heeft driekwart van de ondervraagden (75 procent) het gevoel dat ze in vrijheid leven. "Wij hebben nu moeite met binnenblijven, maar denk eens aan die (Joodse) onderduikers. Zij moesten dag en nacht stil zijn en met hele gezinnen in één kamer verblijven. De huidige situatie is lang niet te vergelijken met de periode toen: we zijn, ondanks de maatregelen, hartstikke vrij."

Het gevoel van vrijheid wordt het meest beleefd door ouderen en hoger opgeleiden. In de leeftijdsgroep boven de 75 jaar is dat 80 procent. Ook mensen met een hbo of wetenschappelijke opleiding scoren hier hoog: 82 procent is zich er goed van bewust dat wij in vrijheid leven. Lager opgeleiden (basisschool, lager beroepsonderwijs, middelbaar voortgezet onderwijs) hebben dit gevoel wat minder sterk (67 procent).

Invloed corona op vrede in de wereld

Van alle deelnemers is de helft (51 procent) zijn vrijheid dit jaar meer gaan waarderen door de coronauitbraak. Onder 75-plussers ligt dat iets lager (39 procent). Onder hen was die waardering voor de vrijheid al relatief hoog, daarom waardeert 54 procent het evenveel als andere jaren.

De helft van de ondervraagden maakt zich wel zorgen over de invloed van de coronacrisis op de vrede in de wereld (49 procent). Bij jongeren tot 35 jaar is dat iets lager (42 procent), terwijl bij 75-plussers zes van de tien (60 procent) zich hier zorgen over maken.