Voormalig separatistenleider Oost-Oekraïne noemt MH17-bewijsmateriaal JIT 'nep'

Het onderzoek naar de daders van de MH17 loopt nog en wijst in de richting van de pro-Russische rebellen in Oekraïne. Aleksandr Borodaj, voormalig leider van die separatisten, houdt vol dat zij er niets mee te maken hebben. "Het bewijsmateriaal is nep."

De Rus Aleksandr Borodaj is in het voorjaar van 2014 een van de leiders van de pro-Russische separatisten die in het oosten van Oekraïne in opstand komen. In mei van dat jaar roepen de rebellen de volksrepubliek Donetsk uit. Aleksandr Borodaj wordt de eerste minister-President van de zelfverklaarde republiek. Enkele weken na de crash van de MH17 treedt Borodaj alweer af en hij verhuist terug naar Rusland.

Onschuldige slachtoffers

Inmiddels werkt Borodaj in Moskou voor een stichting die opkomt voor oorlogsveteranen die gevochten hebben in Oost-Oekraïne. We ontmoeten hem in een café in de stad. Hij vindt het tragisch wat er gebeurde met de MH17.

"Ik zie de slachtoffers van MH17 als onschuldige oorlogsslachtoffers, zoals de andere onschuldige oorlogsslachtoffers in de regio Oekraïne (Donbass). Zij zijn helaas tot op heden de realiteit, want de oorlog is nog niet ten einde."

'Allemaal nep'

Het Joint Investigation Team (JIT) heeft inmiddels vier verdachten in beeld voor het neerhalen van MH17, maar Borodaj is niet één van hen. Toch wordt hij wel genoemd in het onderzoek. Op de persconferentie van het JIT wordt zelfs een afgetapt telefoongesprek van Borodaj met een hooggeplaatste Russische ambtenaar afgespeeld.

De oud-rebellenleider noemt dat telefoongesprek nep. "Die telefoongesprekken vonden nauwelijks plaats en indien wel, dan op alleen in Rusland zelf. Mogelijk zijn er fragmenten van die gesprekken van tevoren aan elkaar geplakt." Het bewuste gesprek met de ambtenaar, dat het JIT op 19 juni liet horen, heeft volgens Borodaj nooit plaatsgevonden. "Ik ontken dat volledig."

Voormalig rebellenleider Borodai: "Ik ontken dat volledig"

'Veiligheidsdiensten zijn in staat te faken'

Als we hem tegenwerpen dat een getapt gesprek van een van de verdachten, Doebinski, na onderzoek wel echt blijkt te zijn, verandert dat voor hem niks aan de zaak. "Over Doebinski wil ik absoluut niets zeggen. Veiligheidsdiensten zijn in staat dit soort gesprekken totaal te faken, zodat ze ook niet van echt te zijn onderscheiden. Ze kunnen de inhoud van een gesprek veranderen door te knippen, maar de stemmen toch echt laten klinken. Ik ben geen technisch specialist, maar baseer het op mijn eigen ervaring."

Het Joint Investigation Team laat aan EenVandaag weten dat het afgetapte gesprek van Borodaj volgens hen wel degelijk authentiek is. "Tijdens de persconferentie in juni zijn fragmenten te horen geweest. Op de website van het JIT is het volledige gesprek in het Russisch te vinden. Daar is niet in geknipt", zegt een woordvoerder.

Onze naam is haas

Volgens Rusland-deskundige Helga Salemon past de reactie van Borodaj in een patroon dat ook voortdurend in de Russische media wordt geschetst. "Dat is het verhaal sinds het neerschieten: onze naam is haas. We hebben eigen onderzoek gedaan, ons wordt niet geloofd. Kortom, het is een vooringenomen onderzoek, zeggen de Russen."

Video: Nabestaanden MH17: 'Vergeving is nodig om dit te verwerken'

Omdat de ex-rebellenleider niet als verdachte is aangemerkt kan hij gaan en staan waar hij wil. Toch is het niet onmogelijk dat het Onderzoeksteam ook hem nog zal aanklagen. Borodaj ziet het als een 'theoretische mogelijkheid' dat hij ook aangeklaagd zal worden. Vooralsnog is hij er laconiek onder. "Als het gebeurt, dan gebeurt het."