Vijf vragen over de plofkraak

Vanochtend vond opnieuw een plofkraak plaats, dit keer in Schiedam. Hoe vaak komt het voor? En wie plegen de ram- of plofkraken?

Hoe vaak komt het voor?

Het aantal plof- of ramkraken neemt toe. Volgens de Nederlandse Vereniging van Banken waren er in de eerste helft van 2013 al 72 plofkraken, 21 keer stopten de daders tijdens de voorbereidingen. In 2012 ging het om een aantal van 127. Cijfers van de politie laten ook een stijging zien: in juni noteerden ze al 87 plofkraken, tegenover 133 in heel 2012.

Hoe gaat een plofkraak in z’n werk?

Meestal wordt de pinautomaat geramd met een auto. Om vervolgens bij het geld te komen gebruiken de criminelen ontploffend gas of zelfs zware explosieven. Het komt steeds vaker voor dat de auto’s die gebruikt worden bij de kraak achteraf in brand worden gestoken. Plofkraken vinden in heel Nederland plaats en gebeuren meestal 's nachts.

Hoe wordt het aangepakt?

Politie, OM en bankensector hebben inmiddels een gezamenlijke aanpak tegen het probleem. De politie geeft de ram- en plofkraken prioriteit, omdat het vaker voorkomt en vanwege de toename van gebruikt geweld. Een groot onderzoek resulteerde in de arrestatie van 31 personen in juni. Zij waren volgens de politie betrokken bij 50 plofkraken. In totaal zijn er dit jaar al meer dan 50 personen opgepakt.

Banken richten zich op het voorkomen van diefstal: ze gebruiken systemen die het gas dat de criminelen gebruiken moet neutraliseren. Ook proberen ze het geld onbruikbaar te laten maken na een kraak.

Wat zijn de gevolgen van een plofkraak?

Criminelen gebruiken bij de plofkraken vaker zware explosieven, daarom is er een groot gevaar voor voorbijgangers en omwonenden. Omdat er vaak brand ontstaat bij plofkraken, is er ook kans op materiële schade. Bij de plofkraak van vannacht in Schiedam moesten 15 bovenliggende woningen ontruimd worden. Ook in Nieuwegein ontstond brand in een winkelcentrum na een mislukte plofkraak van een pinautomaat in juli. Tien huizen werden ontruimd.

Een ander probleem is dat de bank soms de pinautomaat na een plofkraak niet meer vervangt, vanwege het risico op een nieuwe kraak. Soms wordt er gekozen voor het plaatsen van de automaat in een winkel, zodat er geen risico is op een plofkraak. Maar vooral in kleinere dorpen is dit een probleem, omdat pinnen buiten winkeltijd dan niet meer mogelijk is.

Wie plegen de plofkraken?

De daders van plofkraken zijn vaak zware criminelen, die grondig te werk gaan. Ze opereren landelijk en in sommige gevallen in groepen.  De 23 personen die in juni gearresteerd werden, maakten deel uit van een bende. Amateuristische kraken komen ook voor en veroorzaken vaak veel schade.

Of de plofkraken veel buit opleveren is de vraag. Vaak lukt het de criminelen niet om bij de buit te komen, zegt de Nederlandse Vereniging van Banken. In acht van de tien gevallen hebben ze geen succes, maar ze blijven doorgaan totdat het een keer wel lukt, zei een woordvoerder van de NVB tegen NU.nl.