Om te voorkomen dat criminelen in de politiek infiltreren wil minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties dat er een landelijke integriteitstoets voor kandidaat-wethouders komt. Daarnaast wil zij dat alle kandidaten in de toekomst verplicht een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) aanleveren. Want Ollongren wil bestuurders van onbesproken gedrag.

Minister Ollongren maakt zich grote zorgen over de integriteit van kandidaat-wethouders. Bij het aanmelden wordt er volgens haar in veel gevallen niet gekeken naar de achtergrond van de kandidaten en daar moet verandering in komen. Alleen in sommige gevallen leveren kandidaten voor een wethouderspost nu op vrijwillige basis een VOG in. Ollongren wil de Gemeentewet veranderen zodat dit verplicht wordt. “Zo voorkom je dat criminelen de politiek binnendringen”, schrijft ze in haar brief aan de Tweede Kamer.

Naast het aanleveren van de VOG moeten nieuwe kandidaten in de toekomst een  integriteitstoets maken. Hierdoor kan worden onderzocht of kandidaat-bestuurders gevoelig zijn voor corruptie en of er belangenverstrengeling in het spel is.

Maar dat zijn niet de enige maatregelen: ook wordt onderzocht of de minister van Binnenlandse Zaken zich in de toekomst mag bemoeien met benoemingen als er twijfel is over de integriteit van kandidaat-wethouders.

Zorgen over integriteit

Uit onderzoek van EenVandaag blijkt dat één op de vijf raadsleden zich zorgen maakt over de integriteit van collega’s. Zo raakte onlangs een kandidaat-raadslid van de lokale partij Stadsbelang Utrecht in opspraak. Hij wordt verdacht van betrokkenheid bij het plegen van een mislukte plofkraak.

Maar ook een kwart van de gemeenten geeft aan dat er vermoedens zijn van criminele infiltratie. Mede hierdoor is er de laatste tijd door het hele land discussie over het al dan niet verplicht stellen van de VOG. De VVD loopt daarin al voorop. Uit de peiling van EenVandaag blijkt dat alle VVD raadsleden een VOG moeten aanleveren. En dat is ook wel nodig, want de VVD staat eigenlijk ieder jaar bovenaan in de ranglijst van partijen met de meeste integriteitskwesties.

Maar niet iedereen vindt het verplichten van de VOG verstandig. Volgens critici staat deze verplichting haaks op het passief kiesrecht.

Al eerder werden dit soort maatregelen overwogen. Alleen besloot in 2011 toenmalig minister Piet Hein Donner de VOG voor wethouders nog niet te verplichten, omdat het volgens hem “geen garantie betekent voor bestuurlijke integriteit”.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.