Van asielnoodwet naar 'asielnoodmaatregelenwet': dit gebeurde in de tussentijd

Bij de presentatie van het regeerprogramma zei premier Dick Schoof dat zijn kabinet met een asielnoodwet zou komen. Een maand verder is die wet definitief van tafel. Er komt nu een 'asielnoodmaatregelenwet.' Dit ging er - in het kort - aan vooraf.

"Mensen ervaren een asielcrisis, daarom komen we binnenkort met een noodmaatregel." Deze woorden van premier Schoof deden een maand geleden veel stof opwaaien in Den Haag.

Eerste en Tweede Kamer buitenspel

Schoof doelde op het in werking stellen van de artikelen 110 en 111 van de Vreemdelingenwet. Daarin staat dat in 'buitengewone omstandigheden', zoals oorlogen, overstromingen of andere rampen kan worden afgeweken van wat in de wet is afgesproken over de toelating en opvang van asielzoekers.

Met een asielnoodwet zouden de Eerste en Tweede Kamer tijdelijk buitenspel worden gezet. Iets waar Kamerleden in beide Kamers bepaald niet over te spreken waren. Ga niet op die weg door, waarschuwden zij het kabinet.

'Dragende motivering'

Maar ook binnen de coalitie bleken partijen het oneens over de invoering van een asielnoodwet. Met name coalitiepartijen NSC en PVV verschilden van mening. NSC wilde de wet alleen als 'dragend gemotiveerd' zou worden waarom er sprake zou zijn van een noodsituatie. Dat zorgde voor spanningen tussen de twee partijen.

"Wij zullen zorgen dat het besluit dat we hier nemen binnen de kaders van het recht is", beloofde NSC-minister van Binnenlandse Zaken Judith Uitermark aan Tweede Kamer. Kamerlid Nicolien van Vroonhoven, die NSC-leider Pieter Omtzigt vervangt, voegde daaraan toe dat ze er niet heel veel vertrouwen in had dat de dragende motivering er zou komen.

Mogelijke kabinetsval

Terwijl PVV-leider Geert Wilders zinspeelde op een mogelijke val van het kabinet als de noodwet niet in werking zou worden gesteld, sloot NSC zich bij de oppositie aan toen bleek dat ambtenaren tegen de wet hadden geadviseerd en dit niet met het parlement was gedeeld.

Uiteindelijk geen asielnoodwet

Wilders veranderde uiteindelijk van toon en vertelde de pers dat er toch weer gepraat werd. Asielminister Faber zaaide vorige week nog even verwarring door eerst te zeggen dat de 'dragende motivering' af was, wat al snel niet zo bleek te zijn. Premier Schoof sprak ondertussen over een mogelijk plan B.

Na urenlang overleg viel afgelopen nacht het besluit: er komt geen noodwet, maar wel een spoedwet met daarin nog wat extra maatregelen. Dat betekent dat de beide Kamers gewoon meebeslissen, maar de behandeling gaat wel sneller dan normaal.