Het is een plant met weinig vrienden: de Japanse duizendknoop. Die heeft ‘ie ook niet nodig, want hij verdringt de Nederlandse planten. Niets is ondoordringbaar voor deze plant: bouwmaterialen, fiets- en voetpaden en zelfs beton vormen geen obstakels. Gemeentelijke bestrijdingsdiensten weten zich er geen raad mee.

De plant is komen ‘overwaaien’ uit Japan toen in de negentiende eeuw een Duitse arts de plant meenam naar Leiden. Inmiddels is de duizendknoop overal; langs viaducten en snelwegen maar ook in natuurgebieden. Als er resten van de plant op de grond komen, groeien er binnen no-time veel nieuwe duizendknopen. Met een groei van vijftien centimeter per dag, volgroeien ze binnen een paar weken naar een lengte die kan oplopen tot wel vier meter. 

De uit Japan afkomstige plant heeft hier in Nederland geen natuurlijke vijanden. Daardoor kan de plant ongeremd blijven groeien en ook de bestrijding blijkt een moeilijke opgave. 

Bestrijden met gif of met water 

In de gemeente Amersfoort doken onlangs resten van de plant op bij de aanleg van een nieuwe oever. Omwonenden vrezen dat de Japanse duizendknoop hun wijk zal overwoekeren. De gemeente Amersfoort trekt maar liefst zes ton uit voor de bestrijding. Ze gebruiken zelfs gif, iets dat alleen nog bij hoge uitzondering mag. 

In Enschede gaan ze op een andere manier te werk: daar bestrijden ze de wortels van de duizendknoop ondergronds met stomend heet water. De ondernemer die met deze methode de bestrijdingsdienst te hulp schiet, zegt hoopgevende resultaten te boeken  - zelfs op internationaal niveau. 

Niet alleen maar ellende met de duizendknoop 

De duizendknoop lijkt zich te hebben voorgenomen ons geliefde land te willen verwoesten, maar gelukkig is het niet alléén ellende met deze plant. Edwin Florès is wildplukker: hij plukt allerlei kruiden en planten voor sterrenchefs als Ron Blaauw. Hij kan prima uit de voeten met de Japanse duizendknoop: hij maakt er bijvoorbeeld limonade of jam van. De duizendknoop blijkt een plant te zijn waar je goed mee kan koken. 

Preventieve maatregelen tegen verspreiding nodig 

Er kan dus eten van worden gemaakt, maar zelfs dat is niet genoeg, volgens hoogleraar Plantkunde Chris van Dijk. Voor hem is de bestrijding in Nederland een verloren zaak zolang grootschalige preventieve maatregelen uitblijven en tuincentra de stengel van de plant verkopen als decoratie. Daardoor zal de plant zich blijven verspreiden, bijvoorbeeld via groenafval. ‘Het is dweilen met de kraan open’, zegt de hoogleraar. Van Dijk vindt dat er een plan moet komen waarin gemeentes en provincies met elkaar samenwerken.

Jacques van den Hof is namens de Gemeente Enschede verantwoordelijk voor de bestrijding van de plant en volgens hem is de kritiek van de hoogleraar niet terecht. Ze hebben namelijk voor de gemeente al een plan dat uiteindelijk zou moeten werken. ‘Het is een enorme plaag, het is meer beheren dan bestrijden. Als we alle locaties willen aanpakken dan zou dat ook tonnen kosten.’ 

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.