'Tijd voor erkenning fout koloniaal verleden in Indonesië', maar van koning Willem-Alexander komen geen excuses

"Het is tijd voor erkenning", zegt historica Lara Nuberg over het koloniale verleden van Indonesiē. Willem-Alexander en Máxima gaan volgende week op bezoek, maar maken geen excuses.

"Er zijn nog zoveel mensen die de gevolgen ondervinden van het verleden", zegt Lara Nuberg. Ze is historica en schrijft momenteel een boek over haar Indische oma. Zij vindt het tijd dat Nederland erkent dat er hele foute dingen plaatsvonden tijdens het koloniale bewind.

Indische kwesties

"Het gaat niet alleen om erkenning van gebeurtenissen, maar volgens haar zijn er nog een heleboel openstaande rekeningen." Er zijn nooit maatregelen genomen voor allerlei Indische kwesties, zoals salarissen van ambtenaren die niet zijn uitbetaald." De opa van Nuberg zat ook in het leger.

In Nederland wonen 2 miljoen mensen die een band hebben met de voormalige kolonie. Indische Nederlanders, een diverse groep van veteranen, Molukkers en Indonesiërs. Alfred Birney is er daar ook een van, hij schrijft romans gebaseerd op de Indische geschiedenis.

'Nederlandse houding moet veranderen'

Birney vraagt zich af of het koningspaar goed genoeg op de hoogte is van de gebeurtenissen, omdat er in Nederland een gebrek aan kennis is over het koloniale verleden. "Als je excuses wilt maken, dan moet je wel weten waarom je excuses maakt." Niet alleen woorden doen ertoe, volgens hem moet de Nederlandse houding veranderen.

De koning zal bij dit staatsbezoek, 75 jaar na het uitroepen van de Republiek Indonesië, geen excuses aanbieden aan de Indonesiërs. Dat de Nederlandse delegatie juist nu gaat, en niet in de zomer, legt Alfred uit, heeft er mee te maken dat er niet geaccepteerd wordt dat Soekarno op 17 augustus 1945 de Republiek uitriep. "Dan kun je met excuses aankomen wat je wil, het betekent niets."

Veel buitensporig geweld

"Het staatsbezoek is gericht op de toekomst, op samenwerking, handel en economische groei." Volgens Lara is dat niet gek, omdat Nederland altijd een handelsnatie is geweest. "De mensenrechten en morele kwesties hebben altijd een lager belang gehad."

Nadat de Japanners verslagen waren in de Tweede Wereldoorlog brak er in Nederlands-Indië een oorlog uit die leidde tot de onafhankelijkheid van Nederlands Indië. Daarbij vielen 100.000 doden aan Indonesische zijde en aan de Nederlandse kant zijn ruim 6.200 militairen gesneuveld en werden tussen de 5.000 en 30.000 burgers vermoord. De laatste jaren heeft onderzoek aangetoond dat er veel meer buitensporig geweld is gebruikt dan aanvankelijk werd toegeven. Indonesische nabestaanden van slachtoffers van extreem geweld van Nederlandse militairen hebben via de rechter nu wel al een paar keer excuses afgedwongen en schadevergoeding gekregen. Hun familieleden waren door Nederlanders gemarteld en standrechtelijk geëxecuteerd.