Sluizen dicht en extra dijkinspecties: Nederlands waterpeil stijgt

Het water in de Nederlandse rivieren staat deze week mogelijk op het hoogste niveau sinds 1995, toen bevolkte gebieden overstroomden en er evacuaties plaatsvonden. Woensdag wordt op de Rijn bij Lobith, waar de rivier vanuit Duitsland ons land binnenkomt, de hoogste stand verwacht. Duitsland treft maatregelen om overstromingen in eigen land tegen te gaan, maar Nederland heeft zorgen: hebben de maatregelen gevolg voor het waterpeil in Nederland?

Duitsland wapent zich tegen het hoge water: bij Keulen werd dit weekend een beperking van de scheepvaart ingesteld en in Düsseldorf staan 40.000 zandzakken klaar. Ook werd er in de oude haven een wal opgeworpen om te voorkomen dat water van de Rijn de oude binnenstad binnenstroomde.

Meer ruimte 

Nederlandse waterbeheerders houden de situatie in het Duitse grensgebied voortdurend in de gaten. De dijken zijn daar minder hoog en minder verstevigd dan in Nederland. Als in het Duitse grensgebied een dijk zou bezwijken, stroomt het water uit de Rijn alsnog Nederland binnen via de "achterdeur'', zoals waterschap Rivierenland het uitdrukt. Duitsland legt zandzakken tegen zwakke dijkvakken en kan zo nodig Nederlandse hulp inroepen. Op de Rijn gelden beperkingen voor de scheepvaart, om hevige golfslag tegen de dijken te voorkomen.

De waterstand in Nederland zal woensdag een piek bereiken van ongeveer 14,65 meter boven NAP. Normaal voor deze tijd van het jaar is 12 meter boven NAP. Dat betekent dat per seconde ruim 6.500 duizend kubieke meter water (6,5 miljoen liter water) ons land in stroomt. De Duitse dijkgraaf Herbert Scheers zegt dat Duitsland druk bezig is de Rijn aan te passen. “Sommige dijken worden opgehoogd, andere worden naar achteren gelegd. Zo komt er meer ruimte, waardoor er meer mogelijkheden ontstaan om het water goed te sturen”, aldus Scheers. Naar verwachting worden de werkzaamheden in 2025 afgerond.

6,5 miljoen liter water

Vanuit het Watermanagement Centrum in Lelystad worden ook de waterstanden in Nederland continu in de gaten gehouden. “Als de standen boven 13 m NAP komen is er sprake van code geel”, legt communicatieregisseur Christel Holleman uit. “Dan nemen alle waterbeheerders maatregelen om het achterland te beschermen.”

Waterschappen voeren onder meer dijkinspecties uit, zetten extra pompen in en sluiten coupures in waterkeringen. Om het rivierwater zo snel mogelijk af te voeren heeft Rijkswaterstaat de stuwen in de Nederrijn-Lek bij Driel, Amerongen en Hagestein getrokken. En bij de Haringvlietdam en Afsluitdijk wordt volop gespuid in zee. Ook wordt de nevengeul van de Waal bij Nijmegen dit hoogwaterseizoen voor het eerst gebruikt.

Hoogtepiek

Hoewel het water in de Rijn woensdag een hoogtepiek bereikt, is er volgens Harold van Waveren, voorzitter van de Landelijke Coördinatiecommissie Overstromingsdreiging van Rijkswaterstaat en de waterschappen, geen enkele reden tot zorg: “Deze verwachte waterstanden kunnen we prima aan. Nederland kan twee keer zoveel water aan dan nu binnenstroomt.”

Dijkgraaf Scheers meldt dat Duitsland over de gevolgen nog contact heeft met Nederland. “Nederland hanteert weliswaar andere en hogere normen dan de normen die wij hanteren, maar je kunt niet voorzichtig genoeg zijn als het gaat om watermanagement en waterbeheer."

Ook dijkgraaf Tanja Klip-Martin, van het waterschap Vallei & Veluwe, is alert. In februari 2017 werd er bij de IJssel de enorme watergeul Veessen-Wapenveld opgeleverd. Wanneer deze wordt opengezet wordt een flink achterland gebruikt om overtollig water van de IJssel over te nemen. ‘"Wanneer we de geul openzetten neemt die 45% van het water uit de IJssel over, wat ervoor zorgt dat het waterpeil met 71 centimeter zakt", vertelt Klip-Martin. "Deze zaterdag hebben we de cilinders geïnstalleerd waarmee we de 60 kleppen van de geul kunnen openen. Maar het lijkt erop dat we dat de komende dagen niet nodig zullen hebben."

Voorzichtigheid geboden of niet: deze kanoërs lijken zich in ieder geval prima te vermaken: