Rodin had een baan maar geen huis: de telling van dit soort daklozen gaat veranderen om beter hulp te bieden

Rodin van Zanten had jarenlang geen thuis en sliep in de opvang. Hij hervond zichzelf en kookt nu voor de mensen die in de opvanglocatie verblijven. Hij ziet het aantal daklozen flink toenemen. Hoe dat aantal daklozen wordt geteld, gaat veranderen.

'Ramvol', zo noemt de 25-jarige Rodin de opvangplek in Eindhoven waar hij werd geholpen en waar momenteel 30 dak- en thuislozen worden opgevangen. Er is zelfs een wachtrij en die loopt alsmaar op, zegt de Brabander. "Het wordt helaas erger, want alles wordt duurder. Mensen kunnen het allemaal niet meer betalen, zelfs als ze werk hebben."

Nieuwe telling

Er is weinig zicht op het aantal daklozen in Nederland, omdat veel daklozen onder de radar blijven. Zoals jongeren die zich niet melden bij een opvang, maar bij een vriend op de bank slapen. Om het aantal daklozen beter in kaart te krijgen en daardoor betere hulp te kunnen bieden wordt gestart met een nieuwe telling door het Kansfonds en de Hogeschool Utrecht (HU).

Bij deze zogenoemde ETHOS-telling (European Typology of Homelessness and Housing Exclusion), worden niet alleen mensen meegeteld die al dakloos zijn, maar ook mensen die binnen nu en een maand dakloos worden of dreigen hun huis uit te worden gezet, of mensen die een baan hebben maar 's avonds op de bank slapen. Deze methode is ontwikkeld in België en is daar meerdere keren toegepast. De aantallen die naar voren komen, zijn vaak veel hoger dan gedacht.

Wel werk, geen huis

Rodin was lang niet de enige die met een baan in de 24-uursopvang verbleef. Bij stichting Springplank zien ze het aantal economische daklozen, mensen met een inkomen maar zonder woning, enorm toenemen. Bij die hulporganisatie vangen ze mensen zoals Rodin op en begeleiden ze om ze zo zelfstandig mogelijk te laten leven.

Werk en een dak boven je hoofd hebben, kan los van elkaar staan, zegt Rodin. "De meesten in de opvang hadden wel werk, maar waren dakloos vanwege schulden. Die kunnen door allerlei problemen ontstaan, zoals een boze ex, gokverslaving of drugsverleden. Het loopt heel erg uiteen. En de problemen nemen alleen maar toe met de prijzen tegenwoordig."

Maaltijden afleveren

De 25-jarige Brabander kon een paar jaar geleden afscheid nemen van de opvanglocatie, waar hij in totaal zo'n 3 jaar verbleef. Toch keert hij er regelmatig terug, maar dan om maaltijden af te leveren die hij en zijn collega's voor de huidige bewoners koken.

"Dat is best apart", zegt hij daarover. "Maar ook wel leuk. Ik weet hoe het is om dagen niks te eten te hebben of om bij mensen aan te kloppen voor eten. Dan zak je echt door de grond. Ik ben erg trots dat ik nu de maaltijden voor ze kan verzorgen."

Minder goede herinneringen

Elke keer als hij terugkomt, denkt Rodin aan de tijd dat hij er zelf zat. "Ik heb er veel herinneringen liggen, goede en minder goede. Er werd gestolen. Zo is er een keer iemand mijn kamer in geslopen, terwijl ik sliep, die geld uit mijn portemonnee haalde. Daar kwam ik achter toen ik wakker werd. Mijn portemonnee was leeg."

Maar hij heeft er ook veel over mensen geleerd. En het is de plek waar hij zichzelf hervond. Een 'giga verschil' noemt Rodin het, als hij zijn leven van nu vergelijkt met vroeger. "Ik heb tussen mijn veertiende en zeventiende op een internaat en in tehuizen gezeten. Daarna ging ik terug naar huis, naar mijn moeder en zus. Maar toen ik 19 jaar oud was, zijn we uit huis gezet."

Schulden

Daardoor belandde hij op straat, al wil hij het niet helemaal zo noemen. "Echt dakloos was ik niet, want ik ging altijd met een dak boven mijn hoofd naar bed. Dat was dankzij de opvang, want daar kon ik terecht." Hij doelt op de opvanglocatie van stichting Springplank, waar hij zijn eigen kamertje, met 'een bedje, verwarming en privacy', kreeg.

Op financieel gebied ging het hem minder goed af. Het geld dat hij onder andere met zijn werk in een magazijn verdiende, gaf hij namelijk snel uit. Zo snel, dat hij zichzelf in de schulden stak. "Ik kon niet goed met geld omgaan. Aan het eind van de week was het geld op, nog voordat ik mijn abonnementen of zorgverzekering had betaald."

'Het maakte niet meer uit'

Op een gegeven moment werden de problemen zo groot, dat hij zichzelf ging aanpraten dat het 'allemaal niet meer uitmaakte'. "Nog meer geld kwijt, nog een boete? Maakt niet uit, dat kan er ook nog wel bij. Zo dacht ik toen."

In die tijd had hij ontzettend veel aan de steun van zijn moeder, die hem erdoorheen sleepte. "Zij zei dat het goed zou komen. Dat heeft me erg op de been geholpen. Door haar ben ik op zoek gegaan naar verbetering."

Droombaan

Hij zei zijn baan op in het magazijn waar hij werkte. 'Lopendebandwerk, vreselijk', zegt Rodin terugkijkend over die baan. Hij miste uitdaging en die kwam er met behulp van een begeleider. Die vroeg aan hem of hij niet in de keuken van Springplank mee wilde draaien. Daar groeide hij al snel uit tot 'rechterhand' van de chefkok Mounir Toub, onder andere bekend van 24Kitchen. "Een droombaan."

"Ik mag de rest van het keukenteam aansturen. Dat gaat supergoed. Elke dag is anders en ik heb een uitdaging", zegt hij. Hij heeft er ook een vriendschap aan overgehouden met de televisiechef, die zich al jaren inzet voor Springplank.

Schuldenvrij

Ondertussen kreeg Rodin ook zijn financiën op orde met behulp van de stichting. Dat is een belangrijke voorwaarde voor de organisatie om hem aan een woning te koppelen. "Ik ben nu schuldenvrij. Ik kan alles betalen en ik hou elke maand zelfs een spaarcentje over."

En zijn moeder? "Die is heel trots op mij: hoe ik ben, wat ik ben en wat ik bereikt heb. Van niets naar iets, zo kun je het wel stellen."