Reggaezanger Mo Ali uit Soedan kijkt vanuit Nederland toe hoe een oorlog zijn thuisland verscheurt: 'Het volk is degene die verliest'

Reggaezanger Mo Ali was met zijn muziek de stem van de opstand in Soedan in 2019. Nu moet hij vanuit Nederland toekijken hoe zijn land wordt verscheurd. "Mensen hebben liever een dictatuur dan deze oorlog."

30 jaar lang werd Soedan met ijzeren hand geregeerd door dictator en legerleider Omar al-Bashir. Maar in 2019 kwamen er massale protesten door een nieuwe generatie Soedanezen. Met zijn muziek was reggaezanger Mo Ali de stem van de opstand.

Protestlied

"In 2018 schreef ik Rise Up Sudan, een lied dat praat tegen de leider van het land", vertelt Ali. "Ik vertel dat mensen doodgaan, dat ze lijden en dat ze huilen. Wat gaat hij doen om ons leven te redden. Aan het einde van het nummer vertel ik hem ook om het land te verlaten." Het lied sloeg enorm aan onder jonge mensen in Soedan. "Het raakte ze."

Het nummer werd een protestlied, maar Ali werd opgepakt vanwege zijn nummer. "Ik heb 3 dagen in de cel gezeten", vertelt hij. De Nederlandse band waar hij sinds 2017 de leadzanger van is, de Rootsriders, was enorm bezorgd. "De manager belde me, hij had een ticket voor me geboekt om Soedan te verlaten."

Naar Nederland vluchten

En dat deed Ali. Hij moest afscheid nemen van zijn familie, zonder dat zij wisten dat hij voor een hele lange tijd weg zou zijn. "Ondertussen ben ik al bijna 5 jaar Soedan ontvlucht", zegt de zanger.

Terwijl hij in Nederland was, kwam er een einde aan het bewind van Bashir. "Ik vraag me ergens af of het waar is. Hij zit zogenaamd in de cel, maar je hoort ook verhalen dat hij vrij zou zijn", zegt Ali. "Elke dag verandert er iets en realiseren mensen zich nieuwe dingen."

Alles op social media

De legerleiding beloofde dat er verkiezingen zouden komen, en een burgerregering. Maar toen die ook er daadwerkelijk moest komen in 2021 pleegde het leger een coup: Soedan was weer een dictatuur. De afgelopen tijd ontstond er daarom een strijd tussen het regeringsleger en de paramilitaire groep.

Ali moet nu vanuit Nederland toekijken hoe zijn land wordt verscheurd. Omdat er geen vrije pers is, volgt hij en de rest van zijn land alles online. "Op social media kan ik zien wat er allemaal gebeurt in mijn land", zegt hij. Maar wat hij en anderen moeten geloven, is onzeker.

Baat bij chaos

Beide groepen die de oorlog in Soedan op dit moment voeren zeggen dat het volk hun kant moet kiezen, vertelt Ali. Ze beloven allebei dat er dan verkiezingen zullen komen, en dat er eindelijk tijd is voor leiderschap. "Ze doen alsof het een democratie is, maar het gaat ze niet om de mensen. Ze willen gewoon leiden."

"Het voelt alsof ze dit nu zo hebben gedaan zodat er een oorlog komt, zodat we helemaal niet meer aan de verkiezingen denken die elke keer worden uitgesteld", vervolgt Ali. Hij denkt dat beide partijen baat hebben bij de chaos.

Liever dictatuur

"Het volk is degene die verliest", zegt Ali betreurd. "Er is geen water, er is geen eten. Mensen kunnen niet eens brood halen." Een vriend van hem is in zijn buik geschoten, kon geen hulp krijgen omdat alle ziekenhuizen gesloten zijn. "Hij leeft alleen nog omdat er een dokter bij hem thuis is langsgekomen", zegt de zanger.

Als hij slaapt, kan Ali zelf alleen nog maar aan de oorlog denken. Hij ziet zichzelf vechten. "In Soedan hebben mensen op dit moment nog liever een dictatuur terug dan dat ze in deze oorlog moeten leven."