Rechter heeft uitspraak gedaan, maar concentreren centra voor kinderhartchirurgie in Rotterdam en Groningen nog niet definitief van de baan

Voorlopig mogen de afdelingen kinderhartchirurgie in Leiden en Utrecht openblijven. De rechter zette vandaag een streep door de geplande concentratie van de specialiseerde centra. Zorgeconoom Marcel Canoy: "Benieuwd of de nieuwe minister het weer oppakt."

Het besluit van Ernst Kuipers, die gisteren stopte als minister van Volksgezondheid, om deze specialistische zorg te concentreren in de academische ziekenhuizen van Rotterdam en Groningen is daarmee voorlopig teruggedraaid.

Terug naar de tekentafel

De uitspraak van de rechtbank in Utrecht betekent dat het ministerie terug moet naar de tekentafel, zegt zorgeconoom Canoy. "Als de minister die Kuipers opvolgt het plan alsnog wil voortzetten, moet die dat beter onderbouwen volgens de rechter."

Volgens de rechtbank heeft het ministerie niet goed onderzocht of het echt noodzakelijk is om het aantal ziekenhuizen waar hartoperaties bij kinderen kunnen worden uitgevoerd, terug te brengen van vier naar twee. In het plan van Kuipers moesten de afdelingen kinderhartchirurgie in Leiden en Utrecht sluiten.

'Concentratie kan best handig zijn'

Het ministerie wil deze zorg concentreren omdat het gaat om vrij zeldzame ingrepen, legt Canoy uit. "Er zijn ongeveer elf chirurgen die het kunnen en de gedachte is dat als je de zorg concentreert, dat je deze dan ook kwalitatief beter kunt uitvoeren. Het zou in die zin best handig zijn als de zorg geconcentreerd zou worden."

De reisbereidheid van ouders zal vrij groot zijn, verwacht hij. "Het gaat immers over levensbedreigende situaties." Canoy vergelijkt het met het sluiten spoedeisende hulpafdelingen: "Het is helemaal niet nodig dat we overal SEH's hebben, maar als het verdwijnen ervan allerlei gevolgen heeft voor het functioneren en de financiering van het ziekenhuis, dan moet je daar wel goed naar kijken."

Gevolgen voor ziekenhuizen

"Het gaat om een zwaarwegend besluit dat niet alleen gevolgen heeft de chirurgie van kinderen", zegt Canoy. "Het heeft ook implicaties voor de ziekenhuizen die het niet gegund wordt. De grote vraag is nu dus: is de maatregel proportioneel? En zijn er minder ingrijpende maatregelen denkbaar waarmee hetzelfde doel bereikt kan worden?"

Misschien zijn er ook andere manieren om kwaliteitswinst te bereiken, vervolgt de zorgeconoom. "Bijvoorbeeld door beter samen te werken of door artsen af en toe heen en weer te laten reizen.

'Nog niet van de baan'

Als het ministerie alsnog kan aantonen dat het concentreren van de kinderhartchirurgie de enige optie is, is de kans alsnog groot dat de rechter in hoger beroep alsnog groen licht geeft, daar is Canoy van overtuigd. Definitief van de baan zijn de plannen dus zeker niet.

Maar het is niet gezegd dat Kuipers' opvolger dit als de hoogste prioriteit zal zien. "Ik vermoed eigenlijk van niet", zegt Canoy. "Juist omdat diegene helemaal van voor af aan moet beginnen." Het ministerie van Volksgezondheid laat weten de uitspraak de komende weken 'zorgvuldig' bestuderen en te bekijken hoe het nu verder moet.