Protestantse Kerk voelt zich niet serieus genomen bij asielprocedures bekeerde vluchtelingen: 'Keer op keer is er strijd'

Vluchtelingen die zich tot het christendom bekeren krijgen vaak geen status in Nederland. Daarbij negeert de IND de kennis van de Protestantse Kerk: "Wij worden gewoon niet gezien en serieus genomen."

"Als je in Afghanistan zegt dat je christen bent, dan ga je dood." Volgens Rolf Pelleboer van de Protestantse Kerk in Eindhoven is dat duidelijk. Jonge Afghaanse jongens worden zelfs om hun geloof verstoten door hun familie. Ze vluchten, huis en haard achterlatend, vanuit het voor christenen op een na gevaarlijkste land ter wereld, naar de veilige haven die Nederland heet.

Keer op keer strijd

Hoeveel er jaarlijks naar Nederland komen weet eigenlijk niemand precies, maar dat het een groot probleem is, is voor de kerken in Nederland wel duidelijk. "In eigenlijk elke kerkgemeenschap is vandaag de dag wel een bekeerling te vinden", ziet Pelleboer. "En keer op keer is er weer een strijd met de overheid."

Bij de kerk staat de deur altijd open, maar bekeerde vluchtelingen mogen pas definitief blijven als de Nederlandse Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) ze een asielstatus verleent. "Dat proces duurt ontzettend lang", klaagt Pelleboer "En dan wordt het geduld ook nog eens vaak niet beloond."

Bron: EenVandaag

Wel of niet écht gelovig?

Een proces bij de IND is nou eenmaal heel ingewikkeld, omdat het afhankelijk is van veel verschillende factoren, ziet universitair docent migratierecht Viola Bex-Reimert. "Er zijn weinig documenten, mensen spreken de taal niet, komen uit een andere cultuur. Ze zijn daarnaast ook nog eens terughoudend omdat ze overheden niet meer durven te vertrouwen."

De druk is dan ook hoog, want de gevolgen van een fout zijn enorm. "Stel je voor dat de IND iemand terugstuurt, dan kan diegene bij terugkomst direct vervolgd worden. En het proces is extra moeilijk bij bekeerlingen, omdat het in die gevallen om een beoordeling van 'het innerlijke' gaat. Net als het beoordelen van bijvoorbeeld de geaardheid van een vluchteling is het heel lastig om te zien of iemand écht gelovig is."

Het authentieke verhaal

Volgens Rolf Pelleboer denkt de IND veel te makkelijk dat de bekeerlingen 'wel misbruik zullen willen maken'. De ambtenaren van de dienst gaan op zoek naar het authentieke, innerlijke verhaal van de persoon, want er zijn weinig harde controleerbare feiten als het gaat om bekering. "En daar plaats ik steeds meer vraagtekens bij", zegt Pelleboer.

Om de IND bij te staan heeft de kerk Commissie Plaisier opgericht. De IND kan een beroep doen op de commissie of de kerk om zo van ervaren predikanten te horen of iemand écht bekeerd is. "Toch laat de IND het advies vaak links liggen, terwijl onze kerken veel beter zijn in deze beoordelingen. We hebben een heel traject met de bekeerling. Zo hebben we elke week bijbelstudies met die bekeerde jongens."

IND kan niet blind varen op adviezen

Juridisch gezien móét de IND de adviezen van deze commissies serieus nemen, zegt Bex-Reimert. "Maar tegelijkertijd zou het ook raar zijn als de Immigratiedienst blind zou varen op het advies van een kerk. Want uiteindelijk is de staatssecretaris verantwoordelijk, en de kerk is nou eenmaal geen onderdeel van het bestuursorgaan van de staatssecretaris. Een advies van de IND moet goed worden onderbouwd."

"Vanuit het Europese recht zijn er regels die zeggen dat er voldoende deskundigheid moet zijn bij ons bestuursorgaan om asielaanvragen te beoordelen. Maar, wat is deskundigheid? Daar valt over te discussiëren."

Bron: EenVandaag

Maanden in onzekerheid

"Betrek ons bij de beoordeling", zegt Pelleboer. "Waarom moet dit zolang duren en waarom kan de IND zoveel missers maken? Wij voelen ons echt niet serieus genomen." Pelleboer is zelfs al eens naar de rechter toegestapt met twee jongens van wie de aanvraag was afgewezen. Die oordeelde in het voordeel van de bekeerlingen. "Zelfs toen de IND vervolgens in hoger beroep ging, heeft ook de Raad van State de Immigratiedienst op de vingers getikt. Maar ondertussen zit de bekeerling wel maanden in onzekerheid."

De kerken willen dat er veel meer IND-medewerkers bij komen. "Die ook echt verstand hebben van bekering", voegt Rolf Pelleboer toe. "Echt mensen die hier gevoel voor hebben, in plaats van ambtenaren die met een werkinstructie moeten werken." Hij hoopt dat zo ook de wachttijden zullen verkorten.

Families worden achtergelaten

Rolf Pelleboer is een soort van adoptievader van de de bekeerlingen die uit hun eigen families zijn verstoten. "Dat ze bij hun vlucht hun eigen familie achterlaten vanwege hun geloof zegt hoe serieus het voor ze is." Hij steunt ze in alles. "Omdat ze het anders niet redden. Ze zijn analfabeet en komen het proces gewoon niet door."

De IND heeft een hele 'talige' manier van interviewen, valt hem op. "Je moet alles goed kunnen onderbouwen. Dat is gek, want ik merk zelfs in onze kerk dat mensen het moeilijk vinden om hun geloof onder woorden te brengen. Hoe moet iemand die de Nederlandse taal niet machtig is het dan doen?"

'Echte boosheid'

Pelleboer begrijpt dat er ook veel vluchtelingen zijn die alleen zeggen bekeerd te zijn om een status te krijgen. "Maar wij zijn ook niet gek. Dus net als de IND kijken wij ook eerst of het écht is. We gaan een relatie met ze aan en zien ze wekelijks tijdens de bijbelstudies. Laatst heeft iemand zelfs z'n Afghaanse naam veranderd in een christelijke naam. Dat vraagt niemand van ze, maar als je dat ervoor over heb: wow, dat zegt wel wat. Dat soort dingen zien wij als kerk."

"Ik begon jaren geleden eigenlijk heel blanco", zegt Pelleboer. "Daarop volgde steeds meer verbazing, maar nu is het gewoon echte boosheid. Wij worden als kerken gewoon gewantrouwd, terwijl wij zo hard ons best doen om deze bekeerlingen te helpen."