De Tweede Kamer wil dat pijlsnel wat wordt gedaan aan de uit de hand gelopen computerproblemen bij de politie. De verdienste van 1 politieklokkenluider. Want de politieleiding zwijgt in alle talen.

1 klokkenluider is meer waard dan de hele politietop. Om problemen boven water te krijgen. Dat bleek vandaag in onze uitzending over het falende computersysteem bij de Nederlandse politie.

De problemen kort samengevat: alle politiebureaus in ons land draaien op 1 en hetzelfde computersysteem. Dat moest ook, want vroeger had elk korps zijn eigen wirwar aan systemen en dat werkte niet echt lekker samen bij het boeven vangen door het hele land heen. Alleen: het nieuwe systeem werkt zo mogelijk nog slechter dan het oude. Het is namelijk gemaakt van oude onderdelen met oude programmeertaal. Knip - en plakwerk in de ogen van ICT-experts. Het is een taai, kwetsbaar, instabiel en niet onfeilbaar systeem. Niet heel handig voor een hardcore organisatie als de politie die het moet hebben van onbetwistbare informatie - gevoelige en geheime informatie die levens kan redden en reputaties kan maken of breken. Dat alles was van tevoren bekend maar het nieuwe systeem kwam er toch.

Geheim

Het blijkt allemaal uit een binnen de politie(top) jarenlang geheim gehouden rapport dat onlangs in mijn redactiepost belandde. De Tweede Kamer en politiebonden willen nu keiharde actie. Een nieuw computersysteem, andere managers, meer geld, het maakt niet uit als het maar weer gaat werken. Er zit beweging in de zaak.

Klokkenluider

Wat was er gebeurd als niet een wakkere klokkenluider met deze informatie naar buiten was gekomen?

Niets. Nou, niet te negatief, nauwelijks iets. Heus wordt er achter de schermen met regelmaat gewerkt aan verbeteringen. Op verschillende niveaus zijn mensen aangewezen om lekken te vinden en gaten te dichten. Maar het systeem blijft en wordt niet vervangen: gewoon in een rustig tempo verder modderen met dat computersysteem is de afgelopen maanden het motto geweest. Niet teveel over hebben. ‘Politiemensen moeten er maar aan wennen, die klachten verdwijnen vanzelf’, is de lijn die ook uit een ander rapport naar voren komt. En die je nu nog hoort.

Dankzij de klokkenluider gebeurt er nu iets. In ieder geval kan met open vizier nog eens naar dat gehate systeem gekeken worden. Iedereen blij. Behalve de politietop. Die kiest ervoor te zwijgen. Wie nou precies welk besluit (niet) heeft genomen blijft voorlopig gissen. Waren het de korpsbeheerders die de politie en ook dit project aansturen? Of een korpschef die de uitvoering moest coordineren? Hoe dan ook: de bestuurders (burgemeesters, korpschefs) hadden natuurlijk ook zelf de noodklok kunnen luiden. De problemen – die door politiemensen massaal worden benoemd – op tafel gooien, benoemen en oplossen. Een reactie uit die hoek valt niet eerder dan over een paar weken te verwachten als de kamer erover heeft gesproken met minister Opstelten. Maar achter de schermen wordt intussen hard gewerkt om alle stukken nu echt boven tafel te krijgen. Opdracht van de minister: die wil met spoed alles uit de kast en de onderste steen boven.

Aangiftes weg

Automatiseringsproblemen... saaie computerdiscussie voor nerds? Helemaal niet: 40.000 politiemensen werken dagelijks met dat systeem. Ze werken ermee aan jouw aangifte, aan opsporingsonderzoeken, openbare orde dossiers – alles wat met veiligheid te maken heeft. Maar het invoeren van zaken duurt uuuuuuuuuuuuren. Politiemensen klagen steen en been over lange wachttijden, storingen, ingewikkelde formulieren, informatie die verdwijnt. Sommigen voeren maar helemaal niks meer in. Pardon? Ja, sommigen durven openlijk toe te geven dat ze ‘vermijdingsgedrag’ vertonen: bepaalde ingewikkelde meldingen of kleine vergrijpen voeren ze niet meer in. Om ook nog af en toe op straat te komen. En achter criminelen aan te gaan. Of al die criminaliteitscijfers dan nog allemaal kloppen is weer een andere vraag.

Taboe

Die klokkenluider die durft wel wat. Want binnen de politie heerst een zwijgcultuur. Dienders van de straat kunnen niet zomaar hun mond opendoen. Tientallen politiemensen schreven ons de afgelopen weken met hun klachten. Anoniem, want allemaal vreesden ze gevolgen voor hun loopbaan bij de politie. Het zou omgedraaid moeten worden: beloon de klokkenluider die de politie vooruit wil helpen.

Tot die tijd kan post naar:

Redactie EenVandaag

Postbus 1329

1200 BH Hilversum

[email protected]

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.