radio LIVE tv LIVE
meer NPO start
  1. Homepage
  2. Politie en OM gaan toekomstige deals met kroongetuigen 'afblazen' als veiligheid familie niet goed is

Politie en OM gaan toekomstige deals met kroongetuigen 'afblazen' als veiligheid familie niet goed is

  1. 22-02-2024 15:30
  2. Veiligheid en recht
  3. Auteur: Loes Bomers, Bram de Waal
Politie en OM gaan toekomstige deals met kroongetuigen 'afblazen' als veiligheid familie niet goed is
Beveiliging bij de extra beveiligde rechtbank voor een pro-formazitting in de strafzaak Marengo
Bron: ANP

Deals met kroongetuigen blijven volgens politie en OM ook na de moorden in Marengo hard nodig in de strijd tegen de georganiseerde misdaad. Wel gaan ze toekomstige overeenkomsten scherper beoordelen en sneller annuleren als de veiligheid niet op orde is.

"We hebben de kroongetuige-regeling echt nodig", benadrukt Katelijne den Hartog van het Openbaar Ministerie. Afgelopen voorjaar trok de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) vernietigende conclusies over de veiligheid van de omgeving van de kroongetuige in het Marengo-proces, Nabil B..

'Aanbevelingen ter harte genomen'

Belangrijke informatie was niet of te laat beschikbaar en ging verloren door slechte samenwerking tussen politie-afdelingen. Daarnaast werden signalen vanuit de familie van de kroongetuige niet gebruikt. En analyses over 'ernstige risico's' voor de veiligheid van de familie van kroongetuige Nabil B. werden door de top van het OM met niemand gedeeld.

Het onderzoeksbelang van de verdachten woog zwaarder, concludeerde de OVV. "Daar hebben we lering uit getrokken, we hebben de aanbevelingen ter harte genomen", zegt Den Hartog.

Per zaak beoordelen

Of het verantwoord is om in de toekomst eenzelfde soort deal te sluiten als met Nabil B. zal 'per zaak' beoordeeld worden, volgens Den Hartog.

"De toets is primair de veiligheid van de kroongetuige en de veiligheid van de naasten rondom die kroongetuige. Op het moment dat zij niet veilig zijn, zal veel scherper dan in het verleden een zaak ook kunnen worden afgeblazen."

Bekijk ook

Scherper kijken naar haalbaarheid

Naast het Openbaar Ministerie, zal ook de Nationale Politie scherper kijken of een kroongetuigedeal haalbaar is. De inzet van een kroongetuige is nodig in de strijd tegen de georganiseerde criminaliteit, zegt ook politiechef Willem Woelders, die vanuit de Nationale Politie verantwoordelijk is voor het Stelsel Bewaken en Beveiligen.

"Je moet het wel afwegen of het te behappen is, en het risico aanvaardbaar", zegt hij. "Dat vraagt een zeer zorgvuldige afweging."

Goede afweging maken

Het gaat erover of je het kunt waarmaken als overheid, zegt Woelders. "Als dan de afweging is dat we er honderd man beveiliging bij moeten regelen, zijn we er als politie niet klaar voor."

Er wordt vervolgens gekeken naar de beschikbare mensen en middelen. "Dan zullen er mogelijk een aantal zaken voorbijkomen waarvan we met z'n allen zeggen: 'Juridisch is het misschien heel interessant. Maar dit is niet verstandig, want dit kunnen we niet aan.'"

info

Kroongetuigen: met boeven vang je boeven

Belastend verklaren in ruil voor een strafvermindering tot wel 50 procent: het is de basis van de kroongetuigeregeling. Jarenlang was het opsporingsmiddel omstreden. Tot het Openbaar Ministerie in 2006 voor het eerst weer in zee ging met een kroongetuige.

Het ging om Peter La Serpe, die in het liquidatieproces Passage verklaarde over zeven moordzaken in de Amsterdamse onderwereld. In diezelfde zaak, maar dan in het hoger beroep, introduceerde justitie jaren later nóg een nieuwe kroongetuige: Fred Ros. Door zijn verklaringen kon er vier keer levenslang worden opgelegd in het liquidatieproces. Ook droeg zijn biecht bij aan de levenslange celstraf van Willem Holleeder.

In het proces rond Caloh Wagoh (vier keer levenslang) werd gewerkt met de verklaringen van Tony de G. In het Marengo-proces is er de deal met Nabil B., in ruil voor zijn 1500 pagina's tellende verklaring. Nabil B. zit nu 7 jaar vast.

Bekijk ook

'Hoe garandeer je veiligheid?'

Je weet dat er met een kroongetuige hoe dan ook gedoe ontstaat, zegt hoogleraar strafrecht aan de Universiteit van Amsterdam Sven Brinkhoff. Over de betrouwbaarheid, over de afspraken die er zijn gemaakt.

Maar sinds Marengo is er nog de factor veiligheid bijgekomen. "Hoe garandeer je de veiligheid van de kroongetuige? En iedereen om diegene heen, of dat nou professionals zijn of familie?" zegt hij.

'Vlek op proces'

"Marengo heeft heel duidelijk gemaakt dat het niet gelukt is, en dat is een hele tragische conclusie", zegt hij. "Die veiligheid van de advocaat van de kroongetuige, de familie, de vertrouwenspersoon, we kennen allemaal de namen", somt hij op.

"Dat is natuurlijk de grote vlek op dit proces. Dat dat niet goed is gegaan, dat de overheid niet in staat is geweest om dat te voorkomen."

info

Uitspraak Marengo-proces aanstaande: zes keer levenslang geëist

Op 27 februari doet de zwaar beveiligde rechtbank in Amsterdam uitspraak in het Marengo-proces. In de zaak staan zeventien verdachten terecht. Het Openbaar Ministerie verdenkt de hoofdverdachte in de zaak, Ridouan Taghi, ervan leiding te hebben gegeven aan een 'geoliede moordmachine' waarin iedere verdachte een vaste rol had.

De kroongetuige in de zaak, Nabil B., legde een zeer belastende verklaring af van 1.500 pagina's. In ruil voor strafvermindering en bescherming ging hij in zee met het OM, na de vergismoord op een familievriend in januari 2017. Kort nadat zijn uitgebreide biecht naar buitenkwam, werd zijn broer vermoord.

Ook zijn advocaat, Derk Wiersum, werd in 2019 doodgeschoten. In de zomer van 2021 volgde de moordaanslag op misdaadverslaggever Peter R. de Vries, die de vertrouwenspersoon was van de kroongetuige.

Het Openbaar Ministerie eiste in het Marengo-proces zes keer een levenslange gevangenisstraf, voor onder anderen de moord op misdaadblogger Martin Kok.

Veiligheid op één

Dat opsporingsdiensten praten met criminelen, snapt Brinkhoff 'heel goed'. Maar de veiligheid van de kroongetuige en zijn naasten moet altijd gegarandeerd zijn, zegt Brinkhoff.

"De meest belangrijke les van Marengo is dat de veiligheid van iedereen rondom een kroongetuige op nummer één gezet moet worden en de opsporingsbelangen op nummer twee."

Twijfel over geleerde lessen

Brinkhoff betwijfelt of die lessen wel geleerd zijn. "Omdat heel snel opsporingsbelangen toch weer die eerste plek innemen in die belangenafweging en het ook gigantisch ingewikkeld is om iedereen veilig te houden rondom de kroongetuige."

Volgens Brinkhoff zou de kroongetuige veel minder of niet ingezet moeten worden als de veiligheidssituatie niet op orde is. "Dat betekent niet dat de georganiseerde misdaad dit gewonnen heeft, maar dat je de veiligheid op één zet en niet de vervolging van het strafbare feit. Hoe ernstig dat ook is"

Bekijk ook

Politie en OM gaan toekomstige deals met kroongetuigen 'afblazen' als veiligheid familie niet goed is

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom rijksweg N36 in Twente, ondanks beloftes uit politiek Den Haag, een 'dodenweg' is én blijft

  1. 26-03-2025 07:00
  2. Veiligheid en recht
  3. Auteur: Loes Bomers
Waarom rijksweg N36 in Twente, ondanks beloftes uit politiek Den Haag, een 'dodenweg' is én blijft
Op de rijksweg N36 tussen Ommen en Almelo vallen jaarlijks veel verkeersslachtoffers
Bron: Persbureau Meter/EenVandaag

'Dodenweg' wordt hij genoemd, de rijksweg N36 tussen Ommen en Almelo. Jaarlijks vallen er slachtoffers. Ook deze maand kwamen er twee mensen om het leven. Wat maakt de N36 zo gevaarlijk?

Deze week was het opnieuw raak op de N36. Een bestuurder raakte gewond bij een botsing tussen een busje en een vrachtwagen. Twee weken geleden verongelukten bij een frontale botsing tussen een auto en een kleine vrachtwagen twee mannen. Eind februari viel er een zwaargewonde op de weg. In nog geen half jaar tijd vielen er 3 doden en 7 gewonden op de 36 kilometer lange weg.

Gevaarlijke situaties met inhalen

De lijst met (ernstige) ongevallen is nog veel langer. Vrachtwagenchauffeur Gert van het Almelose Bolk Transport snapt wel waarom de N36 een 'dodenweg' genoemd wordt. Hij zit zo'n 3 keer per week op de weg en ziet het vaak misgaan.

De gevaarlijke situaties ontstaan met name wanneer mensen gaan inhalen. "Dat mag niet, maar mensen proberen het toch, vooral als ze achter een vrachtauto zitten."

'Het gaat vaak nét goed'

Een vrachtwagen is lang en gaat niet snel. Een ander probleem op de weg is dat je geen kant op kunt als er plots een tegenligger is. "Je hebt niet veel ruimte om uit te wijken hier."

Zo zat hij een keer achter een personenauto die heel langzaam reed. De persoon die weer achter Gert reed dacht dat hij alleen de vrachtwagen moest inhalen waardoor hij én de vrachtwagen én de auto moest inhalen. Het gaat vaak maar nét goed, zegt hij.

info

Burgemeester Almelo: kunnen zoveel ongelukken niet meer accepteren

In februari dit jaar schreven de gemeenten langs de N36 opnieuw een brandbrief aan minister Barry Madlener (IenW). "Zo gaat dit niet langer", zegt burgemeester Korteland van Almelo. Volgens hem erkent de minister dit, maar heeft hij geen geld. "Maar ik ben overtuigd, waar een wil is, is een weg", zegt Korteland. "Omdat we niet meer kunnen accepteren dat er zoveel ongelukken gebeuren."

Volgens de burgemeester ontstaan de ongelukken niet alleen door gedrag. "Je moet wel op een veilige weg rijden, om je veilig te kunnen gedragen. En als je je veilig gedraagt op een onveilige weg, kan dat nog steeds tot hele gevaarlijke situaties leiden." Korteland wil overal middengeleiders en de weg verbreden. Minister Madlener geeft aan volgende week op de oproep van de gemeenten te reageren. Een besluit over het budget valt over een paar weken.

Een fout kan fataal zijn

Wat ook een probleem is, zijn de te korte op- en afritten op sommige plekken. "Dat maakt invoegen moeilijk." En vooral in de ochtend en avond is het 'gigantisch druk', vertelt chauffeur Gert. Maar ondanks die drukte zijn ze ook bezig met hun telefoon.

Het is overigens niet zo dat mensen gevaarlijker rijden op een N-weg, zegt Fieke van Schaik van de ANWB. "Wat je op de N36 ziet, en ook op andere N-wegen, is dat op stukken waar geen middenberm is, je heel snel op de andere kant van de weg kan komen. En dan is een fout fataal."

Bekijk ook

Relatief veel doden

Op N-wegen vallen relatief gezien de meeste verkeersdoden, zo'n 20 procent van de verkeersdoden valt op een rijksweg. Dat zit hem dus met name in hoe de wegen zijn ingericht, legt Van Schaik van de ANWB uit. Ze zijn vaak tweebaans, met beide rijbanen een andere richting op.

De wegen zijn daarnaast vaak smal en er zijn weinig uitwijkmogelijkheden in de berm. "Als er een korte berm naast zit en je raakt van de weg, dan beland je bijvoorbeeld snel in een sloot." Een ander probleem wat op veel N-wegen speelt, is een korte invoegstrook, er is vaak weinig ruimte om in te voegen.

Alle N-wegen een middengeleider

Niet alleen op de N36 maar op alle N-wegen zouden de rijbanen gescheiden moeten worden. "Dus zo'n geleiderail op de middenberm, is is daar heel belangrijk voor", zegt Van Schaik. De politiek heeft 200 miljoen gereserveerd om alle gevaarlijke N-wegen aan te pakken. "Daarmee kun je maar een heel klein stukje weg aanpakken, terwijl daar eigenlijk veel meer voor nodig is."

Alleen al voor het aanpakken van de hele N36 is 300 miljoen euro nodig, becijferde Rijkswaterstaat. Volgens Van Schaik lijkt verkeersveiligheid geen prioriteit voor dit kabinet. In deze kabinetsperiode is geen extra geld vrijgemaakt voor verkeersveiligheid, die 200 miljoen stamt al uit 2022, legt ze uit. "Er is nu geld nodig."

Bekijk ook

Minister heeft plan voor rijbaanscheiding N36

In een reactie op uitspraken van de gemeente Almelo laat minister van Infrastructuur en Waterstaat, Barry Madlener, weten nog voor de zomer met een plan te komen voor de N36. Madlener zegt dat nu wordt gekeken hoe de weg op korte termijn over de gehele lengte veiliger kan worden gemaakt. "Ik ben nu aan het kijken of we toch over de hele lengte de rijbaanscheiding kunnen aanleggen", zegt hij tegen EenVandaag.

Extra wensen, zoals verbreding of het aanpassen van viaducten, kunnen niet worden ingewilligd. De minister noemt dat 'luxe' waar op dit moment geen geld voor is. "We moeten echt binnen het budget werken, dat is een slechte boodschap aan de gemeente, maar het is niet haalbaar." Madlener zegt voor de zomer met een plan te komen.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Minderheid GroenLinks-PvdA-kiezers wil dat Frans Timmermans weer lijsttrekker wordt, ook imagoproblemen Pieter Omtzigt

  1. 26-03-2025 06:00
Minderheid GroenLinks-PvdA-kiezers wil dat Frans Timmermans weer lijsttrekker wordt, ook imagoproblemen Pieter Omtzigt
Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) en Pieter Omtzigt (NSC) tijdens het wekelijkse vragenuurtje in de Tweede Kamer.
Bron: ANP

Nog niet de helft van de GroenLinks-PvdA-kiezers (44 procent) vindt dat Frans Timmermans weer lijsttrekker moet worden bij de volgende verkiezingen. VVD-kiezers zijn iets positiever. Maar ze zijn er niet van overtuigd dat Dilan Yeşilgöz moet blijven.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder kiezers die bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen op die partijen hebben gestemd.

'Sorry Frans'

Opvallend is dat kiezers van GroenLinks-PvdA en de VVD nu nog best vertrouwen hebben in hun partijleider. 88 procent van de GroenLinks-PvdA-kiezers staat achter Timmermans als huidige leider van de partij. Driekwart (76 procent) van de VVD-kiezers vindt dat Yeşilgöz het op dit moment goed doet.

Maar of ze ook lijsttrekker moeten worden bij de volgende verkiezingen? Daarover is twijfel. Zo vindt nog niet de helft van de kiezers van Timmermans dat hij dan de kar moet trekken. Een GroenLinks-PvdA-kiezer verwoordt het als volgt: "Hoe goed hij ook is ingevoerd, hoeveel ervaring hij ook heeft, hoezeer zijn hart ook op de goede plek zit. Het is tijd voor nieuw elan. Sorry, Frans."

Welke partijleiders mogen van kiezers weer lijsttrekker worden bij de volgende Tweede Kamerverkiezingen?

VVD-kiezers niet overtuigd van Yeşilgöz

63 procent van de VVD-stemmers vindt dat de partij weer met Yeşilgöz de campagne in moet. De rest vindt van niet (22 procent) of weet het niet (16 procent).

"Ze doet het nu best aardig, maar heeft in korte tijd al te veel fouten gemaakt. Juist in de campagne heeft ze laten zien dat ze rare sprongen kan maken", schrijft een VVD-kiezer.

Vertrouwen van eigen kiezers in de leider van ‘hun’ partij
info

Over dit onderzoek

Het onderzoek is gehouden van 24 en 25 maart 2025. Er deden in totaal 25.233 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.

Imagoproblemen Omtzigt

Pieter Omtzigt staat er bij zijn kiezers nog een stuk slechter op. Niet alleen denken de meeste NSC-kiezers, die veelal zijn afgehaakt, dat hij geen lijsttrekker moet zijn bij de volgende verkiezingen. Ook is hij de enige partijleider met minder dan de helft vertrouwen van zijn eigen kiezers.

Veel NSC-kiezers vinden dat hij goede eigenschappen heeft, maar dat die hem niet geschikt maken als politicus. Een kiezer zegt daarover: "Qua kennis en integriteit is hij de juiste persoon. Maar juist die kenmerken zorgen ervoor dat hij in de Haagse slangenkuil opbrandt. En dat is een heel trieste constatering."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant