Moet asociaal fietsgedrag gecorrigeerd worden met een boete?

Even de stoep op omdat de weg is afgezet of toch even door rood vanwege de haast. De fietsenjungle in de grote steden kan voor grote ergernis zorgen; oud-advocaat Frank Bakker spande vandaag zelfs een kort geding aan tegen de burgemeester van Amsterdam. Hij is helemaal klaar met fietsers die de regels aan hun laars lappen, maar ook met de gemeente. Die handhaaft niet en dat zou volgens Bakker wel moeten. Maar werkt boetes uitdelen wel?

Eenzijdig

Volgens Wim Bot van de Fietsersbond is het nogal eenzijdig om het probleem alleen neer te leggen bij de fietsers, zoals Bakker doet. "Ik woon zelf niet in Amsterdam, maar ik fiets er wel eens. Ik moet toegeven: het is niet altijd een pretje. Maar ik vind het vreemd dat er wordt gedaan alsof fietsers de enige weggebruikers zijn die zich niet aan de regels houden. Er wordt voortuderend op fietspaden gelost en geladen door bestelbusjes, je hebt scooters die te hard rijden en er is veel onvrede over gedrag van taxichauffeurs." 

Verkeerspsycholoog Gerard Tertoole ziet de situatie als volgt: "Ik denk dat het wel een redelijke chaos is op de fietspaden in grote steden. Er zijn heel veel fietsers, daar moeten we best blij mee zijn. Maar wat je ziet is dat de infrastructuur daar helemaal niet op wordt aangepast."

Rood licht

Verslaggever Harm van Atteveld was in Amsterdam en vroeg verschillende weggebruikers, van toeristen tot taxichauffeurs, wat zij nou vinden van het gedrag van de vele fietsers die de stad rijk is. Door rood rijden lijkt er bijvoorbeeld de normaalste zaak van de wereld. Verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen "Fietsen staat voor vrijheid. Lekker je eigen weg gaan en komen tot waar je moet zijn. Het is heel lastig om mensen zover te krijgen om op het stukje waar ze niet mogen fietsen, te gaan lopen. Hetzelfde geldt voor stoppen voor een rood licht wanneer de fietsers denkt dat het gewoon veilig is om door te rijden." 

Zo is het bijvoorbeeld een groot probleem om in een andere grote fietsstad, Utrecht, rondom het station over te steken. Wim Bot van de Fietsersbond vindt dat dat niet ligt aan de fietser maar de infrastructuur: "Het is de allerdrukste fietsroute van Nederland. Als er zoveel fietsers op één plaats fietsen dan is het ook heel moeilijk om te stoppen voor een rood licht omdat je dan allerlei botsingen krijgt."

Burgeroorlog

En hoe moeten die fietsers dan gecorrigeerd worden? Volgens Wim Bot van de Fietsersbond in ieder geval niet door ze te beboeten. "Ik vraag me af of dat helpt. Ik ken het voorbeeld van de snorfiets in Amsterdam waarvan 90% te hard rijdt. De gemeente Amsterdam zegt een kwart van het budget voor handhaving in het bekeuren van deze snorfietsten te steken, terwijl er alleen maar méér snorfietsen harder gaan rijden in plaats van langzamer. Als je het gedrag wil veranderen, door te bekeuren en te handhaven, dan heb je wél heel veel handhavers en politieagenten nodig. Dan ben je haast bezig om een burgeroorlog in het verkeer te ontketenen." 

Ook Gerard Tertoolen gelooft niet in beboeten. "Handhaven en boetes geven is noodzakelijk, maar er moet wel een bepaalde norm zijn over welk gedrag gewenst en welk gedrag ongewenst is. Maar als de algemene norm is: fietsen waar je maar kan omdat de infrastructuur daar om vraagt, dan is het beboeten van dit soort gedrag dweilen met de kraan open."