Volgens het Amerikaanse RIVM zijn 'hele kleine druppeltjes' een van de belangrijkste verspreiders van het coronavirus en daarom worden mondkapjes nogmaals aangeraden. "Maar wij in Nederland zijn een van de laatste die het nog niet hebben."

Het Amerikaanse RIVM, het CDC, schrijft in hun nieuwste advies dat 'ademhalingsdruppeltjes of kleine deeltjes, zoals die in aerosolen, bijdragen aan het verspreiden van het coronavirus als een besmet persoon hoest, niest, zingt, praat of ademhaalt'. Microbioloog Amrish Baidjoe ziet graag zo snel mogelijk een mondkapjesplicht. "Het is hoog tijd. Nederland is een van de laatste bastions ter wereld waar we nog niet de maskers aanbevelen openbare binnenruimtes, waar we geen anderhalve meter afstand kunnen houden", zegt hij.

Nederland een van de laatste ter wereld

Binnen de wetenschap is er nog discussie over de invloed van aerosolen op de verspreiding van het virus. Het RIVM 'weegt alle informatie af' zeggen zij desgevraagd. OMT-lid Andreas Voss ziet weinig nieuws in het Amerikaanse advies van het CDC.

"Volgens mij is het niet nieuw. Dat er meer bewijs is gekomen zien wij ook en een discussie hierover loopt ook in Nederland." Maar zegt hij: "Het CDC zegt ook dat het coronavirus niet hetzelfde is als de mazelen (heel besmettelijk via aerosolen red.) en het belangrijkste is afstand houden."

'Alles wat we hebben is nodig'

Baidjoe wijst erop dat niet in alle omstandigheden afstand houden makkelijk is. "Juist in de binnenruimtes waar je geen anderhalve meter afstand kunt houden, zouden mondmaskers een rol kunnen spelen. Maar ook al het maar 10 procent of 5 procent zou helpen, is het de moeite waard. Zeker gezien het toenemende aantal gevallen."

Ook Baidjoe erkent dat mondmaskers niet 'de zilveren kogel' zijn bij de bestrijding van het virus maar vindt het Nederlandse beleid toch onverstandig. Want, hoewel het niet dé oplossing is, kan het gebruik van mondmaskers wel degelijk bijdragen denkt hij. "We hebben een aantal middelen. Er zijn geen wondermiddelen, maar alles wat helpt hebben we echt nodig in deze tweede golf. "Daarom zijn alle interventies, nodig soms iets meer, soms iets minder, om coronavirus te bestrijden."

Onbegrijpelijk

Luchtstroom-expert Ruud Verdaasdonk van de Universiteit Twente is het met Baidjoe eens. Hij vindt het onbegrijpelijk dat op niet veel meer plekken mondkapjes verplicht zijn. "Praktisch gezien is dit het beste wat we op korte termijn kunnen doen." Uit zijn onderzoek blijkt dat er bij mondkapjes weliswaar ruimtes zijn waaruit lucht ontsnapt, maar omdat men daarna de lucht weer door de stof inademt blijft een deel van de aerosolen wel degelijk in de stof hangen.

Opmerkelijk vindt hij bijvoorbeeld dat in cafés mondkapjes niet verplicht zijn, terwijl mensen dan hard meezingen met de muziek. Maar zangkoren mogen niet bijeenkomen. "Dat vind ik een vreemd contrast", zegt hij. Verdaasdonk denkt dat het schreeuwen om boven muziek uit te komen een van de redenen is waarom nu onder studenten de besmettingen zo stijgen.

Niezen juist niet in elleboog

Hij benadrukt wel dat mensen de kapjes correct moeten dragen. "Niet zoals ik zag bij de toeschouwers van de Tour de France, die het soms half op hadden". Zijn filmpjes van de luchtstromen rondom een mondkapje kunnen daarbij als voorlichtingsmateriaal werken.

Verdaasdonk toonde eerder ook al aan dat niezen in de elleboog juist geen goed idee is. Doordat je met kracht lucht in de kleine hoek van je elleboog niest, kaats je het juist verder de ruimte in. Toch is het nog steeds een basisadvies van het RIVM. In eerste instantie begreep de wetenschapper dat wel. "Je houdt je handen schoon en verspreidt het op die manier niet, maar inmiddels is dit wel een voortschrijdend inzicht te noemen, waar premier Rutte het zo vaak over heeft."