Mensen sterven in eenzaamheid en liggen soms weken dood in huis: 'Op het sociale vlak schieten we tekort'

De stad Utrecht treedt op tegen eenzaamheid. De afgelopen 2,5 jaar stierven in de stad 11 mensen die langer dan 2 weken eenzaam en alleen in huis lagen. Voor wethouder Maarten van Ooijen het moment voor actie.

De wethouder komt met een update van de Utrechtse Aanpak Eenzaamheid. Maar, zo stelt Van Ooijen, "het aantal eenzamen dat twee weken of langer alleen overleden in zijn of haar woning ligt terugbrengen naar 0 is niet realistisch."

'Krokodillentranen'

Togrul Cirakoglu is schoonmaker en komt in die hoedanigheid vaak bij de huizen van overledenen om de boel te reinigen. Het doet iets met zijn wereldbeeld. "Ik maak mee dat mensen nog spullen hebben liggen in het huis van de overledene. Dan komen die mensen met krokodillentranen aan de deur, maar zie je ze even later lachend met de buurt staan praten."

"Ik kom ook in woningen waar mensen in zwaar vervuilde toestand leven, maar waar dan toch alarm geslagen is. Als ik daar dan binnenkom en iemand normale menselijkheid toon, gewoon een gesprek aan ga, dan komen de tranen bij diegene en hoor je dat het isolement helemaal niet zelfgekozen is. In Nederland is dat echt wel een probleem. Als je alleen zit en je wijkt een beetje af van de norm dan is de kans op eenzaamheid groot", zegt Cirakoglu.

Schieten tekort op sociaal vlak

Maar over het algemeen komt de schoonmaker in panden waar iemand al weken dood ligt. "De eenzaamheid die je in zo'n woning voelt, en de verhalen die je hoort van buren, daar word je wel verdrietig van. We zijn in Nederland heel goed in het beeld creëren dat we een geweldige maatschappij hebben. Maar op het sociale vlak en hoe we voor elkaar zorgen schieten we in heel veel dingen tekort."

Wethouder Van Ooijen: "Waar je ook naar moet kijken, is naar heel veel mensen die alleen wonen. En de angst dat dit (eenzaam overlijden, red.) kan gebeuren. De emotionele angst dat dit je kan overkomen, dat valt niet uit te drukken in cijfers. Ik hoor dat soort verhalen vaak."

Supermarktmedewerkers trainen om eenzaamheid te herkennen

"Daarom is er nu ook de hernieuwde aanpak van eenzaamheid in Utrecht", zegt de wethouder. "Want die eenzaamheid zien we terug in alle wijken in de stad. We moeten daarmee aan de slag."

De wethouder wil dat niet alleen doen met het inzetten van professionals. "Belangrijk is dat eenzaamheid niet een probleem is dat op te lossen valt door alleen maar professionals. Het is een probleem dat je met elkaar moet aanpakken. Zo worden medewerkers van supermarkten getraind zodat ze eenzaamheid kunnen herkennen bij mensen. Ze kunnen dan bijvoorbeeld iemand koppelen aan een buurthuis."