radio LIVE
meer NPO start

Luchtvervuiling kost je in Amsterdam echt een jaar van je leven

Luchtvervuiling kost je in Amsterdam echt een jaar van je leven
Bron: ANP

Volgens de Amsterdamse wethouder Sharon Dijksma van Verkeer en Vervoer, Water en Luchtkwaliteit, leven Amsterdammers gemiddeld een jaar korter door de vuile lucht in de stad. Klopt dat?

De uitspraak deed Dijksma in Nieuwsuur naar aanleiding van het ambitieuze plan dat gemeente Amsterdam gisteren presenteerde. Als het aan het college van burgemeester en wethouders ligt, mogen vanaf 2030 voertuigen die op benzine of diesel rijden de stad niet meer in. Maar leven Amsterdammers dan echt een jaar korter door de vuile lucht in de stad?

Luisteren

Leven Amsterdammers echt een jaar korter door de vuile lucht in de stad?

Fijnstof, ozon en stikstofdioxide

De Gezondheidsraad heeft vorig jaar een advies geschreven voor de regering, over het behalen van gezondheidswinst door schonere lucht. In dat rapport staat dat luchtvervuiling in Nederland in 2014 naar schatting leidde tot 12.000 vroegtijdige sterfgevallen.

Woordvoerder van de Gezondheidsraad Eert Schoten licht dat cijfer toe: "Het is wetenschappelijk aangetoond dat luchtverontreiniging hart-en vaatziekten en longkanker kan veroorzaken, wat kan leiden tot sterfte. Daarnaast veroorzaakt luchtvervuiling ook allerlei langdurige ziektes als COPD en astma. Een ernstig probleem, wat we al heel lang kennen."

De Gezondheidsraad adviseerde de regering dan ook om vervuilende stoffen die worden uitgestoten, terug te dringen. Volgens Schoten zijn fijnstof, ozon en stikstofdioxide de grootste boosdoeners die een risico vormen voor onze gezondheid.

Lees ook

13 maanden

Een van die stoffen die Amsterdam uit de lucht probeert te halen is dus stikstofdioxide. Die wordt voornamelijk uitgestoten door wegverkeer. Toch is verkeer niet het enige dat vervuilt: ook industrie en houtvuur, stoten fijnstof en stikstofdioxide uit. Het RIVM heeft onderzoek gedaan naar de relatie tussen luchtvervuiling en levensduur. In 2015 publiceerden zij die resultaten. Daarbij werd gebruikt gemaakt van de gegevens van 7 miljoen mensen.

RIVM-onderzoeker Paul Fischer vertelt dat in dat onderzoek vastgesteld werd dat toentertijd mensen in Nederland 13 maanden minder leven door luchtverontreiniging. "Mensen in Nederland leven gemiddeld 4 maanden korter door luchtverontreiniging met stikstofdioxide, wat dus door auto's wordt uitgestoten. Daar komt nog een kortere levensduur van 9 maanden bij, wegens blootstelling aan fijnstof. 13 maanden dus."

'Deken van luchtverontreiniging'

Volgens Fischer leven zeker niet alleen Amsterdammers korter door luchtvervuiling, omdat luchtvervuiling niet alleen gaat om de uitstoot van auto's: "In Nederland hebben we te maken over een zogenoemde deken van luchtverontreiniging. Zeker als gaat om fijnstof."

De fijnstof is namelijk in heel Nederland te vinden, volgens Fischer. "Dat is redelijk gelijk verspreid. Kijken we naar dat andere stofje, de stikstofdioxide, dan zien we lokaal problemen die vooral voorkomen bij drukke verkeerspunten in de stad. Dus ook in een stad als Amsterdam spelen er meer problemen rondom stikstofdioxide. En dat is wel typisch een probleem van de grote steden."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Buigt lokale politiek in Berlicum voor boze inwoners die tegen azc zijn? 'Protest voelde intimiderend voor raadsleden'

In Berlicum werd afgelopen maand verhit gesproken over een mogelijk azc, met een intimiderend protest tijdens een raadsvergadering als kookpunt. Het plan lijkt hierna in de koelkast gezet: is de gemeenteraad gezwicht voor geweld? "Het is heel complex."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

'Overgebleven' stroom van trams en metro's ergens anders gebruiken om elektriciteitsnet te ontlasten? 'Deel van oplossing'

'Overgebleven' stroom van trams en metro's ergens anders gebruiken om elektriciteitsnet te ontlasten? 'Deel van oplossing'
Een metro-toestel van vervoersbedrijf RET
Bron: ANP

Om het overvolle stroomnetwerk te ontlasten, wordt gezocht naar creatieve oplossingen. Minister Sophie Hermans en staatssecretaris Chris Jansen sluiten vandaag een 'netcongestiedeal' met de ov-sector om netcongestie tegen te gaan.

Elektrische auto's, zonnepanelen, warmtepompen: ons stroomnetwerk is overvol. Netcongestie wordt dat genoemd.

File op het net

"We kunnen spreken van file op het elektriciteitsnet", zegt energieanalist Sanne de Boer van de Rabobank. "Vergelijk het met de de snelweg. Als iedereen tegelijk wil invoegen, dan kan dat niet."

"Hetzelfde gebeurt op het stroomnet. De afgelopen jaren heeft iedereen meer elektriciteit verbruikt, en vaker op hetzelfde moment. Dat past niet."

Deal met de ov-sector

Om deze zogenoemde netcongestie te bestrijden, is de komende 15 jaar een investering van 195 miljard euro nodig, volgens het Rijk. In de tussentijd wordt er gezocht naar creatieve oplossingen.

Minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei en staatssecretaris Chris Jansen van Openbaar Vervoer en Milieu sluiten daarom vandaag een 'netcongestiedeal' met de openbaar vervoerssector. Het idee is dat het openbaar vervoer gaat helpen om de druk op het elektriciteitsnet te verminderen.

Bekijk ook

Efficiënter gebruikmaken van infrastructuur

"Op deze manier kunnen we efficiënter gebruikmaken van de infrastructuur die er al is", legt De Boer uit. "Openbare vervoersbedrijven maken gebruik van hun eigen elektriciteitsnetten. Op sommige momenten zijn die kabels hard nodig, bijvoorbeeld in de ochtend- en avondspits", legt ze uit.

"Maar wanneer er minder openbaar vervoer rijdt, kunnen de kabels gebruikt worden om auto's of elektrische bussen op te laden. Hier hoef je dus geen extra kabels voor in de grond te leggen."

Idee op een bierviltje

Het Rotterdamse ov-bedrijf RET is al volop bezig met duurzaam gebruik van energie. "Naast het delen van ons stroomnet, hebben we nu ook een batterij in de buurt van de Erasmusbrug geplaatst", vertelt technicus Leo Vliegenthart van de RET.

"5 jaar geleden heb ik het idee op een bierviltje geschreven. Het woord 'netcongestie' bestond toen nog niet eens."

Bekijk ook

Batterij die werkt als powerbank

"Op het moment dat er een tram voorbij rijdt, en die remt, dan levert die tram energie terug aan de batterij. De batterij wordt op deze manier continu opgeladen en werkt kostenefficiënt", legt Vliegenthart uit. "De batterij fungeert als powerbank."

De opgeslagen stroom kan weer gebruikt worden om andere voertuigen op te laden. "Op deze manier proberen wij de 'file' op het stroomnet te omzeilen en dragen wij 20 tot 25 procent bij aan de laadsector van Rotterdam."

Alleen geschikt voor kleine hoeveelheden

Maar ondanks de voordelen van zo'n batterij blijft energieanalist De Boer sceptisch. "Batterijen zijn zeker functioneel", zegt ze. "Maar ze nemen ook veel ruimte in."

"Bovendien zijn batterijen alleen geschikt om kleine hoeveelheden energie voor korte tijd op te slaan", vervolgt ze. "Helaas kunnen we de overtollige zonnestroom van de zomer niet bewaren tot aan de winter."

Bekijk ook

Klein deel van de oplossing

Volgens De Boer is het getekende convenant tussen het Rijk en de ov-sector niet de hele oplossing voor netcongestie. "We moeten niet verwachten dat we hierdoor uit de problemen zijn. Het is ook nodig om de netten te verzwaren, maar dit kost veel tijd en geld."

"Slimmer gebruikmaken van de infrastructuur die we hebben, is een 'no-brainer'. Maar het blijft een klein deel van de oplossing."

'Overgebleven' stroom van trams en metro's ergens anders gebruiken om elektriciteitsnet te ontlasten? 'Deel van oplossing'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant