Soms gaat het om een jas, soms om grotere problemen: hoe 'brugfunctionaris' Lizzy tientallen arme gezinnen helpt op school in Den Haag

Als het om armoede en kansengelijkheid gaat, is de basisschool de plek om de problemen aan te pakken. Daarom zijn in de armste wijken speciale maatschappelijk werkers actief, die een brug slaan tussen school en ouders. "Om nét dat stapje verder te gaan."

Lizzy in den Haak is een van deze zogenoemde 'brugfunctionarissen' en werkt nu een jaar op de P. Oosterleeschool in de Haagse Moerwijk, een van de armste wijken in Nederland. Ze is daar hard nodig, want de sociale problemen binnen een gezin nemen de kinderen mee de klas in.

'Niet oordelen, maar helpen'

Elke dag verwelkomt Lizzy de 350 leerlingen van de basisschool bij de deur. "Ik kijk naar ouders. Ik kijk naar kinderen. Ik kijk naar gezinnen", vertelt ze. "Maar wat ik vooral met dat moment op het plein probeer, is om echt in contact te komen met iedere ouder."

Armoede is het grootste probleem van ouders, hoort de brugfunctionaris uit hun verhalen. "We hebben gezinnen die niet voor ieder kind een bed hebben. Daarom kom ik zo graag thuis. Niet om te oordelen, maar om te zeggen: 'Luister, ik zie het. Kan ik helpen?'"

Jas zoeken voor leerlingen

Lizzy probeert gezinnen zoveel mogelijk te helpen bij het regelen zaken. Daarnaast organiseert de basisschool tien keer per jaar een 'weggeeftafel', waar ouders met een kleine portemonnee gratis kleding en speelgoed kunnen halen. De spullen worden gedoneerd door mensen die iets kunnen missen.

"Dan heb je vaak wel gesprekken van: 'Joh, ik heb geen winterjas, ik heb geen zomerjas'", vertelt de brugfunctionaris. "Kleine zorgen, zoals een nieuwe jas, kan je vaak nog wel met connecties oplossen." Dat is haar volgens allemaal nog wel te doen: "Waar het echt knelt, is bij grotere problemen."

Lizzy was ook 'toeslagenouder'

Zo wonen er in Moerwijk veel 'toeslagenouders'. Lizzy is zelf ook gedupeerd geweest in het schandaal. "Dat doet iets met je vertrouwen en je vertrouwen in het hele systeem", weet ze uit ervaring. "Hierdoor kan ik oprecht zeggen: 'Ik begrijp jouw angst, ik begrijp ook het stukje schaamte. En ik begrijp ook dat je denkt: voor hetzelfde geld halen ze mijn kind weg.'"

Een van de ouders waar Lizzy als brugfunctionaris goed contact mee heeft, is Rabia. De moeder van twee zoontjes leefde jarenlang in een sociaal isolement. Ze is geboren in Marokko, trouwde en kwam 7 jaar geleden naar Marokko. "Mijn man wilde dat ik thuis bleef. Ik mocht geen contact met mensen hebben", vertelt ze.

Praten over de opvoeding

Rabia scheidde 3 jaar geleden uiteindelijk van haar man. Toen haar kinderen naar school gingen, kwam ze in contact met de juffen en later met Lizzy. Inmiddels gaat de moeder zelf 4 dagen per week naar school om Nederlands te leren. Ook heeft ze vrienden gemaakt in de buurt.

Met Lizzy praat de moeder over de opvoeding van haar twee jongens. "Ik ga niet vertellen hoe iemand zijn of haar kind moet opvoeden", zegt de brugfunctionaris daarover. "Maar het is soms wel fijn om het erover te kunnen", legt ze uit. "Om uit te leggen dat het gewoon belangrijk is om consequent te zijn. Dat als het 'nee' is, dat niet 'ja' wordt na twee keer vragen."

'We kunnen niet meer zonder'

Ook schooldirecteur Mariska Wubben ziet hoe belangrijk dit soort extra contact is. Ze kan inmiddels niet meer zonder brugfunctionaris: "Zij slaat echt de brug tussen mij als directeur en ouders om op het sociale vlak veel meer neer te kunnen zetten."

De brugfunctionaris gaat door waar het voor haar als schooldirecteur stokt, legt Wubben uit. "Zij kan nét dat stapje verder gaan, naar de mensen thuis gaan. Zij brengt ouders bij loketten als de opvoedondersteuning of de schuldsanering."

Gratis ontbijt, maar hoe lang?

Naast hulp van de brugfunctionaris kunnen ouders die het nodig hebben ook een gratis ontbijtpakket afhalen in het wijkcentrum naast de school. De helft van de leerlingen maakt hier gebruik van. De Tweede Kamer besloot vorige maand alleen dat het nieuwe kabinet geen geld meer hoeft vrij te maken hiervoor.

Wubben vindt het besluit onbegrijpelijk. "Alles is net opgezet en dan wordt er even in de Kamer met een stemming besloten van 'oh, maar dat willen we allemaal niet meer'", reageert ze gefrustreerd. "Dan denk ik: ja, maar hoe kan het waar zijn? Want wij merken het verschil als kinderen gegeten hebben 's ochtends. We merken het enorm."

'Gek van korte subsidies'

Sowieso wordt de schooldirecteur 'gek' van alle kortdurende subsidies. "Ik heb vorig jaar geteld: toen heb ik veertig kortdurende subsidies moeten aanvragen." Al 'moet' het niet, voegt ze daaraan toe. "Als ik het niet doe, dan krijg ik het geld niet, dus het is een keuze. Maar het is ontzettend irritant en ingewikkeld als sommige subsidies na een jaar direct weer stoppen."

Wubben eist daarom dat het nieuwe kabinet zich committeert om samen met scholen de problemen écht aan te pakken. "Alle partijen hadden kansengelijkheid in hun verkiezingsprogramma staan, maar we zien het bijna niet terugkomen in de plannen", zegt ze. "Als je nu geen visie durft neer te zetten als nieuw kabinet, hoe gaan we dan straks beginnen?"