radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Leven Palestijnen op Westelijke Jordaanoever verslechterde afgelopen jaar aanzienlijk: 'Oplossing moet uit Europa komen'

Leven Palestijnen op Westelijke Jordaanoever verslechterde afgelopen jaar aanzienlijk: 'Oplossing moet uit Europa komen'
Rita Natsheh (links) en Tamara Tamimi
Bron: EenVandaag

De situatie van de Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever is na een jaar oorlog tussen Israël en Hamas alleen maar verslechterd. Hoop op hulp van de internationale gemeenschap hebben ze niet meer, vertellen de Palestijnse Rita Natsheh en Tamari Tamimi.

De bewegingsvrijheid van Palestijnen op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever wordt steeds verder ingeperkt. Het lukt veel mensen in het gebied niet eens meer om naar het werk te gaan.

Constante dreiging

Het gaat er niet goed met de economie, de prijzen blijven stijgen. En ondertussen is er de constante dreiging van geweld. Van een inval van het Israëlische leger. Of van Israëlische kolonisten.

En dan is er de oorlog in Gaza. "De hele wereld kijkt toe hoe er genocide wordt gepleegd", zegt de Palestijnse ondernemer en politica Rita Natsheh vanuit Oost-Jeruzalem. "Er worden burgers gedood zonder dat er ook maar enige regel of beperking door Israël gerespecteerd wordt."

'Niemand heeft ingegrepen'

Dat het zo zou lopen, voorspelde politicoloog Tamara Tamimi al een jaar geleden, toen EenVandaag haar sprak in haar woonplaats Oost-Jeruzalem. Het maakt haar woest.

"Mijn bloed wordt vergoten, mijn leven wordt verpest, zodat er een Joodse staat gesticht kan worden op mijn kosten. We hebben het allemaal live gestreamd zien worden, en niemand heeft ingegrepen", zegt Tamimi.

Rita Natsheh en Tamara Tamimi vertellen over het leven op de Westelijke Jordaanover, een jaar na de aanslagen op 7 oktober
Rita Natsheh en Tamara Tamimi vertellen over het leven op de Westelijke Jordaanover, een jaar na de aanslagen op 7 oktober

'Onmogelijk weer op te bouwen'

Volgens Natsheh heeft Israël het afgelopen jaar 'zijn ware gezicht laten zien'. "Het gaat ze niet om Hamas. Ze bombarderen Gaza tot moes, zodat het onmogelijk is om het ooit nog op te bouwen."

De politica is ervan overtuigd dat Israël de Gazastrook opnieuw wil bezetten, om zo 'de volledige controle te houden'.

Duizenden mensen opgepakt

Het extreme geweld dat in Gaza plaatsvindt, is Natsheh in Oost-Jeruzalem en Tamimi in Ramallah bespaard gebleven. Maar dat betekent niet dat ze in rust en veiligheid leven. Er vonden het afgelopen jaar honderden acties van de Israëlische politie en het leger plaats op de Westelijke Jordaanoever.

Volgens Rita zijn er duizenden mensen opgepakt. Velen zitten nog steeds vast, zonder enige vorm van proces. "Een 'verkeerde' Facebookpost kan al reden zijn om je op te pakken."

Dorpsgenoot neergeschoten

Israëlische kolonisten onteigenen nog altijd met geweld land van Palestijnen, en worden daarbij beschermd door het Israëlische leger. Dat leidt regelmatig tot geweld.

Tamimi's moeder en zus merken dat dagelijks, vertelt de politicoloog. Zij wonen op het platteland naast een illegale nederzetting. Een paar weken geleden werd een dorpsgenoot neergeschoten door kolonisten, zonder duidelijke reden.

Bekijk ook

Economie ligt plat

Ook de economische situatie op de Westelijke Jordaanoever is sinds 7 oktober vorig jaar flink verslechterd. Voor die tijd brachten toeristen nog wat geld in het laatje, en konden Palestijnen nog in Israël werken en geld verdienen.

Die inkomsten zijn allemaal opgedroogd. De Palestijnse economie ligt volledig op zijn gat.

Hoop vervlogen

Waar Natsheh en Tamimi een jaar geleden nog wat hoop koesterden, is die nu volledig vervlogen. Volgens Tamimi hebben de Palestijnen onterecht hun hoop gevestigd op het Westen. Amerika en Europa hebben de Palestijnen laten vallen, vindt ze.

"Onze natuurlijke bondgenoten zijn de Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse landen. Zij weten wat het betekent om gekoloniseerd te worden, zij weten wat etnische zuiveringen zijn, zij kennen apartheid. Zij hebben het allemaal meegemaakt."

De rekening van Europa

Natsheh deelt die analyse. "Ik heb het gevoel dat wij de rekening betalen voor het Europese antisemitisme van de vorige eeuw. Wij moeten plaats maken voor Joden die zijn gevlucht voor Jodenhaat in Europa."

Antisemitisme, stelt Tamara, is niet ontstaan in het Midden-Oosten, maar daar betalen ze er wel de rekening voor. "Het zionistische, koloniale project van de staat Israël was een reactie op Europees antisemitisme: de Holocaust."

Bekijk ook

Iedereens menselijkheid accepteren

Het begin van een oplossing voor het conflict moet dan ook uit Europa komen, zegt Rita. "Kunnen jullie de Jodenhaat stoppen? Kunnen jullie ze niet accepteren als gewone burgers? Zodat ze niet hoeven te vluchten naar Israël?"

"Dan hoeft er geen Palestijns bloed meer te vloeien. Dit conflict eindigt pas als alle mensen geaccepteerd worden als mens. En als de rechten van alle mensen geaccepteerd worden, of ze nou moslim, christelijk of joods zijn."

Hoe de druk op Israël toeneemt (maar niks lijkt te veranderen)

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Teruggestuurde asielzoekers duiken onder om later alsnog in Nederland asiel aan te vragen: 'Hier heb ik mensen die me kunnen helpen'

Teruggestuurde asielzoekers duiken onder om later alsnog in Nederland asiel aan te vragen: 'Hier heb ik mensen die me kunnen helpen'
Asielzoeker Muhammad is tot zijn opluchting toch nog in de Nederlandse asielprocedure gekomen
Bron: EenVandaag

Asielzoekers die in een ander Europees land zijn aangekomen, mogen hier worden geweigerd door de IND. Als ze na anderhalf jaar niet zijn teruggestuurd, mogen ze blijven. "Er zijn in ons land heel veel mensen die deze mensen helpen onderduiken."

Mohammad uit Iran is opgelucht. Hij heeft van zijn advocaat te horen gekregen dat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) zijn asielprocedure in behandeling heeft genomen. Hij is een politieke vluchteling en loopt gevaar in zijn geboorteland. Hij moest volgens de Dublinverordening een asielaanvraag eigenlijk in Kroatië afwachten.

'Ik wilde niet terug naar Kroatië'

Daar werd hij, voordat hij bijna twee jaar geleden in Nederland aankwam, door de Kroatische politie opgepakt en voor het eerst geïdentificeerd. Toen hij vervolgens naar Nederland doorreisde en bij de IND asiel aanvroeg, kreeg hij daar te horen dat ze zijn aanvraag niet in behandeling zouden nemen.

"Ik moest terug naar Kroatië", vertelt Mohammad. "Daar zouden ze mijn asielaanvraag in behandeling nemen. Maar ik wilde niet terug naar Kroatië. Ik heb hier in Nederland familie wonen en ben nierpatiënt. Hier heb ik mensen die mij kunnen helpen, in Kroatië niet."

Bekijk ook

Dublinverordening

De Dublinverordening bepaalt dat het land waar een vreemdeling Europa binnenkomt, verantwoordelijk is voor de behandeling van zijn of haar asielverzoek. Deze regels werden in 2003 ingevoerd om te voorkomen dat asielzoekers Europa rondreizen om in verschillende lidstaten een procedure te beginnen, maar ook om te zorgen dat niet ieder land zijn handen van een zaak af kan trekken.

Zodra iemand in Nederland asiel aanvraagt, wordt in verschillende databases gecontroleerd of diegene eerder in een andere EU-lidstaat is geweest. Als dat zo is gaat de IND niet verder met de asielprocedure. Nederland verzoekt de andere lidstaat dan om de asielzoeker terug te nemen: dat is een Dublinclaim.

Lastig in de praktijk

Vervolgens heeft de andere lidstaat twee maanden om op dat verzoek in te gaan. Is er na die periode nog geen reactie, dan geldt: wie zwijgt, stemt toe. De asielzoeker kan dan worden overgedragen.

Dat is de bedoeling, zegt universitair docent migratierecht Mark Klaassen, maar de praktijk is vaak anders. "De Dublinverordening werkt tussen lidstaten, en de effectiviteit hangt dus af van de bereidwilligheid van de verschillende landen. In de praktijk komt er van de Dublinregels niet veel terecht, omdat het andere land niet meewerkt, of omdat de asielzoeker niet meewerkt."

Bekijk ook

1 op 6 Dublinclaims ingewilligd

Dat blijkt ook uit cijfers die EenVandaag bij de IND heeft opgevraagd. Slechts 1 op de 6 Dublinclaims die Nederland in de afgelopen vijf jaar heeft gedaan, heeft geleid tot overdracht van een asielzoeker naar een ander land.

Het valt op dat er tussen de verschillende lidstaten grote verschillen zijn in bereidwilligheid. Zo neemt Duitsland asielzoekers bij bijna de helft van de claims daadwerkelijk terug, terwijl Italië nauwelijks op dit soort verzoeken reageert. In de afgelopen drie jaar is geen enkele asielzoeker vanuit Nederland teruggestuurd naar Italië, ondanks de ruim 4.000 verzoeken die er zijn gedaan.

Termijn van anderhalf jaar

Daar kunnen asielzoekers gebruik van maken. 'Dublin' houdt een land namelijk niet voor eeuwig verantwoordelijk voor de opvang: als iemand na achttien maanden niet is overgedragen aan de verantwoordelijke lidstaat, verloopt de claim en kan een hij of zij alsnog ergens anders een asielprocedure beginnen.

Klaassen: "Je ziet in de cijfers vaak staan: 'met onbekende bestemming vertrokken.' Dat zijn mensen die uit de asielzoekerscentra zijn vertrokken en uit het zicht van de overheid zijn geraakt. In de Dublinverordening staat dat na 18 maanden de Dublinclaim vervalt. Als iemand dan nog niet naar het land van aankomst is teruggestuurd, kan Nederland niet langer iemand weigeren, en wordt dan alsnog verantwoordelijk voor de asielprocedure."

info

Nieuw Europees migratiepact

Het EU-Asiel en Migratiepact bevat regels voor een nieuw Europees asielsysteem en treedt in 2026 in werking. De nieuwe Verordening over asiel- en migratiebeheer bevat regels over de verantwoordelijkheidstoedeling voor de behandeling van asielverzoeken over de EU-lidstaten en een solidariteitsmechanisme. Een belangrijk doel van deze regels is om de solidariteit tussen lidstaten bij de verdeling van asielverzoeken minder vrijblijvend te maken. De termijn waarmee een Dublinclaim dan zal vervallen wordt drie jaar, in plaats van anderhalf jaar.

Bekijk ook

Asielzoekers duiken onder

Volgens asieladvocaat Sonya Taheri weten veel asielzoekers precies hoe dat werkt, en anticiperen ze er ook op. "Ze hebben een paar maanden om een netwerk op te bouwen. Dan vertel ik ze op een zeker moment: het is nu het moment om uit het centrum te vertrekken. Dan duiken ze onder."

"Er zijn veel mensen in Nederland die deze groep willen helpen, omdat ze begrijpen dat ze hier willen blijven", ziet Taheri. "Omdat ze hier familie hebben, of omdat de landen waar ze naar terug moeten veel slechtere omstandigheden hebben."

Organisaties helpen 'Dubliners'

EenVandaag sprak meerdere kerkelijke organisaties die deze 'Dubliners' helpen. Geen van de organisaties wil hiermee in de publiciteit treden. Ze geven aan kwetsbare asielzoekers te helpen om die achttien maanden door te komen, en zo te voorkomen dat ze op straat moeten zwerven.

Ook de gemeente Amsterdam helpt deze groep in hun opvang voor ongedocumenteerden. "We willen voorkomen dat kwetsbare mensen op straat moeten slapen, want dat is het alternatief", zegt verantwoordelijk wethouder Rutger Groot Wassink. "Dat vinden wij voor die mensen onwenselijk, en het zorgt uiteindelijk voor meer overlast voor de stad."

Bekijk ook

Drie jaar ook overbruggen

Groot Wassink maakt zich zorgen over de nieuwe regels die volgend jaar zomer van kracht gaan. Dan wordt de termijn voordat een Dublinclaim vervalt drie jaar in plaats van achttien maanden. "Dat zal betekenen dat mensen nog langer in de illegaliteit moeten leven, met alle gevolgen van dien. Wij zien als gemeente in de praktijk wat het gevolg is van regels die niet goed werken."

Asieladvocaat Taheri maakt zich er geen zorgen om dat asielzoekers die hier willen blijven met een Dublinclaim die drie jaar niet zullen weten te overbruggen. "Er zijn hele Facebookgroepen waarin mensen in het geheim mensen tijdelijk opvangen. Het zal misschien net wat lastiger worden, maar mensen laten zich niet zo gemakkelijk afschrikken als ze duidelijk hun toekomst in Nederland voor zich zien."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Zorgen om gezondheid in Lochem door plan voor lelieteelt: een van de meest bespoten gewassen

De teelt van lelies op landbouwgrond in het Gelderse Lochem veroorzaakt grote onrust. Bewoners zijn bang dat de bestrijdingsmiddelen die daarbij gebruikt worden, schadelijk zijn voor hun gezondheid. Omwonenden hopen dat de teelt verboden wordt.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant