meer NPO start
  1. Homepage
  2. Lagere inkomens met handen in het haar: 4 op 10 verwachten rekeningen niet te kunnen betalen

Lagere inkomens met handen in het haar: 4 op 10 verwachten rekeningen niet te kunnen betalen

  1. 19-09-2022 06:00
  2. Auteur: Jeroen Kester
Lagere inkomens met handen in het haar: 4 op 10 verwachten rekeningen niet te kunnen betalen
Bron: ANP

Een grote meerderheid heeft zorgen over zijn koopkracht de komende maanden. Terwijl de prijzen blijven stijgen, komt overheidshulp vooral pas in 2023 op gang. Een flinke groep lagere inkomens (42 procent) verwacht rekeningen straks niet te kunnen betalen.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag in aanloop naar Prinsjesdag. Het kabinet presenteert morgen traditiegetrouw haar plannen voor 2023, maar veel mensen verwachten dit najaar al in de problemen te komen.

Betalingsproblemen

Bijna tweederde (63 procent) maakt zich zorgen over de eigen koopkracht in de wintermaanden. Een kwart (26 procent) verwacht zelfs één of meerdere rekeningen in de komende maanden niet meer te kunnen betalen. Vooral lagere inkomens zijn pessimistisch. Van hen maakt 70 procent zich zorgen over hun koopkracht en verwacht 42 procent betalingsproblemen te krijgen.

Verwachtingen betalingsproblemen komend half jaar

Vooral het vooruitzicht dat de verwarming op een gegeven moment weer aan zal moeten, stemt veel mensen pessimistisch. Maar liefst een derde van alle ondervraagden (33 procent) denkt het komende half jaar in de knel te komen met de energierekening. Dat zijn vooral lagere inkomens (48 procent), maar ook drie op de tien mensen met een middeninkomen (33 procent) denken dat.

Met welke rekeningen verwacht men problemen?

Schaamte voor geldproblemen

Een grotere groep verwacht het komende halfjaar dus financieel in de knel te komen. Bij mensen die het zwaar hebben, heerst ook nog eens een flink gevoel van schaamte. 60% van de mensen die nu niet rond kan komen, geneert zich voor zijn financiële positie. Hier zitten veel mensen bij die heel snel in koopkracht achteruit zijn gegaan en niet gewend zijn om in deze positie te zitten: "Het is toch te gek voor woorden dat een inkomen waar ik vorig jaar redelijk van rond kon komen nu in de verste verte niet toereikend is", schrijft iemand daarover.

Schaamte over financiën

Ook vertellen veel mensen dat ze naar hun omgeving zolang mogelijk de schijn op willen houden over hun positie: "Het hebben van geldzorgen is al erg genoeg. Ik zit echt aan de bodem, maar naar de buitenwereld doe ik alsof er niks aan de hand is. Toch een stuk trots denk ik."

Geen hulp zoeken

Dat gevoel van schaamte zorgt er deels voor dat lang niet iedereen in een penibele financiële positie hulp gaat zoeken als dat nodig is. Vooral hulp uit eigen kring is taboe. Slechts een klein deel klopt dan aan bij buren (5 procent), werkgever (10 procent), vrienden (11 procent) of familie (34 procent).

Een stuk meer van hen zou hun gemeente (49 procent), de landelijke overheid (47 procent) of hun energiebedrijf (43 procent) om hulp vragen. Iemand schrijft: "Ik vind het vreselijk om om hulp te vragen, maar als het moet dan moet het. Ik weet nog niet wat de landelijke overheid kan bieden, maar als ze iets hebben ga ik daar achteraan."

'Nu hulp nodig'

Het kabinet komt met miljarden aan plannen om de koopkrachtklap van mensen op te vangen, maar kan die voor het grootste deel naar eigen zeggen niet eerder dan in 2023 in laten gaan. De tot nu toe aangekondigde maatregelen kunnen stuk voor stuk rekenen op steun van de meesten, maar over de timing klinkt kritiek.

"Mijn energierekening is in een half jaar gestegen van 120 naar 725 euro. Als dit de komende maanden door blijft stijgen, heb ik nu hulp nodig", schrijft iemand. Een meerderheid noemt het pakket mede door die timing onvoldoende om lagere en middeninkomens te compenseren.

Hardste klappen voor lagere inkomens

Zelfs met de lopende miljardenhulp in 2023 zijn mensen allerminst positief over volgend jaar. De helft (52 procent) verwacht er ondanks de miljardensteun in 2023 op achteruit te gaan.

Wederom zijn het vooral de lagere inkomens die de hardste klappen vrezen: 61 procent denkt in 2023 nog minder te besteden hebben dan nu.

Bekijk ook

Minder blij met leven

Uit het onderzoek van EenVandaag blijkt verder dat de huidige crisistijd niet alleen welvaart aantast, maar ook het welzijn. Vooral van de lagere inkomens is een flinke groep ontevreden met diverse aspecten van hun leven.

Een meerderheid (60 procent) is ongelukkig met zijn inkomen. Ruim een derde niet te spreken over zijn mentale en fysieke gezondheid. En bijna de helft (47 procent) is ontevreden met zijn toekomst in Nederland.

Vervelender dan de coronajaren

Onvoorziene gebeurtenissen in de persoonlijke sfeer zijn extra vervelend nu de prijzen stijgen, zoals voor deze alleenstaande moeder: "Door een scheiding zit ik nu een dure huurwoning. Ik kom helaas nergens voor in aanmerking en red het zo langzamerhand niet meer, ik merk dat mijn mentale gezondheid achteruit gaat vanwege alle zorgen."

Een ander maakt een pijnlijke vergelijking: "Deze crisistijd voelt nog vervelender dan de coronajaren. Iedereen kan weer leuke dingen doen, maar voor mij is alles waar ik plezier uit haal onbetaalbaar geworden."

Bekijk ook

info

Over dit onderzoek

Het onderzoek is gehouden op 14 tot en met 16 september 2022. Aan het onderzoek deden 24.123 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee, waaronder 6.453 mensen met een lager dan modaal inkomen. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Het Opiniepanel bestaat uit 80.000 leden.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Corruptieschandaal met Huawei in Europees Parlement: dit weten we er nu over

  1. 14-03-2025 18:41
  2. Buitenland

Het Chinese techbedrijf Huawei is in opspraak geraakt door betrokkenheid bij een nieuw corruptieschandaal. Lobbyisten van Huawei zouden Europarlementariërs hebben omgekocht. De politie heeft inmiddels huiszoekingen gedaan en meerdere personen aangehouden.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nederlandse bouwbedrijven zijn getreuzel in stikstofcrisis zat: 'Iedereen staat in de wachtstand'

  1. 14-03-2025 17:57
  2. Klimaat en energie
  3. Auteur: Petra Gaffke
Nederlandse bouwbedrijven zijn getreuzel in stikstofcrisis zat: 'Iedereen staat in de wachtstand'
Woningen in aanbouw in een woonwijk.
Bron: ANP

De stikstofaanpak van het oude kabinet is afgeschaft, maar nieuw, duidelijk beleid ontbreekt tot nu toe. Hoe nu verder? Dat vraagt onder meer branchevereniging Bouwend Nederland zich af. Minister Keijzer zet vooral in op juridische aanpassingen.

Een paar jaar geleden heeft dertiger Jan-Pieter van Laar het bouwbedrijf van zijn vader en oom overgenomen. "Het is echt een familiebedrijf, ondertussen al in de vierde generatie. We hebben 25 man in dienst en doen aan nieuwbouw, verbouwingen, renovaties, echt van alles. In 2031 hopen we het honderdjarige bestaan van het bedrijf te kunnen vieren."

'Iedereen staat in de wachtstand'

Maar de jonge ondernemer uit Wapenveld heeft zorgen. De impasse in de stikstofcrisis zorgt er volgens brancheorganisatie Bouwend Nederland voor dat zo'n 30 procent van alle nieuwbouwprojecten op de tocht komen te staan. En dat merkt ook Van Laar.

"Iedereen staat in de wachtstand. Hoe moeten we omgaan met de stikstofregels, wat kan nog wel, wat niet? De gemeente rondt geen bestemmingsplannen meer af, wij krijgen geen vergunningen meer. Ook niet voor projecten waarbij we totaal geen problemen hadden verwacht."

240.000 woningen kunnen niet gebouwd worden

Bouwend Nederland maakt zich al jaren zorgen over het gebrek aan daadkracht om de stikstofcrisis aan te pakken. "We hebben nu in kaart gebracht welke Natura 2000-gebieden er slecht aan toe zijn door stikstof. En deze informatie combineerden we met de concrete woningbouwplannen in Nederland", vertelt Jelmer Alberts, directeur belangenbehartiging van Bouwend Nederland.

"Dan zie je op die kaart hoe ontzettend veel van deze bouwprojecten te dicht bij stikstofgevoelige natuur liggen", gaat Alberts verder. "Doordat het stikstofprobleem niet wordt opgelost krijgen deze projecten geen vergunning. Tot 2030 gaat het om maar liefst 244.000 woningen die hierdoor niet gebouwd kunnen worden. Dat is echt heel erg schrikken. We wisten al dat de impact van stikstof op de woningbouw en infrastructuur groot was, maar niet dat het er zo dramatisch uitziet."

Bekijk ook

'Met geitenpaadjes niet meer op te lossen'

De brancheorganisatie wil dat het kabinet eindelijk met een doortastend plan komt. "We weten alles al, alle data zijn bekend, met geitenpaadjes valt dit niet meer op te lossen", zegt Alberts. "We stormen nu recht op een betonnen muur af."

"De stikstofuitstoot moet omlaag, de betrokken ministeries moeten nu met een plan komen", benadrukt de woordvoerder van Bouwend Nederland. "En elke sector moet zijn eigen 'fair share' pakken."

'Zitten met de gebakken peren'

"Iedereen is nu aan zet, ook de bouw", vindt ook bouwondernemer De Laar. "Maar onze sector heeft feitelijk heel weinig stikstofuitstoot, en toch zitten wij nu wel met de gebakken peren. Heel Nederland heeft hierdoor een probleem."

In Nederland is de landbouw, en dan met name de intensieve veehouderij, veruit de grootste bron van stikstofuitstoot, vooral in de vorm van ammoniak. Daarnaast dragen wegverkeer, scheepvaart, luchtvaart en de industrie bij aan de stikstofcrisis. En in beperkte mate draagt ook de bouw zelf bij aan het probleem.

'Kabinet moet eruit komen'

In januari bepaalde de rechtbank in Den Haag opnieuw dat de Nederlandse overheid meer moet doen om schade aan de natuur door stikstof te voorkomen.

Bouwend Nederland snapt het vonnis: "De enige manier om echt uit deze crisis te komen is structurele uitstootvermindering", zegt Alberts. "Ik hoop echt dat dit kabinet eruit komt. Het moet gewoon opgelost worden."

Bekijk ook

'Ik wil de 100 jaar met ons bedrijf halen'

"Met alleen de kleine projectjes halen we het niet", laat de bezorgde Van Laar weten. "We stoppen zo veel werk in de grotere plannen en projecten. Het wordt nu echt tijd dat we uit de wachtstand mogen komen en weer mogen bouwen."

Ondanks alle zorgen blijft Van Laar optimistisch: "Ik wil de 100 jaar met ons bedrijf halen. Bouwen is mij met de paplepel ingegoten, ik vind dit werk zo leuk. En ik kan ook helemaal niets anders."

Minister: 'Rekenkundige grens voor stikstofuitstoot aanpassen'

"We willen iets doen aan de juridische werkelijkheid die we met z'n allen hebben gemaakt", reageert minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening op de nieuwe cijfers van Bouwend Nederland. "En er moeten maatregelen worden genomen om de stikstofuitstoot omlaag te brengen."

"Heel veel huizen kunnen er gelukkig wél gebouwd worden. En we willen de rekenkundige ondergrens aanpassen, dan kan weer meer."

Bekijk ook

Nederlandse bouwbedrijven zijn getreuzel in stikstofcrisis zat. "Alle data, alles is bekend. Waarom gebeurt er niets?"

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant