tv LIVE radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Klanten van minderjarige prostituees amper vervolgd: 'We mogen ons hier niet bij neerleggen'

Klanten van minderjarige prostituees amper vervolgd: 'We mogen ons hier niet bij neerleggen'
Beeld ter illustratie
Bron: ANP

Van de verscherpte aanpak om klanten van minderjarige prostituees voor de rechter te brengen, komt in de praktijk weinig terecht. In 2015 kwamen er tientallen zaken voor de rechter. Inmiddels worden gemiddeld nog geen tien klanten per jaar veroordeeld.

Dat blijkt uit cijfers die EenVandaag bij de Raad voor de Rechtspraak heeft opgevraagd. Komende maandag staat een voormalig officier van justitie voor de rechter voor betaalde ontucht met een minderjarige jongen. Het is een van de weinige zaken tegen klanten van jeugdprostitutie.

Strengere aanpak

Na de Valkenburgse zedenzaak, die veel stof deed opwaaien, startte het Openbaar Ministerie in 2015 een strengere aanpak van klanten van minderjarige prostituees. Wie opgepakt werd voor betaalde seks met een minderjarige, kon vanaf dat jaar rekenen op een onvoorwaardelijke celstraf en geen taakstraf, zoals eerder het geval was. Het OM zou actief werk gaan maken van het vervolgen van klanten die betaalden voor seks met een minderjarige.

De Valkenburgse zedenzaak rond de 16-jarige Kimberly, die vanuit een hotel betaalde seks had, diende als voorbeeld. Naast haar pooier spoorde de politie tientallen klanten op. Zij konden zich melden, of zouden worden opgehaald.

Lees ook

'Als er geen klant is, is er geen prostitutie'

Die druk werd twee klanten teveel, zij pleegden zelfmoord. "Heel heftig", zegt de advocaat van het meisje, Nino Pennino, daarover. Al gaat de oproep zelf volgens hem niet ver. "De groep was aanzienlijk", vertelt hij. "De insteek van de officier van justitie, die door ons ook werd gesteund, was dat als je de klant aanpakt, je daarmee het probleem tackelt. Als er geen klant is, is er geen prostitutie."

In de Valkenburgse zedenzaak zeiden de mannen stuk voor stuk dat ze niet wisten dat Kimberly minderjarig was. "Ik ken haar en ik heb haar gezien", zegt Pennino. "Dit meisje was absoluut niet te verwarren met iemand die meerderjarig was." Er waren volgens hem genoeg momenten waarop de mannen argwaan konden krijgen, maar slechts één van hen heeft het willen checken en is vertrokken. "De rest heeft het niet gevraagd, niet gecheckt en kennelijk voor lief genomen dat ze minderjarig was."

info

Nooit meer zoveel als in het Valkenburg-jaar

In het jaar dat de Valkenburgse zedenzaak speelde, kwamen 43 klanten die betaalde seks hadden met een minderjarige voor de rechter. Uiteindelijk werden daarvan 38 zaken bewezen en werd er een straf opgelegd. In 2016 kwamen er 32 voor en werden 27 klanten veroordeeld.

De jaren erna zet de daling in: in 2017 kwamen 17 zaken voor de rechter en werden er 14 veroordeeld. In 2018 kwamen 8 zaken voor en werden 7 personen veroordeeld. In 2019 kwamen 10 zaken voor, met de helft een veroordeling en vorig jaar kwamen er 17 voor de strafrechter, met 13 veroordelingen als gevolg. Gemiddeld gaat het de laatste jaren om nog geen 10 veroordelingen per jaar.

'Redelijk teleurstellend'

De 23 klanten in de zaak van Kimberley komen er vrijwel allemaal vanaf met een dag (of twee) cel en een taakstraf. "Dat was redelijk teleurstellend", blikt Pennino terug. "Op het moment dat je als man in een thuissituatie met vrouw en kinderen zit en je moet 2 weken in hechtenis, dan kun je het niet meer uitleggen", vertelt hij. "Dat moeilijker thuis kunnen uitleggen, is een factor die iemand weerhoudt van z'n gedrag."

Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld Tegen Kinderen, Herman Bolhaar, ziet de cijfers ook. "Dat betekent eigenlijk dat de oproep moet zijn: hier kunnen we ons niet bij neerleggen we moeten doorgaan", zegt hij. "En dat betekent ook dat je de klanten serieus moet laten merken dat ze dit niet moeten doen."

Lees ook

'Aandacht terecht naar de klant'

Onlangs is een wet aangenomen die het klanten van uitgebuite prostituees strafbaar stelt. Uit onderzoek van Marijke Malsch, hoogleraar bij de Open Universiteit en senior onderzoeker bij het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR), blijkt dat klanten van prostituees signalen van uitbuiting herkennen, maar dat ze zich er niet verantwoordelijk voor voelen. "Dan zeggen ze dat ze liever weggaan en dat het vooral de overheid is die dit soort misstanden moet tegengaan."

"Het is op zich prima dat er meer aandacht komt voor de klant want die houdt de hele situatie in stand. Zowel de goede prostitutie als de uitbuiting en het gebruik van jonge meisjes". Ze noemt het terecht dat de aandacht op de klant wordt gevestigd. "Maar ik denk dat het een erg symbolische wet is die niet gaat werken." Malsch ziet meer in het bekendmaken van anonieme meldvormen. Klanten zullen namelijk ook niet melden uit angst zelf gearresteerd te worden.

'Het zijn er veel meer'

Dat er weinig klanten worden veroordeeld, wil niet zeggen dat er weinig minderjarigen in de prostitutie werken. "We weten dat het een groot probleem is en dat de cijfers niet het juiste beeld geven van wat er werkelijk aan de hand is. Het zijn er veel meer", zegt Herman Bolhaar. Hij vermoedt dat er online nog veel meer gebeurt.

De Nationaal Rapporteur gelooft niet zozeer in straffen alleen, maar in een brede aanpak. "De pakkans moet komen uit heel veel meer dingen dan alleen het strafrecht", zegt hij. "Het moet ook komen doordat mensen iets melden dat iets niet pluis vinden, of dat een hoteleigenaar zegt; wat is dat hier? Waarom worden er zoveel handdoeken gevraagd op deze kamer? Meer maatschappelijke alertheid."

Lees ook

Nationale Politie: geen eenduidige verklaring

De Nationale Politie laat weten dat, als er sprake is van een minderjarige prostituee, telefoons worden uitgelezen om achter de identiteit van klanten te komen. "Een klant van een minderjarige prostituée pleegt een zedenmisdrijf, namelijk seks met een minderjarige. Waar mogelijk worden klanten vervolgd", schrijft een woordvoerder. "De laatste jaren zijn er minder klanten van minderjarige prostitués vervolgd. Een eenduidige verklaring is hiervoor niet te geven."

Het zou volgens de politie kunnen samenhangen met minder beschikbare capaciteit vanuit opsporing mensenhandel, vanwege de reorganisatie Nationale Politie en de grote vluchtelingenstroom in 2015 en 2016. Ook stelt de politie dat prostitutie van minderjarigen erg onzichtbaar is en daarom ook moeilijk op te sporen. "Dus je moet die minderjarigen en/of de betrokken pooiers wel vinden om klanten te kunnen vervolgen. Dus dan kun je met al dan niet een paar zaken direct grote verschillen hebben in aantallen klanten."

Bekijk hier de tv-reportage over dit onderwerp.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Deze landen steunen Rusland in de oorlog tegen Oekraïne

Na 3 jaar oorlog in Oekraïne heeft Rusland te maken met westerse sancties, maar komt er nog wel steun uit andere landen. Waarom en van wie? In deze video zetten we de militaire en economische hulp die president Poetin krijgt op een rij.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook in West-Duitse Gelsenkirchen wordt links verdrongen door AfD: 'Voel me in de steek gelaten'

Ook in West-Duitse Gelsenkirchen wordt links verdrongen door AfD: 'Voel me in de steek gelaten'
SPD-lijsttrekker Markus Töns en AfD-politica Enxhi Seli-Zacharias
Bron: EenVandaag

Aanstaande zondag zijn er landelijke verkiezingen in Duitsland. Gelsenkirchen, een stad in het Ruhrgebied, was decennialang een links bolwerk maar kan nu een van de eerste steden in West-Duitsland worden met de radicaal rechtse AfD als grootste partij.

Onze verslaggevers waren in Gelsenkirchen, en spraken naast lokale bewoners ook met de lokale lijsttrekkers van de sociaaldemocratische partij SPD en de radicaal-rechtse partij Alternative für Deutschland (AfD).

Voormalig industriegebied

Gelsenkirchen, een stad met 250.000 inwoners, staat bekend als de armste van Duitsland met hoge criminaliteitscijfers. De verloedering is overal zichtbaar: talloze leegstaande huizen zijn dichtgetimmerd of bedekt met graffiti, terwijl afvalbergen met matrassen en koelkasten op vrijwel elke straathoek te vinden zijn.

De SPD was de afgelopen 75 jaar onafgebroken de grootste partij in Gelsenkirchen. Ze kwamen op voor de vele arbeiders in de staalindustrie en de mijnbouw. Maar die tijden zijn door het sluiten van de mijnen allang voorbij. De partij lijkt haar greep te verliezen wat kiezers écht bezighoudt.

Bekijk ook

Verloedering

In Ückendorf, een wijk in het zuiden van Gelsenkirchen, ontmoeten we SPD-lijsttrekker Markus Töns. Volgens hem is het grootste probleem van Gelsenkirchen dat de gemeente te weinig geld ter beschikking heeft.

Hij legt uit: "Straten worden niet opgeknapt, afval wordt te laat opgehaald, we hebben te weinig plekken in de kinderopvang en niet genoeg sociaal werkers. Dat zorgt voor onvrede onder de bevolking."

Oost-Europese migranten

Als tweede punt noemt hij migratie. "Gelsenkirchen kampt met de uitdaging van economische migratie uit Zuidoost-Europa." Lopend door de wijk vertelt hij dat de goedkope arbeiderswoningen in dit stadsdeel vooral Roemenen en Bulgaren aantrekken. Sinds 10 jaar mogen zij zonder vergunning in Duitsland komen werken.

"In de praktijk maken ze vooral gebruik van uitkeringen omdat ze vaak geen opleiding en diploma's hebben", voegt hij toe. "En dat zorgt voor veel problemen."

Bekijk ook

Aanslagen

De solidariteit van de mijnwerkers heeft in Gelsenkirchen plaatsgemaakt voor wantrouwen richting migranten en asielzoekers. De jonge partij AfD voelt deze onvrede feilloos aan.

Enxhi Seli-Zacharias heeft een Albanese achtergrond en is sinds 5 jaar lid van de AfD. In een koffietentje haalt ze de recente aanslagen in Duitsland aan. "Mensen voelen zich niet langer veilig in hun eigen land. Ik vind het onwijs zorgwekkend dat politici hier geen oog voor lijken te hebben."

'Remigration'

Het doel van de AfD is helder. Enxhi Seli-Zacharias: "We moeten de grenzen sluiten, met de 'remigration' beginnen en migranten met een strafblad die hier illegaal wonen terug naar hun land van herkomst sturen." Deze boodschap slaat ook bij mensen met een migratieachtergrond aan. Dit lijkt op het eerste gezicht tegenstrijdig, maar volgens Exhi, die dus zelf een migratieachtergrond heeft, is het dat niet.

De naturalisatie in Duitsland verloopt op dit moment veel te makkelijk, beargumenteert ze: "Ik vind het oneerlijk tegenover migranten die jaren geleden wel aan alle eisen hebben voldaan. Ook ik voel me ongelijk behandeld."

Bekijk ook

'We zijn allemaal Europees'

Het sluiten van de grenzen is volgens SPD'er Markus Töns geen oplossing. "Wij moeten deze groep mensen juist helpen om aan werk te komen door ze op te leiden." Ook de uitvoering is een probleem: er zijn in Duitsland, net als in Nederland, niet genoeg politie-agenten om de grensposten weer te bemensen.

Het plan van de AfD om migranten terug te sturen slaat volgens hem nergens op. "Wie moet er dan terug? Hoe maak je een onderscheid tussen Roemenen, Bulgaren, Fransen en Nederlanders? Wij zijn allemaal Europees."

Debat over partijverbod

De Duitse rechter heeft sommige afdelingen van de AfD als 'rechts-extremistisch' en 'antidemocratisch' bestempeld. Onzin, zegt Enxhi. Zij vindt dat het debat over een verbod op de partij juist ondemocratisch is. Volgens de na-oorlogse Duitse grondwet kan een partij die een bedreiging vormt voor de democratie worden verboden.

Töns ziet ook dat de AfD steeds sterker wordt in West-Duitsland. In het Oosten is het al hard op weg de grootste te worden. Maar hij heeft de strijd nog niet opgegeven. "Ik blijf me samen met de demokraten inzetten voor een betere toekomst in Gelsenkirchen."

Bekijk ook

'Durf 's avonds niet alleen over straat'

Ook op straat horen we het telkens weer: de onvrede is groot. Gelsenkirchen was ooit een fijne plek om te wonen, maar dat is het niet meer. Veel inwoners voelen zich onveilig, maar ze zijn ook teleurgesteld in de politiek.

Een vrouw van in de 60 legt op de lokale markt haar onvrede tegen ons uit. "Ik durf 's avonds niet alleen op straat te lopen. Ik heb echt het gevoel dat politici in een andere wereld leven. Ik voel me echt in de steek gelaten." Ze weet nog niet zeker op wie ze gaat stemmen. "Sowieso geen SPD. Ik ben nog aan het twijfelen, maar het zou zomaar AfD kunnen worden."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant