meer NPO start

Is 2023 te laat voor het nieuwe koopkrachtplan? En 4 andere vragen aan financieel expert Martin Visser

Is 2023 te laat voor het nieuwe koopkrachtplan? En 4 andere vragen aan financieel expert Martin Visser
Bron: EenVandaag

Het kabinet trekt in 2023 meer dan 15 miljard euro uit om burgers financieel tegemoet te komen. Dat lekken Haagse bronnen aan verschillende media. Waar die miljarden vandaan komen en of de deal op tijd komt, vragen we aan financieel expert Martin Visser.

1. Het minimumloon, de zorgtoeslag en de AOW gaan omhoog. Is dat verrassend?

"Het is een heel fors pakket. Het is twee keer zo groot als het pakket dat voor dit jaar al was aangekondigd. Het opvallende is dat er een aantal tijdelijke maatregelen in zitten die voor dit jaar ook waren afgesproken, plus een aantal structurele maatregelen waarmee het minimumloon structureel omhoog gaat en de belastingen structureel omlaag."

"Ik vind het minimumloon wel dé verrassing. Dat de verhoging versneld zou worden. dat zagen we al aankomen. Maar dat het meer omhoog gaat dan we dachten, dat is wel een verrassend."

"Inmiddels zijn een hoop arbeidseconomen het er wel over eens dat een verhoging van het minimumloon helemaal niet slecht is voor mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Sterker nog, hun inkomen gaat erop vooruit en hun arbeidsmarktkansen blijven even goed. In die zin is het een logische stap."

Bekijk ook

2. De inflatie wordt steeds hoger, kan de koopkracht met deze plannen worden gered?

"De kritiek is dat dit koopkrachtplan misschien tot hogere inflatie gaat leiden, maar ik moet nog maar zien dat dat gaat gebeuren. Als je de bestedingsmogelijkheden van mensen aanjaagt, gaan ze misschien wel meer uitgeven. Dat leidt tot hogere prijzen."

"Inflatie is voorlopig nog niet voorbij, dus je moet iets aan die koopkrachtramp doen. Die is vermoedelijk nog wel iets groter dan uit de doorrekeningen blijkt."

3. Deze koopkrachtreparatie kost naar verluidt 15 miljard euro. Wie gaat dat uiteindelijk betalen?

"De rekening gaat voor een deel naar het bedrijfsleven en naar vermogenden. De belasting op spaargeld en beleggingen gaat omhoog, net als de belasting voor bedrijven. Voor de rest zal het vermoedelijk uit de staatsschuld komen, die opvallend laag is in Nederland. Veel lager dan heel veel landen om ons heen."

"Ik denk dat bedrijven hier echt heel erg woest om zullen zijn. Je legt de rekening ook voor een deel neer bij de middelgrote bedrijven. Die hebben nu juist ook last van de hoge inflatie en hoge stookkosten. Die hebben het dus al heel zwaar."

Bekijk ook

4. De plannen zijn voor volgend jaar. Duurt dat niet te lang?

"Voor sommige mensen zal dit misschien te lang duren en te laat zijn. Dus de hoop is wel dat gemeenten klaar staan, desnoods met bijzondere bijstand om die mensen en gezinnen te helpen die echt acuut in de problemen komen."

"Maar verder vind ik het belangrijk te benadrukken dat het heel erg afhangt van wanneer jij de eindafrekening van je energierekening krijgt, wanneer dat precies valt. Ik denk dat de meeste mensen prima geholpen zijn met compensatie per 1 januari en dat ingrijpen per 1 oktober niet zo heel veel had uitgemaakt. Behalve inderdaad voor mensen die het de komende maanden zwaar gaan krijgen."

5. Is dit een heel gericht koopkrachtplan?

"Heel gericht is het niet, en het is een beetje paniekvoetbal. Ik begrijp het wel, het is niet zo heel duidelijk waar de pijn precies valt. Iedereen gaat er last van hebben, maar om precies de mensen te helpen die anders financieel door het ijs vallen is heel lastig."

"Want het hangt niet alleen van je salaris af, maar ook van je energienota en of je huis geïsoleerd is. Iemand die het nodig heeft, kan iemand zijn die in de bijstand zit of iemand met een middeninkomen. De enige manier om zoveel mogelijk mensen te bereiken is met dit plan."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nederlandse hulpverleners staan klaar voor Myanmar na aardbeving: 'Alle politieke lijntjes vervallen'

Hulpverleners zijn hard bezig overlevenden te redden in Myanmar na de aardbeving. Ook een Nederlands team met reddingshonden staat klaar om het land, dat midden in een burgeroorlog zit, te helpen. "Ter plaatsen zullen we zien met wie we gaan samenwerken."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa
Ter illustratie: testlancering van een raket in Noorwegen (2023)
Bron: AFP

De eerste raket van de Duitse start-up Isar Aerospace wordt morgen in het noorden van Noorwegen gelanceerd. Als deze slaagt, is het de eerste keer dat een raket vanuit West-Europa in een baan om de aarde wordt geschoten. "Dit is belangrijk voor Europa."

Isar Aerospace is een van de eerste Europese commerciële bedrijven die zich bezighoudt met het bouwen van raketten, vertelt deputy director van het Netherlands Space Office (NSO), Joost Carpay. Europa loopt, vergeleken met Amerika, achter op dit gebied. "Maar nu lijkt er een gat in de markt te zijn waarin een paar commerciële bedrijven springen."

'Mooie ontwikkeling'

"Dit zijn mooie ontwikkelingen voor Europa", benadrukt Carpay. Volgens hem is het belangrijk dat we vanaf ons eigen grondgebied kunnen lanceren. Hij vindt het daarom goed dat het commerciële bedrijf Isar Aerospace, dat de intentie heeft om de Europese concurrent van het Amerikaanse SpaceX te worden, een risico neemt.

"Je ziet dat er op het moment minstens vier bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van raketten", vertelt hij. "En daar wordt dus ook in geïnvesteerd, soms door overheden maar dan zonder de ontwikkeling te sturen. Dus alleen met financiering." Ook zijn er private investeerders die steeds meer interesse tonen. En als de testlancering morgen succesvol blijkt, zal die belangstelling alleen maar groter worden, voorspelt Carpay.

Bekijk ook

Onafhankelijkheid voor Europa

Deze nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor Europa. Het is volgens de deputy director belangrijk om onafhankelijk te zijn, van wie dan ook: "Ruimtevaart is strategisch van groot belang. We willen zelf kunnen bepalen welke satellieten we wanneer waarnaartoe lanceren en dat moeten we in eigen hand hebben."

"Dit bedrijf ziet dus een markt naast SpaceX, ook omdat zij een kleine raket hebben. Die heeft SpaceX niet. Dus het is ook een kwestie van marktkansen zien."

Meer raketten en lanceerbases

Maar wat moet er eigenlijk nog gebeuren voordat we op grote schaal dit soort raketten kunnen lanceren, zodat we écht kunnen concurreren met SpaceX van Elon Musk? "Het belangrijkste is het ontwikkelen van de raketten en een lanceerbasis", antwoordt Carpay.

Hij vertelt dat in het ontwikkelen van zulke bases al grote stappen worden gezet. "Er zijn al een aantal in Europa die voor de wat kleinere raketten geschikt zijn. En onze Spaceport in Frans Guiana wordt ook voor die kleinere raketten klaargemaakt." Het is op dit moment een kwestie van de ontwikkelingen blijven stimuleren, stelt hij.

Bekijk ook

'Het blijft een uitdaging'

Maar wat als het morgen dan toch misgaat? "Het blijft een uitdaging", antwoordt Carpay. "Maar ik denk ook dat het bedrijf daar zelf rekening mee houdt. Het blijft altijd een risico, zeker omdat de raket nog nooit gevlogen heeft."

Wel is hij ervan overtuigd dat Isar Aerospace het proces grondig heeft aangepakt. En mocht het toch fout gaan, dan is het een goede les. "Dat betekent alleen maar dat de kans dat het de volgende keer goed gaat, groter is."

Lancering over 1 à 2 jaar

Gaat de testlancering morgen wel goed, dan komt een echte lancering sneller dan gedacht om de hoek kijken, denkt Carpay. "Ik zag dat ze hun eerste lanceringen in 2028 verkocht hebben. Maar als het morgen goed blijkt te gaan dan weet ik zeker dat we al eerder kunnen zeggen dat hij klaar is voor ontwikkeling."

"Dus laten we zeggen, dan verwacht ik dat binnen 1 of 2 jaar echt ook de markt het vertrouwen heeft in de raket om lanceringen in te kopen."

Bekijk ook

Sneller en wendbaarder dan ESA

Ook de European Space Agency (ESA), de Europese variant van de NASA, is al 10 jaar bezig met de bouw van raketten. Waarom duurt het daar veel langer dan wanneer een commercieel bedrijf een poging waagt?

"Die bedrijven zijn vaak wat sneller en wendbaarder dan de ESA", weet de deputy director. "Bij de ESA moeten 23 lidstaten beslissingen nemen."

Kleine raket

Maar ook het gewicht dat de raket van Isar Aerospace heeft, maakt het makkelijker voor het bedrijf om snel een raket te bouwen. "Het is een kleine die precies onder de gewichtsklasse zit van de raketten die ESA heeft ontwikkeld. Dus hij is speciaal voor de wat kleinere satellieten", legt Carpay uit.

"Normaal lanceren we met één raket een heleboel tegelijk. Maar met een kleinere raket gaat het met één of twee tegelijk." Ook hoeven de kleinere satellieten van de Duitse start-up niet te wachten tot ze met een grotere raket mee kunnen, vertelt de expert. "En dat maakt het heel interessant."

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant