radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Is 2023 te laat voor het nieuwe koopkrachtplan? En 4 andere vragen aan financieel expert Martin Visser

Is 2023 te laat voor het nieuwe koopkrachtplan? En 4 andere vragen aan financieel expert Martin Visser
Bron: EenVandaag

Het kabinet trekt in 2023 meer dan 15 miljard euro uit om burgers financieel tegemoet te komen. Dat lekken Haagse bronnen aan verschillende media. Waar die miljarden vandaan komen en of de deal op tijd komt, vragen we aan financieel expert Martin Visser.

1. Het minimumloon, de zorgtoeslag en de AOW gaan omhoog. Is dat verrassend?

"Het is een heel fors pakket. Het is twee keer zo groot als het pakket dat voor dit jaar al was aangekondigd. Het opvallende is dat er een aantal tijdelijke maatregelen in zitten die voor dit jaar ook waren afgesproken, plus een aantal structurele maatregelen waarmee het minimumloon structureel omhoog gaat en de belastingen structureel omlaag."

"Ik vind het minimumloon wel dé verrassing. Dat de verhoging versneld zou worden. dat zagen we al aankomen. Maar dat het meer omhoog gaat dan we dachten, dat is wel een verrassend."

"Inmiddels zijn een hoop arbeidseconomen het er wel over eens dat een verhoging van het minimumloon helemaal niet slecht is voor mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Sterker nog, hun inkomen gaat erop vooruit en hun arbeidsmarktkansen blijven even goed. In die zin is het een logische stap."

Bekijk ook

2. De inflatie wordt steeds hoger, kan de koopkracht met deze plannen worden gered?

"De kritiek is dat dit koopkrachtplan misschien tot hogere inflatie gaat leiden, maar ik moet nog maar zien dat dat gaat gebeuren. Als je de bestedingsmogelijkheden van mensen aanjaagt, gaan ze misschien wel meer uitgeven. Dat leidt tot hogere prijzen."

"Inflatie is voorlopig nog niet voorbij, dus je moet iets aan die koopkrachtramp doen. Die is vermoedelijk nog wel iets groter dan uit de doorrekeningen blijkt."

3. Deze koopkrachtreparatie kost naar verluidt 15 miljard euro. Wie gaat dat uiteindelijk betalen?

"De rekening gaat voor een deel naar het bedrijfsleven en naar vermogenden. De belasting op spaargeld en beleggingen gaat omhoog, net als de belasting voor bedrijven. Voor de rest zal het vermoedelijk uit de staatsschuld komen, die opvallend laag is in Nederland. Veel lager dan heel veel landen om ons heen."

"Ik denk dat bedrijven hier echt heel erg woest om zullen zijn. Je legt de rekening ook voor een deel neer bij de middelgrote bedrijven. Die hebben nu juist ook last van de hoge inflatie en hoge stookkosten. Die hebben het dus al heel zwaar."

Bekijk ook

4. De plannen zijn voor volgend jaar. Duurt dat niet te lang?

"Voor sommige mensen zal dit misschien te lang duren en te laat zijn. Dus de hoop is wel dat gemeenten klaar staan, desnoods met bijzondere bijstand om die mensen en gezinnen te helpen die echt acuut in de problemen komen."

"Maar verder vind ik het belangrijk te benadrukken dat het heel erg afhangt van wanneer jij de eindafrekening van je energierekening krijgt, wanneer dat precies valt. Ik denk dat de meeste mensen prima geholpen zijn met compensatie per 1 januari en dat ingrijpen per 1 oktober niet zo heel veel had uitgemaakt. Behalve inderdaad voor mensen die het de komende maanden zwaar gaan krijgen."

5. Is dit een heel gericht koopkrachtplan?

"Heel gericht is het niet, en het is een beetje paniekvoetbal. Ik begrijp het wel, het is niet zo heel duidelijk waar de pijn precies valt. Iedereen gaat er last van hebben, maar om precies de mensen te helpen die anders financieel door het ijs vallen is heel lastig."

"Want het hangt niet alleen van je salaris af, maar ook van je energienota en of je huis geïsoleerd is. Iemand die het nodig heeft, kan iemand zijn die in de bijstand zit of iemand met een middeninkomen. De enige manier om zoveel mogelijk mensen te bereiken is met dit plan."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Minder zorgstudenten in het mbo, terwijl personeelstekort groeit: 'We moeten ons rot schrikken als samenleving'

Het aantal studenten op mbo-opleidingen voor verpleegkundigen en verzorgenden blijft maar dalen. In de laatste 5 jaar ging het om een daling van 30 procent, terwijl er juist veel vraag is naar zorgpersoneel. De MBO Raad wil nu actie van het kabinet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn
Bron: Unsplash

Een groep astronomen trekt aan de bel, want de kans dat een asteroïde de aarde gaat raken wordt steeds groter. In 2 weken tijd steeg deze van 2,6 naar 3,1 procent. "Historisch, maar niet te vergelijken met de asteroïde die dinosaurus heeft uitgeroeid."

De asteroïde, die volgens NASA op 22 december 2032 de aarde zou kunnen raken, heeft zelfs al een naam: 2024 YR4. Hij heeft een geschatte doorsnee van tussen de 40 en 90 meter, en verplaatst zich met een snelheid van meer dan 10 kilometer per seconde. Mocht hij de aarde raken, dan krijgen we dus met een flinke klap te maken.

'Neem het met een korrel zout'

Zijn we over 7 jaar in gevaar? Als je het aan ruimtevaartspecialist Angelo Vermeulen vraagt, niet. "Je moet het met een grote korrel zout nemen", merkt hij op. "Het is een vrij relatief hoog cijfer. Maar de gemeenschap van astronomen wereldwijd maakt zich eigenlijk geen zorgen."

"Want wat er meestal gebeurt, is dat naarmate men meer en meer informatie te weten komt over de baan en de snelheid van de asteroïde, door meerdere metingen te doen, ze zich eigenlijk realiseren dat de kans kleiner wordt dat hij de aarde zou raken."

Bekijk ook

Nog geen 'doomsdag'

"Dit is dus zeker nog geen 'doomsday-scenario'", zegt Vermeulen. Op het moment van de eerste observatie is de asteroïde namelijk nog ver verwijderd van de aarde. Het is een klein object in de verre verte. Om hem te spotten hebben astronomen een sterke telescoop nodig.

"Dan probeer je zo goed mogelijk de baan en de snelheid op te meten", legt hij uit. "Het percentage gaat dan vaak schommelen, soms omhoog en dan soms weer omlaag. Wanneer hij dichterbij de aarde zit kunnen we hem veel makkelijker observeren en opmeten." Pas dan kunnen astronomen écht spreken over de kans op een inslag. "Maar in het verleden is eigenlijk altijd gebleken dat die kans dan 0 procent werd en dat het dan langs de aarde heen vliegt."

Meerdere asteroïden in zonnestel

Naast 2024 YR4 vliegen er meer dan een miljoen asteroïden door het zonnestel, weet Vermeulen. Tussen Mars en Jupiter zit een asteroïdengordel waar een groot deel van deze 'mini planeetjes' vliegen. "Die zitten daar eigenlijk vrij veilig, want ze draaien in een baan om de zon. Ze zijn geen bedreiging."

"Maar er zijn dus ook asteroïden die los door het zonnestelsel vliegen." En voor die losse - zoals 2024 YR4 - moeten we uitkijken. "Ze zouden mogelijk op de aarde kunnen neerstorten. En dat is in het verleden al gebeurd, er zijn genoeg voorbeelden. De bekendste is natuurlijk het uitsterven van de dinosauriërs, veroorzaakt is door zo'n inslag."

Bekijk ook

Zeer zeldzame gebeurtenis

Ook in de Amerikaanse staat Arizona sloeg zo'n 50.000 jaar geleden een asteroïde in. Onderzoekers schatten in dat deze een diameter van ongeveer 50 meter had en rond de 300.000 ton woog. "Je kan hem bezichtigen, een prachtige geologische formatie", noemt de ruimtevaartspecialist het.

De aarde blijft dus niet gespaard van zulke inslagen, vertelt Vermeulen. "Maar dat het zal gebeuren in een tijdbestek van een mensenleven is zeer zeldzaam."

DART

Ook vertelt de ruimtevaartspecials dat NASA technologie heeft ontwikkeld om de banen van asteroïden te wijzigen, zodat ze de aarde niet raken. "Tijdens die missie, genaamd DART, heeft men met een ruimte toestel van ongeveer 600 kilo recht op een asteroïde laten inslaan om te zien of we de baan van die asteroïde konden wijzigen."

"En dat is een groot succes geworden", gaat hij verder. De baan is zelfs veel meer veranderd dan gehoopt. "Dus we kunnen asteroïden wel van een baan doen afwijken. En als je dat op tijd doet, zelfs al is het een kleine wijziging, dan heeft het groot effect wanneer het in de buurt van de aarde komt."

Bekijk ook

Tsunami als gevolg

Maar stel het gebeurt wel, hoe zou dat er dan uit zien? "De gevolgen van zo'n inslag zijn niet te overzien", antwoordt Vermeulen. "Maar het zal minder apocalyptisch zijn dan wat je ziet in films."

En dat komt vooral doordat het grootste oppervlak van de aarde, ongeveer 70 procent, bedekt is met water. "In het Los Alamos National Laboratory heeft men een computersimulatie laten maken (van een asteroïde inslag, red.). En zo hebben ze ontdekt dat het best meevalt. Wat je krijgt is een tsunami, en het blijkt dat maar een fractie van de totale energie van die asteroïde omgezet wordt in golven. De golven zullen niet zo heel ver reizen. Dus we kunnen daar ook wel wat wat geruster over zijn."

Aardbevingen en klimaatverandering

Wel kan die eventuele inslag op 22 december 2032 voor seismisch effecten zorgen, zoals een aardbeving. "En in een gebied waar veel vulkanische activiteit is, kan het die activiteit gaan uitlokken. Want je krijgt bij een inslag sowieso een enorme schokgolf als een asteroïde in de atmosfeer ontploft of op aarde neerstort." Hij vergelijkt het met honderdmaal de kracht van een bom van Hiroshima.

"En als zo'n ding in de atmosfeer komt, genereert dat verder ook heel veel hitte waardoor het branden kan veroorzaken", gaat Vermeulen verder. "Dat is een effect dat lang na de inslag nog kan blijven doorwerken, het werpt allerlei stoffen in de atmosfeer op, die dan een deel van het zonlicht kunnen blokkeren en waardoor je het klimaat kan gaan verstoren."

Kans op een asteroïde inslag op aarde wordt steeds groter, maar volgens deze ruimtespecialist hoeven we niet bang te zijn

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant