Hoogleraar wil aanpassing wet om 'foute scholen' sneller te sluiten

De kinderen op een islamitische school zouden beïnvloed worden door mensen die banden hadden met terreurorganisatie 'Kaukasus Emiraat'. Minister Slob wil de school sluiten, maar niemand is bevoegd dat te doen.

Noch gemeente Amsterdam, noch de Onderwijsinspectie, noch minister Slob van Onderwijs zijn bevoegd om de school te sluiten, vertelt Paul Zoontjens, hoogleraar onderwijsrecht in Tilburg. Volgens de AIVD geven docenten van het Cornelius Haga Lyceum les in salafistisch gedachtengoed en bestuursleden zouden banden hebben gehad met het 'Kaukasus Kalifaat', dat gelieerd was aan IS. De school zou een doorstart zijn van het Islamitisch College Amsterdam dat in 2011 moest sluiten.

Nieuwe realiteit

Omdat niemand bevoegd is de school te sluiten, blijft hij gewoon open. "We moeten de wet aanpassen en anders denken over hoe we met de vrijheid van onderwijs omgaan." De minister van Onderwijs moet, volgens Zoontjens, meer bevoegdheden krijgen om in te grijpen als de veiligheid van leerlingen gevaar loopt of als er denkbeelden worden verspreid die niet getuigen van respect voor elkaar en voor de mensenrechten.

De onderwijswet staat nu dus ter discussie. Minister Slob wil de bekostiging van het Cornelius Haga Lyceum intrekken, maar wettelijk kan dit niet, vertelt Zoontjens. "Als gevolg van de instroom van andere religies en denkbeelden kan het voorkomen dat er scholen ontstaan 'die het kwade willen', en niet het goede - wat we als vanzelfsprekend hebben aanvaard."

Kantje boord

Een school kan alleen gesloten worden als er te weinig leerlingen op zitten of het onderwijs structureel onder de maat is. De islamitische middelbare school opende in 2017 en telt 174 leerlingen, dat is volgens Zoontjens kantje boord. Maar drie jaar nadat een school is opgericht, wordt er pas voor het eerst geteld. Toenmalige staatssecretaris Dekker probeerde uit alle macht de oprichting van de school tegen te houden. Door de Raad van State is hij toen teruggefloten.

Volgens Zoontjens was Dekker machteloos door artikel 23 van de grondwet. "Vrijheid van onderwijs staat sinds 1917 in de grondwet. Daar staat dat de overheid zich zo min mogelijk moet bemoeien met scholen: niet de minister maar de wetgever regelt wat er moet gebeuren in de scholen. Ooit kon dat, toen stromingen elkaar vertrouwden. We moeten met een nieuwe realiteit rekening houden."

Onderwijs in democratische waarden

Leerlingen weerbaar en alert te maken op extreme ideologieën stond al eerder op de kaart. Sinds de moord op Theo van Gogh worden leerlingen onderwezen in democratische waarden. "Dit met het oog op een inclusieve samenleving", zegt Omar Ramadan, directeur van Radar Advies en radicaliseringsexpert. "En salafisme staat hier haaks op."

Volgens Ramadan is het salafisme in Nederland niet verboden, maar gaat onderwijzen in de geest van deze leer veel te ver. "Laten we vloeken in de kerk", stelt Ramadan. "Moet de vrijheid van onderwijs niet ingeperkt worden als salafisme in het spel is? Is het niet zo dat salafisme in strijd is met onze democratische waarden?"