Hoe joodse en islamitische jongeren samen naar overeenkomsten blijven zoeken: 'We hebben een stukje beschaving verloren'

Het conflict tussen Israel en Hamas is over de hele wereld voelbaar. Ook hier. Vlak na 7 oktober vorig jaar starten vier jongeren van joodse en islamitische afkomst de campagne Deel de Duif. Om polarisatie te voorkomen, vertelt Oumaima Al Abdellaoui.

Volgens Al Abdellaoui is vandaag voor iedereen een dag vol emoties. "Vandaag moet er ruimte zijn om de vele slachtoffers van 7 oktober te herdenken. En tegelijkertijd moet er ruimte zijn voor de Palestijnen en de inmiddels ruim honderdduizend indirecte doden die zijn gevallen. Het een hoeft het ander niet uit te sluiten. Je kan best pijn voelen voor allebei, vanuit het principe dat elk mensenleven evenveel waard is. Maar dat zijn we helaas along the way kwijtgeraakt."

Dezelfde pijn, maar andere bron

Oumaima Al Abdellaoui werd een jaar geleden - vlak na de aanslag - samen met drie andere jongeren door burgemeester Femke Halsema uitgenodigd in de ambtswoning, vlak na de aanval van Hamas. "Ik ontmoette daar Selma, die net als ik islamistisch is en Boaz en Noa, die joods zijn. We hadden een mooi verbindend gesprek. We hebben dezelfde pijn, maar de bron komt ergens anders vandaan. Daar wilden we iets mee doen."

Na de eerste ontmoeting ontstaat het idee voor de online campagne 'Deel de Duif', bedoeld om jongeren in de Nederlandse samenleving bij elkaar te houden. "We moeten naast elkaar blijven staan, en niet tegenover elkaar." Het logo wordt een vredesduif met olijftakje met daarboven de woorden 'Salaam, Shalom, Vrede'.

Op zoek naar overeenkomsten

Oumaima is dan al jaren bezig met het thema van verbinding. "Mijn ouders zijn van Marokkaanse komaf en daardoor ben ik opgegroeid met veel nieuwsverhalen over het leed en de onderdrukking van de Palestijnen", vertelt ze.

Samen met rabbijn Lody van de Kamp schrijft ze in 2019 het boek: 'Over muren heen', waarin ze op zoek gaan naar de overeenkomsten tussen islam en jodendom. Ze zit dan nog op het VWO. "Met dit boek hebben we geprobeerd de wereld een beetje beter te maken."

Viral

'Deel de Duif' wordt een groot succes en wint zelfs de Nettie van Zwanenbergprijs 2024, die wordt uitgereikt aan projecten die de joodse identiteit en cultuur versterken in relatie tot de Nederlandse samenleving. "Het ging helemaal viral", vertelt Al Abdellaoui. "Voor we het wisten werden we uitgenodigd op scholen en bedrijven, voor gastcolleges, workshops en om gesprekken te begeleiden."

"Managers van bedrijven belden ons op omdat ze met conflicten op de werkvloer zaten, met werknemers die elkaar niet meer in de ogen konden kijken en echt in shock waren over de mening van de ander. Het gesprek werd dan vaak 'platgeslagen' en het onderwerp vermeden. Maar wat er dan gebeurt is dat er stiekem in de pauze over wordt gepraat of dat werknemers zich uiten op social media."

Vorm van beschaving kwijtgeraakt

Tijdens het begeleiden van dit soort gesprekken over de Israël-Palestijnse kwestie valt het Al Abdellaoui op hoe slecht mensen soms naar elkaar luisteren. "Wat zegt de ander nu precies? Wat bedoelt hij? Waarom vindt hij dit? Veel mensen zeggen dat deze oorlog op 7 oktober is ontstaan. Maar je kunt niet over die dag spreken zonder het te hebben over de Palestijnse geschiedenis die eraan vooraf ging. Belangrijk is dat we naar elkaar luisteren. En elkaar laten uitpraten."

Het uitpraten en luisteren is een vorm van beschaving die we een beetje zijn kwijtgeraakt, zegt Al Abdellaoui. "We zijn in een politiek klimaat beland waar we draaien op 'verdeel en heers'. We willen niet dat iemand woorden gebruikt die we niet chill vinden en snoeren ze dan snel de mond. Daar waar politiek eigenlijk leiderschap zou moeten tonen en het volk bijeen zou moeten houden, halen zij gewin uit het drijven van wiggen tussen mensen. Dat vind ik echt gevaarlijk."

Wel of geen genocide?

Zelf hebben Oumaima, Noa, Selma en Boaz ook wel eens problemen om elkaar te begrijpen, vertelt ze. "Bijvoorbeeld over woordgebruik, dus terminologie. Het kan zijn dat de een iets zegt waarvan je denkt wow, ik had niet verwacht dat jij dat zou zeggen. Zoals het woord 'genocide'. Als er wordt gezegd dat er genocide wordt gepleegd op de Palestijnse bevolking."

Binnen Deel de Duif kan niet iedereen zich vinden in dat specifieke woord. "Wij hebben gaandeweg geleerd om dan door te vragen van: oké wat maakt dat je dat woord specifiek gebruikt? En tegelijkertijd hebben we het ook gehad over waarom dat woord zo gevoelig ligt. En dan is het aan de gebruiker zelf om te beslissen of ze dat woord wel of niet gebruiken. Ik denk dat het succes van ons initiatief getuigt dat we daar dus samen overheen komen."