Protesterende basisschoolleraren van de actiegroep PO in Actie beginnen een eigen vakbond. PO in Actie haalde 700 miljoen euro binnen, maar heeft er weinig vertrouwen in dat dit geld in overleg met de gevestigde vakbonden goed gebruikt gaat worden. Daarom wil PO in Actie zelf aan tafel bij de cao-onderhandelingen.

De actiegroep, bestaande uit een kleine groep leraren, kreeg dit jaar in korte tijd tienduizenden collega's op de been. Samen streden ze voor een hoger salaris en een lagere werkdruk. De traditionele bonden en de PO-raad sloten zich ook aan bij die acties.

De leraren zijn niet de eersten die een actiegroep omvormen tot een vakbond. In 1988 schreven de verpleegkundigen geschiedenis: verpleegster Gaby Breuer zette in 1989 eigenhandig de actiegroep VVIO  (Verpleegkundigen en verzorgenden in Opstand) op. Ook toen ging het om een beter salaris en minder werkdruk.

Advertentie

Op 18 november 1988 plaatst verpleegkundige Gaby Breuer een advertentie in de Volkskrant met de tekst:

Agenten verdienen weinig!

Verpleegkundigen nog minder!

De tijd is rijp voor actie!

Ze zet haar telefoonnummer onder de advertentie. De dag dat de advertentie de krant haalt, staat haar telefoon roodgloeiend. Haar advertentie raakt bij duizenden beroepsgenoten de juiste, gevoelige snaar. "Er was ontzettend veel onvrede. Het ging niet alleen om het geld. Maar vooral ook om het aanzien van ons beroep", zegt Breuer.

Enkele dagen later is de actiegroep (Verpleegkundigen en Verzorgenden in Opstand (VVIO) een feit. Het lukt de VVIO zesduizend verpleegkundigen en verzorgenden op de been te krijgen. "En dat ging toen heel anders", vertelt Breuer. "We hadden geen mobiele telefoons of social media. Alles ging met posters plakken en de kopieermachine draaide overuren."

Actie

Breuer is het lont in het kruitvat; ze eist vijf procent loonsverhoging en krijgt een groot deel van verplegend Nederland in actie. Maar niet iedereen was enthousiast. "De traditionele vakbonden hebben ons toen heel erg tegengewerkt. Dat maakte ons niet uit. Wij hadden een missie, waren jong en vonden het leuk."

Frustraties over hoge werkdruk, slechte arbeidsomstandigheden en lage salarissen leidden vervolgens tot spraakmakende acties. Een periode van protest, die naar Europees voorbeeld 'Witte Woede' werd genoemd, brak aan. Voor het eerst in hun honderdjarige geschiedenis gingen verpleegkundigen en verzorgenden massaal de straat op om hun onvrede te uiten.

Resultaat

"Stakingen, wilde acties en protestmarsen waren nodig om de publieke opinie wakker te schudden", vertelt Breuer. Deze schreeuw om erkenning bleef niet onopgemerkt. De politiek ondernam stappen op het gebied van arbeidsomstandigheden en onderwijs. Ook volgde er een bescheiden salarisverhoging.

Twee jaar later bundelt de actiegroep VVIO haar krachten met de al wat langer bestaande belangenorganisatie van verpleegkundigen, de Nederlandse Maatschappij voor Verpleegkunde (NVM). Het resultaat is een nieuwe organisatie met de naam: Nieuwe Unie ’91, ofwel NU’91. Breuer trekt zich dan terug: "Actievoeren en besturen zijn niet te vergelijken. Ik zag mezelf niet in de beleidsstukken duiken.’ Een tip voor de leraren heeft ze wel: ‘Houd altijd het contact met de werkvloer en blijf tussen de mensen staan."

 De leraren staken weer op dinsdag 12 december.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.