Nu de temperaturen weer richting tropische waarden stijgen, is het voor veel mensen een uitdaging om het binnen koel te houden. Wat kun je doen als je alles hebt geprobeerd, maar je verhuurder wil geen actie ondernemen? "Eigen metingen zijn niet genoeg."

Het waren er deze zomer misschien nog niet heel veel, maar op de warme dagen die er tot nu toe waren, krijgen we in de chat regelmatig de vraag binnen welke rechten huurders hebben als het gaat om hitte in woningen. Zo ook van Marieke Kuiken (65) uit Waalre.

30 graden in huis

Ook deze week is het voor haar weer afzien, want in haar appartement wordt het snel erg heet. Zeker in de zomermaanden, dan zijn overdag binnentemperaturen van boven de 30 graden niet ongewoon, terwijl het 's nachts soms niet verder afkoelt dan een graad of 23. Het levert haar letterlijk slapeloze nachten op: "Ik word erg vaak wakker en transpireer veel."

Pogingen om bij de woningcorporatie aan te tonen dat haar woning stelselmatig te heet is, hebben nog tot niets geleid. "Het is best moeilijk om het alleen te laten meten, je moet het collectief doen", heeft de bewoner gemerkt. "Maar dat is hier best moeilijk, want de andere kant van de woningen hebben niet de hele dag zon."

Hitte moeilijk te bewijzen

Marieke is niet de enige die hier tegenaan loopt, want de Woonbond en de Huurcommissie krijgen steeds vaker vragen en meldingen binnen over (te) hete woningen. Dat het moeilijk is om aan te tonen dat je huis te warm is, ziet ook de Huurcommissie. Dat is een onafhankelijke organisatie die geschillen tussen huurders en verhuurders behandelt.

Een woordvoerder legt uit dat op een deskundige manier moet worden vastgesteld of er sprake is van hitte, temperatuurmetingen door jezelf worden dus niet zomaar geaccepteerd. "Het moet heel nauwkeurig worden vastgesteld hoe warm het in huis is en op hoeveel dagen precies. Daarvoor heb je een onafhankelijke partij nodig die dit vastlegt."

Meten met dataloggers

Om officieel vast te stellen of het in jouw huis te warm wordt, zijn er twee methoden. Allereerst is er de 'temperatuur overschrijding'-methode (TO), waarbij hitte in een woning als een gebrek wordt gezien als de binnentemperatuur meer dan 300 uur per jaar boven de 26,5 graden komt terwijl de buitentemperatuur minstens 6 graden lager is.

Bij de TO-methode moet de temperatuur in huis voor een langere periode gemeten worden, bijvoorbeeld tijdens de zomer. Dit kan door middel van dataloggers die de temperatuur in huis voor langere tijd bijhouden. Deze loggers moeten door een specialist geplaatst en uitgelezen worden. De binnentemperatuur kan daarna worden vergeleken met de buitentemperatuur die op dat moment is gemeten op het dichtstbijzijnde KNMI-weerstation in de buurt.

Sensoren ophangen

Daarnaast is er ook de 'gewogen temperatuur overschrijding'-methode (GTO), waarin de zogenoemde 'comforttemperatuur' centraal staat. De vraag daarbij is: wanneer is het in huis te warm waardoor het voor de bewoners niet meer fijn is om binnen te zijn en ze hinder ondervinden van de hitte?

Een GTO-toetsing moet worden uitgevoerd door een specialist. Die berekent door middel van bepaalde kenmerken van het huis of de hitte binnen als een gebrek kan worden gezien. Soms zijn hiervoor aanvullende metingen nodig, bijvoorbeeld door sensoren in de woning op te hangen.

Huurverlaging mogelijk

Hier hangt wel een prijskaartje aan: het inhuren van een specialist kost al snel honderden euro's. En die kosten liggen bij de huurder. Toch laat de Woonbond weten dat een hitte-onderzoek door een deskundige wel degelijk zin kan hebben. Zo zijn er meerdere zaken bij de Huurcommissie geweest waarbij de huurder een huurverlaging kreeg omdat het binnen te warm was.

"Als de Huurcommissie vindt dat hitte een gebrek is aan de woning, dan kan die een huurkorting opleggen totdat het gebrek is verholpen", legt een woordvoerder van de Woonbond uit. "Hoe ernstiger het gebrek, hoe hoger de huurkorting. Daarbij mag de verhuurder de huur niet verhogen zolang de huurkorting geldt."

Geen verplichting

Tegelijkertijd vinden zowel de Woonbond als de Huurcommissie dat er duidelijkere regelgeving nodig is. Op dit moment is bijvoorbeeld alleen bij wet vastgelegd dat een verhuurder verplicht is om actie te ondernemen als een woning te koud is in de winter.

Zo'n verplichting geldt niet voor hitte, waardoor huurders zelf manieren moeten vinden om hun huis koel te houden. Maar daar zijn juist wél regels aan gebonden. Zo mag je niet zomaar een vaste zonwering aan de gevel bevestigen. Daarvoor is toestemming nodig van de verhuurder en ook vaak van de gemeente.

Te veel focus op winter?

De Woonbond ziet dat de focus de afgelopen jaren vooral op de winterperiode lag door de hoog oplopende energierekening. De belangenvereniging benadrukt dat de zomer net zo belangrijk is. "De temperatuur stijgt, we hebben te maken met warmere weersomstandigheden. Hitte in een woning is een probleem en we moeten ons daarop aanpassen", zegt een woordvoerder.

Om huurders tegen hittestress in huis te beschermen, is de Woonbond samen met Aedes, de branchevereniging van woningcorporaties, en de Rijksoverheid in gesprek over een beleid dat meer rekening houdt met hitte in woningen. Tot die tijd heeft de Woonbond ook een aantal tips waarmee huurders zelf aan de slag kunnen om ervoor te zorgen dat de zon - en daarmee de hitte - zoveel mogelijk buiten blijft.

Verhuizen naar Friesland

Toch zit er uiteindelijk een grens aan wat je als huurder kunt doen tegen warmte, vertelt Marieke tot slot. "Ik zit nu zeker 6 maanden per jaar met de gordijnen dicht", vertelt ze. Haar huis in de nacht door laten tochten zit er bovendien niet in: "Mijn balkon zit aan de galerijzijde, in verband met inbrekers durf ik de ramen dan niet open te houden."

Marieke is bang dat er nog maar één ding op zit, namelijk wachten totdat ze kan verhuizen. En ze weet al precies waar ze naartoe wil als ze straks met pensioen is: Friesland. "Dat ligt een stuk noordelijker in vergelijking met waar ik nu woon en is daarom dus een stuk koeler."

Iran en de Verenigde Staten zitten vandaag om de tafel in Oman om een nieuw atoomakkoord af te sluiten. President Donald Trump stapte in 2018 uit het vorige akkoord, waarom zijn de landen nu weer in gesprek? "Alternatief is bombardementen."

Iran-deskundige en analist bij het Haagsche Instituut Geopolitiek Damon Golriz verwacht dat beide landen heel positief de gesprekken van vandaag ingaan. "En dat er ook eigenlijk een rail wordt gelegd voor de bewegingen die meer richting diplomatie gaan in plaats van oorlogsretoriek."

'Amerika wel kernwapens tegenhouden'

De gesprekken gaan dus over een nieuw atoomakkoord tussen Iran en de VS, waarin de landen afspraken maken over het nucleaire programma van Iran en wat ze met die technologie doen. "Het heeft alleen maar een politiek besluit nodig om zometeen kernwapens te maken. En dat wil Amerika tegenhouden."

De reden dat de VS toenadering zoekt heeft volgens Golriz te maken met de rivaliteit tussen de VS en China, waar het Midden-Oosten tussen zit. "Het is een veld waarin energie en logistiek een belangrijke rol spelen", legt hij uit. "En wat Iran wil is eigenlijk minder sancties, omdat de Amerikanen heel veel sancties hebben opgelegd de afgelopen paar jaar. En natuurlijk ook dat er geen oorlog komt."

De vorige 'Iran-deal'

Dit is niet de eerste keer dat Iran en de VS praten over kernprogramma's. In 2015 waren de landen het al eens geworden over het Iraanse kernprogramma. Iran zou volgens dit plan afzien van het maken van kernwapens. In ruil daarvoor beloofde landen zoals de Verenigde Staten en Europese landen om economische sancties tegen Iran op te heffen.

Toen Donald Trump in 2018 begon aan zijn eerste termijn als Amerikaanse president stapte hij uit het akkoord, ook kondigde hij nieuwe sancties aan op Iran. Sindsdien houdt Iran zich ook steeds minder aan de afspraken uit het akkoord.

'Iran moet gesprek aangaan'

Volgens de Iran-deskundige is dit het juiste moment om te praten over een nieuw akkoord. "Iran is ontzettend verzwakt na 7 oktober door de aanvallen van Israël op bijvoorbeeld Hezbollah, Hamas en de Houthis." Dat zijn allemaal groepen die militair gesteund worden door Iran.

"Er is ook een militaire opbouw in de regio door Amerika die ongekend is in de afgelopen 20 jaar", vertelt Golriz. "Dat samen zorgt ervoor dat Iran het gesprek moet aangaan, omdat het alternatief bombardementen is."

'Regime wordt niet gedragen door bevolking'

Volgens Golriz heeft Iran nu ook te maken met veel interne problemen, wat een belangrijke reden is om in gesprek te gaan. Zo waren er de afgelopen jaren veel demonstraties voor vrouwenrechten. "Het regime wordt niet gedragen door de bevolking. Jonge mensen willen meer vrijheid, een westerse manier van leven. Dit regime kan dat niet geven."

"Economisch gaat het ook heel slecht", gaat hij verder. "Het land is gesanctioneerd op allerlei manieren. Je kan hier bijvoorbeeld geen geld over maken naar Iran als je familieleden hebt." Ook mogen veel bedrijven niet handelen met Iran, hierdoor is het land economisch grotendeels afgesloten van de rest van de wereld.

'Trump wil voor vrede zorgen'

De reden dat de VS het gesprek opnieuw aangaat, heeft volgens Golriz vooral te maken met president Trump zelf. "Hij wil een deal sluiten omdat hij de president wil zijn die voor vrede zorgt", legt hij uit.

President Trump wil volgens de Iran-deskundige het land naar zich toetrekken, om meer invloed te krijgen in het Midden-Oosten. "Waar dus energie en logistiek een belangrijke rol spelen. En dat samen zorgt ervoor dat er voldoende politieke wil is om deze bijeenkomst te laten slagen."

Het aantal meldingen van frauduleuze belletjes is enorm gestegen. Volgens expert Dave Maasland zijn de daders vaak Nederlandse jongeren die door bendes hiervoor geronseld worden. ”Het lijkt steeds meer op georganiseerde misdaad.”

Steeds meer criminelen proberen via de telefoon geld af te troggelen bij niets vermoedende slachtoffers. Dat blijkt uit recente cijfers van de fraudehelpdesk. In de eerste drie maanden van dit jaar kwamen er 9.793 meldingen binnen bij het anti-fraude instituut. In 2024 lag dit aantal in dezelfde periode nog op 3.031 meldingen.

Grote criminele bendes

Cybercrime-expert Dave Maasland is niet verbaasd over deze toename. "Deze vorm van misdaad begint echt de vorm aan te nemen van georganiseerde misdaad", legt hij uit.

Er zitten volgens hem steeds vaker grote criminele bendes achter deze vorm van oplichting. "Die weten hoeveel geld hiermee te verdienen valt."

'We zijn gewend alles online te delen'

Daarnaast maakt nieuwe technologie als AI het stuk makkelijker voor deze criminelen om hun slag te slaan, zegt Maasland. "De opkomst van kunstmatige intelligentie speelt zeker een rol en die versnelt deze opmars alleen maar. Je hebt nu voor het klonen van een Nederlandse stem, nog maar 10 seconden nodig van de oorspronkelijke stem", legt hij uit. "Dus dat wordt steeds beter en makkelijker."

"Maar dat is zeker niet de enige factor", benadrukt de expert. Ons eigen online gedrag speelt oplichters ook vaak behoorlijk in de kaart. "We zijn zo gewend om alles online te delen, omdat we elkaar vertrouwen. Deze gegevens lekken ook vaak uit. Maar dat zorgt er wel voor dat criminelen heel geloofwaardig deze telefoontjes kunnen plegen."

'Kan iedereen overkomen'

"Ze zijn echt zo geraffineerd deze oplichters", gaat Maasland verder. "Ze bellen je dus op en gebruiken in zo'n telefoontje allemaal gegevens van jou. Ze weten je naam, je adres en soms zelfs ook je banksaldo. Dan wordt het zo geloofwaardig allemaal."

Maasland heeft zelf van dichtbij gezien hoe deze criminelen te werk gaan. "Ik heb wel eens telefoontjes van de politie mogen mee luisteren. De manier waarop deze oplichters dat doen, is echt zo extreem gehaaid en geloofwaardig", vertelt hij. "Zo klantvriendelijk ook. Ik me voorstellen dat iedereen hier in mee zou kunnen gaan. Het kan dus echt iedereen overkomen."

Geronselde jongeren hebben 'geen idee'

Wat Maasland ook zorgen baart, is de leeftijd van de daders die zich met deze vorm van oplichting bezig houden. "Het zijn vooral veel jongeren ook die geronseld worden door deze bendes, helaas ook in vriendengroepen. Want veel van deze fraudeurs zitten gewoon in Nederland. Daar waarschuwt de politie voor."

"Ze vertellen deze jongeren niet dat ze geld stelen van ene mevrouw Jansen, maar dat ze stelen van de verzekering of van de bank", gaat hij verder. "In de rechtszaal komen ze er soms pas achter dat mevrouw Jansen het slachtoffer is en haar hele pensioenpotje weg is. Ze hebben echt geen idee."

'Let op urgentie'

De expert heeft tot slot nog een gouden tip hoe je kunt voorkomen dat je in de val van deze oplichters loopt. "Let op urgentie, dat komt bij al deze vormen van oplichting voor, of ze nou kunstmatige intelligentie gebruiken of niet."

"Ze roepen altijd hun slachtoffer op om direct iets te doen, meteen iets over te maken", legt hij Maasland uit. "Want anders verlies je je geld of je telefoon. Als je wordt opgedragen direct te handelen, moeten alle alarmbellen afgaan."