Hittestress in de tuin: moeten we de hortensia vervangen door de bananenboom?

Het is al weken heet en droog. In de natuur lijkt het oktober. Nederlandse bomen en planten kwijnen weg. Ze zijn dit klimaat niet gewend. Is het tijd om na te denken over andere beplanting? Kan de hortensia eruit en moet de bananenboom erin? Of wordt het misschien de Perzische slaapboom?

Marko Mouwen is groen-ingenieur bij een van de grootste boomkwekers van Nederland. Op de landerijen bij het Brabantse Cuijk laat hij ons exotische exemplaren zien die deze zomer uitbundig en lang bloeien. De Perzische slaapboom, de Chinese vernisboom en de Japanse honingboom. Soorten die oorspronkelijk niet in Nederland voorkomen, maar nu uitstekend gedijen. 

Inheemse bomen en planten hebben het moeilijk

Terwijl inheemse soorten als de es, de beuk of de linde het erg moeilijk hebben. Ze zijn getooid met herfstkleuren of laten hun blad al vallen. Volgens Mouwen is dat in ieder geval een teken dat ze nog leven. Met minder blad kunnen ze met minder vocht toe. Als het blad dood aan de takken blijft zitten is dat volgens hem een teken dat zo’n boom het niet meer trekt.

Exotische planten in de steden

Volgens Mouwen is er geen reden om inheemse boomsoorten in te wisselen tegen exotische exemplaren die beter tegen de hitte kunnen. In steden is dat een ander verhaal, door het gebruik van veel steen en glas is het daar zo’n 7 graden warmer dan op het platteland. Inheemse bomen hebben het zwaar in de steden. Exotische soorten zouden in die steden meer kunnen worden toegepast om het klimaat aangenamer te maken en om voor verkoeling te zorgen.

Extreme omstandigheden

Mouwen maakt zich nog geen zorgen over de droogte. “We praten nu over extreme omstandigheden, ik ga er niet van uit dat het ieder jaar zo is. Ik heb ook mensen gesproken die zeggen maak je niet druk, laten we de zwakken laten afvallen en er iets sterkers voor terug planten.”

Ook de planten in de tropische kas van kweker Albrecht Brands uit het Limburgse Merselo doen het nu uitstekend. Hij verkoopt 350.000 tropische planten per jaar in heel Europa. Sommigen zijn winterhard. Hij heeft inmiddels bananenbomen die 15 graden vorst overleven. Ook de citrusvruchten, palmbomen en mango’s doen het goed. De verkoop neemt toe, maar de Nederlander gaat nog niet massaal aan de bananenboom. 

Natuurlijke aanpak

Tuinadviseur en tv-tuinman Lodewijk Hoekstra is geen voorstander van uitheemse planten. Hij vindt dat we moeten werken met sterke planten, liefst inheems, die doen het hier het best. Volgens hem hebben de meeste exotische planten weinig te bieden voor insecten die hier leven. Hij pleit voor een natuurlijke aanpak in tuinen. Geen kunstgras of steen.

Zo’n tuin is zomaar 5 tot 10 graden warmer dan een mooie boom die voor schaduw zorgt. “Een grote boom is qua koeling misschien wel net zo goed als 10 airco’s”, zegt Hoekstra. Hij ziet de tuin als een ecosysteem. Hij pleit voor levende tuinen, met goede grond. En vooral: “Laat het een beetje gaan, stap af van het netheidsaspect, dat is helemaal niet nodig. En als er iets verdroogt, jammer, in het ergste geval koop je een nieuw plantje, of laat je onkruid groeien. Dat is ook heel mooi.”